Απίστευτο κι όμως αληθινό... Τραγούδησες Χατζιδάκι; Πληρώνεις!

     ΚΡΗΤΗ Του Μάριου Διονέλλη

 

Σοβαρές αντιδράσεις έχει προκαλέσει στην κοινωνία της Κρήτης η επιδίωξη των «εκπροσώπων» του Μάνου Χατζιδάκι να αποκομίσουν μικροποσά από τις δωρεάν συναυλίες που γίνονται στο νησί με αφορμή τη συμπλήρωση 20 χρόνων από τον θάνατο του μεγάλου δημιουργού.

Στο επίκεντρο βρέθηκαν οι εκδηλώσεις με έργα Χατζιδάκι που διοργάνωσαν δύο πνευματικοί φορείς της Κρήτης, η Ενωση Φιλολόγων Ηρακλείου και το Βλαχάκειο Πνευματικό Κέντρο Ανω Βιάννου.

Στη συναυλία της Ενωσης Φιλολόγων τα έργα ερμηνεύτηκαν από τους ίδιους τους εκπαιδευτικούς. Η συναυλία εντάχθηκε στο φεστιβάλ του Δήμου Ηρακλείου ενώ υπήρχε και κοινωνική διάσταση, καθώς οι θεατές είχαν κληθεί, αντί εισιτηρίου, να φέρουν (προαιρετικά) φάρμακα και τρόφιμα ώστε να διατεθούν σε άπορους από το κοινωνικό φαρμακείο και παντοπωλείο.

 

Χωρίς εισιτήριο

 

Στην περίπτωση του Βλαχάκειου Ιδρύματος η συναυλία έγινε στην Ανω Βιάννο, στα νότια του νομού Ηρακλείου, συμμετείχαν εθελοντικά οι καλλιτέχνες Λιλή Δάκα και Γιάννης Κασσωτάκης και ήταν μία από τις λιγοστές συναυλίες που είχαν τη δυνατότητα να απολαύσουν φέτος στον τόπο τους οι κάτοικοι της απομακρυσμένης Βιάννου.

Και στις δύο περιπτώσεις δεν υπήρχε εισιτήριο και δεν υπήρξε καμία άλλη εμπορική δραστηριότητα γύρω από τη μουσική του Μάνου Χατζιδάκι.

Ωστόσο, με μεγάλη τους έκπληξη οι διοργανωτές των εκδηλώσεων άκουσαν το αίτημα της εταιρείας «seed point», εκπροσωπούμενης από τον Σωτήρη Λυκουρόπουλο (ο οποίος δηλώνει διαχειριστής του έργου του Μ. Χατζιδάκι, ως εκπρόσωπος του κληρονόμου του συνθέτη, Γιώργου Θεοφανόπουλου-Χατζιδάκι), με το οποίο τους ζητούσε να πληρώσουν πνευματικά δικαιώματα.

Οταν και στις δύο περιπτώσεις οι διοργανωτές εξήγησαν πως πρόκειται για εκδηλώσεις χωρίς εμπορικό σκοπό, τότε ο εκπρόσωπος της εταιρείας ζήτησε να του καταβληθεί ειδικό «τέλος διαχείρισης» προκειμένου να μην προχωρήσει σε περαιτέρω νομικές ενέργειες…

Στην ιστοσελίδα της εταιρείας (seedpoint.gr), η φωτογραφία και το όνομα του Μάνου Χατζιδάκι είναι αναρτημένη ως εκπροσωπούμενου δημιουργού, μαζί με του Νίκου Γκάτσου, του Βασίλη Τσιτσάνη, του Μάνου Λοΐζου και άλλων νεότερων δημιουργών.

Ωστόσο, όπως ρητά αναφέρεται στο site, αντικείμενο της εταιρείας είναι η διασφάλιση και ο έλεγχος της πληρωμής των δικαιωμάτων «όταν τα μουσικά έργα χρησιμοποιούνται για εμπορικούς σκοπούς», ενώ δεν αναφέρεται πουθενά κάτι για «τέλος διαχείρισης».

Οπως αναφέρει στην «Εφ.Συν.» ο κ. Λυκουρόπουλος, για τις δύο συγκεκριμένες συναυλίες παραχωρήθηκαν εν τέλει τα πνευματικά δικαιώματα, αλλά όντως ζητήθηκε ως «τέλος διαχείρισης» κάποιο μικρό ποσό για τα έξοδα του ιδίου (ως νόμιμου εκπροσώπου) αλλά και μιας γραμματέως και ενός δικηγόρου, οι οποίοι συνεπικουρούν το έργο του, χωρίς ωστόσο να διευκρινίζεται σε τι συνίσταται η εργασία των ανθρώπων αυτών ως προς τις δύο συγκεκριμένες συναυλίες ή αν ορίζεται σαφώς με βάση κάποιο νόμο η επιβολή του «τέλους» καθώς και το ύψος του.

«Πρέπει να καταλάβουμε πως το ότι οι συναυλίες είναι δωρεάν δεν σημαίνει οπωσδήποτε ότι είναι και η μουσική εντελώς δωρεάν. Στόχος μας είναι να ελέγχουμε και ότι η παρουσίαση του έργου δεν είναι προσβλητική για τον δημιουργό, εν προκειμένω για τον Μάνο Χατζιδάκι» αναφέρει στην «Εφ.Συν.» ο κ. Λυκουρόπουλος.

Σε ό,τι αφορά το ύψος του «τέλους διαχείρισης», ο κ. Λυκουρόπουλος αναφέρει ότι αυτό καθορίζεται κατά περίπτωση. Ετσι για την εκδήλωση του συλλόγου της Βιάννου ζητήθηκαν 100 ευρώ + ΦΠΑ («επειδή πρόκειται για τον σύλλογο ενός χωριού» λέει ο κ. Λυκουρόπουλος), ενώ στην περίπτωση της Ενωσης Φιλολόγων Ηρακλείου ζητήθηκαν 150 ευρώ + ΦΠΑ («επειδή ήταν σε μεγαλύτερο ακροατήριο και στο πλαίσιο του φεστιβάλ του Δήμου Ηρακλείου», πάντα σύμφωνα με τον κ. Λυκουρόπουλο).

Πάντως, με δεδομένο φέτος τον μεγάλο όγκο εκδηλώσεων σε όλη την Ελλάδα για τη συμπλήρωση 20 χρόνων από τον θάνατο του Μάνου Χατζιδάκι, φαίνεται να προκύπτει αθροιστικά ένα σημαντικό όφελος από το «τέλος διαχείρισης» που διεκδικεί η εν λόγω εταιρεία.

 

Είδος πολυτελείας!

 

Για σοβαρές συνέπειες στην απήχηση του έργου του Μ. Χατζιδάκι από τέτοιες πρακτικές μιλούν στην «Εφ.Συν.» οι εκπρόσωποι των δύο φορέων που διοργάνωσαν τις συναυλίες.

«Δεν καταλαβαίνω γιατί πρέπει να πληρώσουμε για να τραγουδήσουμε οι ίδιοι οι καθηγητές στα παιδιά μας και στο κοινό της πόλης μας τα τραγούδια του Χατζιδάκι, εφόσον δεν εισπράττουμε εισιτήριο; Μήπως πρέπει να πληρώσω και στο σχολείο όταν βάζω στους μαθητές μου στην τάξη να ακούσουν έργα του, ή όταν τους δίνω δικά του κείμενα να μελετήσουν στο μάθημα της έκθεσης;» αναρωτιέται η πρόεδρος της Ενωσης Φιλολόγων Ηρακλείου Λίζα Σκλάβου καταλήγοντας στο συμπέρασμα πως «αν πρέπει να πληρώνουμε οι εκπαιδευτικοί κάθε φορά που αγγίζουμε το έργο των δημιουργών, το μόνο που θα πετύχουν είναι να σταματήσει ο Χατζιδάκις και οι άλλοι μεγάλοι να είναι κοινό κτήμα των πολιτών και θα ακούγονται μόνο εκεί όπου επιλέγουν οι… αντιπρόσωποί τους».

Ομοίως και η πρόεδρος του Βλαχάκειου Πνευματικού Κέντρου στη Βιάννο, Μαρία Χρηστάκη, προβλέπει πως «θα καταλήξει ο Χατζιδάκις να είναι πολυτέλεια για το ευρύ κοινό… Ασφαλώς δεν μιλάμε για την εμπορική χρήση, όπου όντως υπάρχουν άλλοι κανόνες. Εδώ όμως ήταν όλα δωρεάν. Εμείς επιδιώξαμε να είναι δωρεάν η συναυλία για να έρθουν όσο γίνεται περισσότεροι κάτοικοι αυτού του απομακρυσμένου τόπου».

Η κ. Χρηστάκη, πάντως, διαβεβαιώνει τους υπεύθυνους της εταιρείας πως αν επιμείνουν θα τους στείλει τα χρήματα. «Αν και ο σύλλογός μας δεν έχει επιχορηγήσεις και άλλα έσοδα, υπάρχει ένα πενιχρό ταμείο από δωρεές πολιτών της Βιάννου που μετά από κηδείες καταθέτουν χρήματα στη μνήμη συγγενών τους. Θα τα πάρουμε από εκεί και θα τους τα δώσουμε γιατί δεν θέλουμε να έχουμε μπλεξίματα».