Alfavita Newsroom Γράφει η Παρασκευή Κοψιδά-Βρεττού
Η αγγελία του θανάτου ενός Δασκάλου είναι πάντα ένα πολύσημο «κοινωνικό γεγονός». Γιατί δεν διαταράσσει απλώς την καλοτυχία της στιγμής του στενού του περιβάλλοντος αλλά απλώνεται σε ένα ευρύτατο φάσμα της μικρής ή της μεγαλύτερης κοινωνίας του, ανάλογα. Και υπογραμμίζει μια ηχηρή πνευματική και ηθική απουσία.
Ο θάνατος της Αγγελικής Στασινοπούλου –Σκιαδά, ανήκει σ’αυτά τα υπονομευμένα από τη δραματικότητα της σημασίας τους γεγονότα. Ο κόσμος των δασκάλων και των μαθητών, ο κόσμος της φιλολογίας και της παιδαγωγούσης γραφής στερούνται την εξαίσια φωνή μιας «κυρίας των κλασικών μας γραμμάτων». Μιας αληθινής αρχόντισσας του πνεύματος-κυριολεκτικά αρχοντικής στον τρόπο με τον οποίο ως σκέψη και ως πράξη υπηρέτησε και τίμησε την παιδεία και τις σύνθετες απαιτήσεις της στο σύγχρονο εκπαιδευτικό περιβάλλον.
Η Λευκάδα έχει έναν παραπάνω λόγο να πενθεί, καθώς το πιο καίριο δόσιμο της ζωής της-η συνοδοιπορία της με τον κλασικό φιλόλογο και καθηγητή της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών Αριστόξενο Σκιαδά-την έδεσε με την παράδοση της διανόησης του τόπου αλλά και τις ευαίσθητες υποδοχές μιας αήττητης στον χρόνο πνευματικότητας.
Δύο χρόνια περίπου μικρότερη από τον μετέπειτα σύζυγό της, ξεκίνησε μαζί του τις μεταπτυχιακές της σπουδές στο φημισμένο γερμανικό Πανεπιστήμιο του Κιέλου, από τα πιο φημισμένα για τα κλασικά γράμματα πανεπιστήμια της Ευρώπης. Μεταπτυχιακή φοιτήτρια του διαπρεπούς καθηγητή της κλασικής φιλολογίας και μελετητή του Ιπποκράτη, Hans Diller, εκπόνησε τη διδακτορική της διατριβή υπό την επίβλεψή του με θέμα: Ο μύθος της Κίρκης. Ποιητική επεξεργασία και αλληγορική ερμηνεία. Αναγορεύτηκε διδάκτωρ το 1962.
Με μια ουσιαστική και στέρεη κλασική φιλολογική σπουδή επιστρέφει στην Ελλάδα και συνειδητά θα επιλέξει την πρόκληση για έναν πραγματικό Δάσκαλο, να υπηρετήσει στον σύνθετο και ταλαιπωρημένο χώρο της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, έχοντας αποδεχτεί με μιαν εσώτατη διαχρονική αφοσίωση τον ρόλο του «αναμορφωτή» ανθρώπων και πραγμάτων. Γιατί η Αγγελική Στασινοπούλου - Σκιαδά δεν θητεύει απλώς σε μια επιστήμη, στη σκέψη ενός πολιτισμού που εγκύρωσε την ανθρώπινη νόηση, αλλά προπάντων –συναισθηματικά και ψυχικά- υπηρετεί τη θητεία της στη μεταμορφούμενη από εποχή σε εποχή εφηβεία ρίχνοντας στη μάχη της γνώσης και της διάπλασης όλα τα όπλα που φύσει διαθέτει και που ενδυναμώνει με την πνευματική της εμβάπτιση στα ουσιώδη της γνώσης και της διδασκαλίας.
Θα έλεγα, έπειτα από σεβαστή γνωριμία πολλών χρόνων μαζί της, ότι η Αγγελική ανήκει στη χαρισματική κατηγορία δασκάλων μιας «ποιητικής παιδαγωγικής», καθώς στον λόγο, στη στάση, στη μέθοδο και στο ήθος της εμποιεί ευγένεια-την ευγένεια που εκπορεύεται από τη διδασκαλία αληθινών δημιουργών. Και ανασυντίθεται ως «αγαθό», με την αρχαία ελληνική σημασία, σε κάθε ευτυχή αποδέκτη. Άλλωστε η γνήσια καλλιτεχνική δημιουργία εμπεριέχει αυτή την παράξενη-όχι επιδερμική, του αστικού κομφορμισμού ευγένεια, αλλά την αυθόρμητη, ήσυχη δύναμη που επιδρά μεταμορφώνοντας το –όποιο- κακό σε λυτρωτικό καλό.
Μιλώντας με την Αγγελική, μ’εκείνη τη μειλίχια αποφασιστικότητα που διέκρινε τόσο τον επιστημονικό όσο και τον καθημερινό της λόγο, σταθμισμένο, σοβαρό, αλλά και τρυφερό και στοργικό παράλληλα, για τις ιδέες, για τον άνθρωπο, ερχόταν ως εικόνα επαναλαμβανόμενη στη σκέψη μου, ο μύθος της εξημερωμένης άρπας. Που κανένας δεν μπορούσε να την κάμει να παίξει μελωδικά, γιατί δεν δεχόταν κανέναν αφέντη. Και μόνο στον Πέι Ουό υποτάχτηκε η άρπα εκείνη κι έβγαλε ουράνιους, μελωδικούς ήχους: γιατί οι άλλοι τραγουδούσαν μόνο για τον εαυτό τους και μόνον ο Ουό άφησε την άρπα να διαλέξει τον σκοπό της…
Έτσι και η Αγγελική: δεν κρατούσε για τον εαυτό της, για τις ανθρώπινες φιλοδοξίες - η ίδια ήξερε να τις καθυποτάσσει σ’έναν ανώτερο σκοπό-, ούτε τη γνώση που συσσώρευε και ανανέωνε διαρκώς παρακολουθώντας τα ευρωπαϊκά και διεθνή βιβλιογραφικά και διανοητικά τεκταινόμενα, ούτε την ηθική ενατένιση των πραγμάτων σμιλεμένη με τα υλικά της αρετής –κορυφαίο στοιχείο για μιαν ανθρωπιστική διαχείριση της γνώσης και παιδαγωγική ομορφιά. Όλα τα παραπάνω διαπερνούν την επιστημονική, παιδαγωγική, κριτική της παρέμβαση σε ζητήματα εκπαίδευσης, διδακτικής (των αρχαίων ελληνικών κυρίως), με τη γοητευτική πειθώ μιας «περήφανης γαλήνης», που συνθέτει δύναμη και σοφία.
Από τα πρώτα επαρχιακά σχολεία (Γυμνάσιο Αρρένων Θηβών), στο Γυμνάσιο Αμαρουσίου, στην Ιωνίδειο Πρότυπο Σχολή, στη Ράλλειο Σχολή του Πειραιά, στο Πειραματικό Σχολείο του Πανεπιστημίου Αθηνών, στην επαρχία ξανά ως γυμνασιάρχης και λυκειάρχης, ως Σχολική Σύμβουλος (στο νομό Κορινθίας και στη Δυτική Αττική), ως Σύμβουλος του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου, ως Πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Φιλολόγων, ως μέλος της συντακτικής επιτροπής του περιοδικού Λόγος και Πράξη και της Φιλολογικής, ως ιδρυτικό μέλος της Ελληνικής Ανθρωπιστικής Εταιρείας και ως τακτικό μέλος της Εταιρείας Λευκαδικών Μελετών, ως διεκδικήτρια των εκπαιδευτικών δικαιωμάτων σε συνδικαλιστικούς αγώνες του κλάδου: η διδασκαλία αφενός και η ώριμη, σταθμισμένη στοχαστική της παρέμβαση στην αναμόρφωση αναλυτικών προγραμμάτων, την εκπόνηση Οδηγιών για τη διδασκαλία και την αξιολόγηση, την υποστήριξη καινοτόμων δημιουργικών προγραμμάτων στην εκπαίδευση, στον εκσυγχρονισμό προγραμμάτων διδασκαλίας της αρχαίας ελληνικής γλώσσας και γραμματείας, στην ενγένει ποιοτική παρεμβατική της χειρονομία, μορφοποιούν το ήθος μιας ολιστικής διεργασίας αγαθών συνθέσεων- διανοητικών, ψυχικών και πραξιακών.
Εκτός από την πληθώρα των επιστημονικών-φιλολογικών της καταθέσεων σε περιοδικά, επετηρίδες, πρακτικά συνεδρίων κ.λ.π., η Αγγελική μας παρέδωσε μεταφρασμένα από το πρωτότυπο, δύο σημαντικά φιλολογικά έργα, που δεν πρέπει να στερείται καμιά ατομική ή σχολική βιβλιοθήκη: το εμπνευσμένο έργο της Γαλλίδας Ελληνίστριας Jacqueline de Romilly, Η νεωτερικότητα του Ευριπίδη (Καρδαμίτσας, 1997) και το έργο του επιφανούς Γερμανού ελληνιστή Uvo Hölscher, Οδύσσεια. Ένα έπος ανάμεσα στο παραμύθι και το μυθιστόρημα (Καρδαμίτσας 2007), μια νέα θεώρηση του οδυσσειακού μύθου, ταξίδι μετάβασης από το προλογοτεχνικό «παραμύθι» στην έντεχνη λογοτεχνία. Η απόδοση του έργου στην ελληνική γλώσσα από την Αγγελική Στασινοπούλου-Σκιαδά, κρίθηκε ως μεταφραστικό κατόρθωμα.
Η Πανελλήνια Ένωση Φιλολόγων, αναγνωρίζοντας ως ηθικό χρέος την έργω αναγνώριση της διαχρονικής προσφοράς της Αγγελικής Στασινοπούλου Σκιαδά, διοργάνωσε εκδήλωση προς τιμήν της στις 30 Ιανουαρίου 2016, στην Αίθουσα Εκδηλώσεων Λόγου και Τέχνης της Στοάς του Βιβλίου. Στο μικρό βιβλίο-αφιέρωμα που εκδόθηκε, με τις καταθέσεις των ομιλητών (πανεπιστημιακών δασκάλων, μελών της Π.Ε.Φ. και πρώην μαθητών της), μπορεί ο αναγνώστης να διακρίνει το υποδόριο βάθος της προσωπικότητας της Αγγελικής, την αυθεντικότητα της πνευματικής της φύσης, τη γαλήνια αλλά μαχητική φιλοσοφία ζωής που τη διέκρινε-τόσο που ακόμα και στα δύσκολα να διατηρεί την υπαρξιακή καρτερικότητα του έμπλεω σύνεσης δασκάλου.
Οι άφευκτες για κάθε θνητότητα στιγμές αποχωρισμού είναι οδυνηρές. Απ’αυτή τη στιγμή ωστόσο αρχίζει να λειτουργεί η ευγενής βάσανος μιας εξαϋλωμένης, ζωοποιού μνήμης, της οποίας χρέος οφείλει να είναι η διάρκεια και η υπόμνηση της παρουσίας ανθρώπων που αξίζει να επανέρχονται στη ζωή μας παραδειγματικά. Ο κόσμος της Φιλολογίας έχει ως ένα τέτοιο άξιο παράδειγμα την Αγγελική Στασινοπούλου Σκιαδά-που μαζί με τον κλασικό φιλόλογο καθηγητή Αριστόξενο Σκιαδά κάποια στιγμή θα πρέπει να συνεξεταστούν ως δύο συγκλίνουσες και τόσο διαφορετικές ταυτόχρονα προσωπικότητες, των οποίων η επιστημονική και συντροφική συνοδοιπορία ενδυνάμωνε αμοιβαία το ατομικό τους έργο- το φιλολογικό έργο.
Οι Δάσκαλοι περνούν στην αθανασία γιατί εξακολουθούν και μετά τον θνητό τους επίλογο να στοιχειώνουν μέσα στη συνείδησή μας τη φωνή της πίστης στη ζωή και στη βαθιά ανταπόκριση στις ηθικές της επιταγές. Είναι ένας υπαρξιακός φόβος απέναντι σε μια θυσία που λίγοι αποδέχονται να καταβάλλουν στην κοινή συνύπαρξη με τους άλλους ανθρώπους. Η ερρωμένη φωνή των Δασκάλων όμως, σε μιαν υπερβατική διαχρονία, ενδυναμώνει και καθοδηγεί. Ας την ακολουθούμε-μνημοσύνης εγκώμιο στην ακάματη πορεία τους…
Ο Σύνδεσμος Φιλολόγων Λευκάδας, με άφατη λύπη και τον προσήκοντα σεβασμό αποχαιρετώντας τη σπουδαία φιλόλογο Αγγελική Στασινοπούλου Σκιαδά, τον υπέροχο άνθρωπο, καταθέτει στη μνήμη της ένα ποσό στο ΕΕΕΕΚ Λευκάδας και υπόσχεται μια μελλοντική εκδήλωση τιμής για το πρόσωπό της.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
ΕΛΜΕΠΑ: Το κορυφαίο πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα για διπλή μοριοδότηση
Το 1ο στην Ελλάδα Πρόγραμμα επιμόρφωσης Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς με Πιστοποιητικό
ΑΣΕΠ: Η πιο Εύκολη Πιστοποίηση Αγγλικών για μόρια σε 2 ημέρες (δίνεις από το σπίτι σου με 95 ευρώ)
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με 65Є εγγραφή - έως 14/12
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ - ΓΑΛΛΙΚΩΝ - ΓΕΡΜΑΝΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη
