Πίσω από πολλές ελληνικές λέξεις κρύβονται όχι μόνο έννοιες, αλλά και ολόκληρα ταξίδια μέσα στον χρόνο. Μια τέτοια περίπτωση είναι η λέξη «δαψιλής», ένας όρος που δηλώνει το άφθονο και το πλουσιοπάροχο, αλλά φέρει μαζί του ένα ετυμολογικό νήμα που μας συνδέει με αρχαίες γλώσσες και κοινές ρίζες.
Η λέξη δεν στέκεται μόνη της — ανήκει σε μια ολόκληρη οικογένεια λέξεων, που έχουν ως κοινό τους σημείο την έννοια της προσφοράς και της διανομής. Σύμφωνα με τους γλωσσολόγους, η αρχική πηγή αυτών των λέξεων εντοπίζεται στην ινδοευρωπαϊκή ρίζα dapayate, που σημαίνει "μοιράζομαι", "διανέμω".
Από αυτή την κοινή ρίζα ξεπήδησαν λέξεις όπως:
δαψιλής – αυτός που προσφέρει με αφθονία
δαψίλεια – η αφθονία, ο πλούτος, η άνεση
δαπάνη – το έξοδο, η κατανάλωση αγαθών
δαπανώ, δαπανηρός – σχετικές με την ιδέα του να προσφέρει ή να ξοδεύει
δείπνο – η μοιρασμένη τροφή, το κοινό γεύμα
και το παλιότερο ρήμα δάπτω, που σήμαινε "καταβροχθίζω", "τρώω"
Η ετυμολογική συγγένεια δεν είναι απλώς γραμματική· αποτυπώνει τον τρόπο που αντιλαμβανόταν η αρχαία σκέψη την έννοια της αφθονίας και της κατανάλωσης: ως μια πράξη μοιράσματος.
Έτσι, όταν λέμε σήμερα ότι κάποιος προσφέρει «δαψιλώς», εννοούμε πως το κάνει χωρίς φειδώ, με γενναιοδωρία, με τον πλούτο όχι μόνο της ύλης αλλά και της πρόθεσης. Η ίδια λέξη γίνεται έτσι γλωσσικός φορέας μιας στάσης ζωής, μιας αρχέγονης αξίας: να προσφέρεις, να μοιράζεσαι, να πλουτίζει ο ένας από τον άλλον.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Νέο Προσκλητήριο Προσλήψεων Εκπαιδευτών Ενηλίκων: Αφορά όλα τα πτυχία ΑΕΙ-ΤΕΙ - Πιστοποιηθείτε άμεσα
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό ΤΕΧΝΗΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 1/9
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής Πανεπιστημίου Πατρών με μόνο 60 ευρώ