Ο «ταλαιπωρημένος» Καβάφης και η Ιθάκη
Από χρήση σε χρήση, τα σύμβολα, και τα πιο ανθεκτικά και φωτεινά, ξεφτίζουν και θολώνουν

Ποιητής περισσότερο ταλαιπωρημένος από τον Κ.Π. Καβάφη δεν πρέπει να υπάρχει. Οι γνωμικοί του στίχοι και τα λεγόμενα διδακτικά ποιήματά του είναι στα SOS γενιές και γενιές τώρα: γενιές μαθητών που δίνουν πανελλαδικές, αλλά και δασκάλων κάθε είδους και πολιτικών και δημοσιογράφων. Οσοι δημοσιολογούμε, όσοι συντάσσουμε διαγγέλματα, πανηγυρικούς ή απλώς χρονογραφήματα, κάποια στιγμή θα καταφύγουμε στη σοφία του Αλεξανδρινού, είναι μοιραίο. Και κατά τη γνώση του ο καθένας, θα κορφολογήσουμε κάτι από «Ιθάκη», «Θερμοπύλες», «Βαρβάρους» κ.ο.κ.

Οι πιο φιλόδοξοι καβαφοχρήστες θα αποτολμήσουμε κάτι περισσότερο: να στιχουργήσουμε κατά τη μανιέρα του ποιητή. Μας φαίνεται άλλωστε εύκολο: λίγη επιφανειακή καθαρεύουσα, ένα-δυο «τες» και καθαρίσαμε· έτσι νομίζουμε. Τα καβαφίζοντα στιχουργήματα είναι ήδη εκατοντάδες. Και δεν συνυπολογίζω βέβαια τα καβαφογενή ποιήματα γοητευμένων Ελλήνων και ξένων δημιουργών που δοκίμασαν (αρκετοί επιτυχώς) να οικειωθούν και να αναδείξουν κάτι από την ουσία της καβαφικής ιδιοτυπίας.

Από χρήση σε χρήση, τα σύμβολα, και τα πιο ανθεκτικά και φωτεινά, ξεφτίζουν και θολώνουν. Η Ιθάκη ας πούμε. Ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας διάλεξε το νησί του Ιονίου σαν έδρα του εξόδιου διαγγέλματός του όχι τόσο σαν αντίδοτο στο παπανδρεϊκό Καστελλόριζο του Αιγαίου, όπου είχε ανακοινωθεί η είσοδός μας στο κατάκλειστο μνημονιακό τούνελ, όσο επειδή ήταν ό,τι πιο εύκολο θα μπορούσε να σκεφτεί: ένα αυτονόητο, που όμως η κατάχρηση μείωσε το νόημά του.

Με τη δική της ευκολία, και πιστή στην αντιπολίτευση της ατάκας, η Ν.Δ. αντεπιτέθηκε καβαφοτρόπως. Δεν μπήκε όμως στον κόπο –είναι και καλοκαίρι– να τσεκάρει σε κάνα βιβλίο, ή έστω στο ραχατλίδικο Διαδίκτυο, τους στίχους της «Ιθάκης» που χρησιμοποίησε ειρωνευόμενη την πρωθυπουργική επιλογή. Και μες στην απαντητική σπουδή της τούς αλλοίωσε. Παρατόνισε μία λέξη και πρόσθεσε κάποια άλλη, προφανώς για να «ενισχυθεί» το νόημα, που ο Καβάφης, εντελώς εσφαλμένα, το παρέδωσε ασθενικό. Παρα-ποίηση; Και; «Εδώ κάνουμε πολιτική, κύριοι, όχι φιλολογία», αυτή θα ήταν η εύκολη απάντηση. Αλλά ούτε καν αυτή δεν δόθηκε.

Πώς κάνουμε πολιτική διά της ποιήσεως; Μας το έδειξε ο Σόλων, ποιητής-νομοθέτης, απ’ τους πατέρες της δημοκρατίας. Αλλά αυτά είναι αρχαιότητα. Η ποίηση, πάντως, έχει τον τρόπο της να στήνει παγίδες. Ο πρωθυπουργός στόλισε το διάγγελμά του με δύο στίχους από το «Μυθιστόρημα» του Σεφέρη. Ωστε μυθιστόρημα το νέο αφήγημα;

Το άρθρο του Παντελή Μπουκάλα δημοσιεύθηκε στην Καθημερινή με τον τίτλο «Πολιτευόμενοι στίχοι»

Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα

ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ για Εκπαιδευτικούς - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ μόρια 2ης ξένης γλώσσας

Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό ΤΕΧΝΗΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ για εκπαιδευτικούς

Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 18/8

Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής Πανεπιστημίου Πατρών με μόνο 60 ευρώ 

Google news logo Ακολουθήστε το Alfavita στo Google News Viber logo Ακολουθήστε το Alfavita στo Viber

σχετικά άρθρα

Παναγιωτόπουλος
Η φωτογραφία που ξεγύμνωσε την Ευρώπη
«Η παρουσία του Ζελένσκι, ενισχύει τον συμβολισμό της εξάρτησης. Ο Ουκρανός πρόεδρος δεν στέκεται δίπλα στον Τραμπ αλλά απέναντι μαζί με τους...
Η φωτογραφία που ξεγύμνωσε την Ευρώπη
peripoliko astinomia perama
Πάτρα: Στο επίκεντρο 23χρονος κατηγορούμενος για διακίνηση σε σχολείο – Συνελήφθη με 14χρονο και χασίς
Πάτρα: Συνελήφθη με 14χρονο και ποσότητες χασίς 23χρονος κατηγορούμενος για διακίνηση σε σχολείο
Πάτρα: Στο επίκεντρο 23χρονος κατηγορούμενος για διακίνηση σε σχολείο – Συνελήφθη με 14χρονο και χασίς