Ανακοινώθηκαν στα τέλη Ιουλίου και απασχολούν εδώ και μερικές μέρες και τα ελληνικά ΜΜΕ τα αποτελέσματα της διεθνούς κατάταξης των ιδρυμάτων ανώτατης εκπαίδευσης (ΑΕΙ) Webometrics. Οπως όλα τα συστήματα διεθνούς κατάταξης που αναπτύχθηκαν εδώ και λίγες δεκαετίες, και το Webometrics παρουσιάζει εγγενείς αδυναμίες.
Οι κατατάξεις ποσοτικοποιούν ποιοτικά ακαδημαϊκά δεδομένα σε βαθμό υπεραπλούστευσης, χρησιμοποιούν κριτήρια που ευνοούν τα αγγλόφωνα πανεπιστήμια, προτεραιοποιούν δείκτες «ερευνητικής παραγωγής» εντός των κυρίαρχων επιστημολογικών παραδειγμάτων αγνοώντας την επιστημονική πρωτοπορία, δίνουν περιορισμένη βαρύτητα στο διδακτικό έργο, αδιαφορούν για τα κατά τόπους διακριτά κοινωνικά, εθνικά, τοπικά, περιφερειακά προτάγματα των ΑΕΙ, ενίοτε υιοθετούν αμφισβητούμενα μεθοδολογικά εργαλεία. Επιπλέον, δεδομένης της χρήσης των αποτελεσμάτων των διεθνών κατατάξεων στη χρηματοδότηση των ΑΕΙ, αρκετά ΑΕΙ επιδιώκουν να βελτιώσουν τη θέση τους μέσω της ανάπτυξης περίτεχνων πρακτικών χειραγώγησης των αλγορίθμων που οι κατατάξεις χρησιμοποιούν (π.χ. οι τίτλοι των ερευνητικών δημοσιεύσεων αποδίδονται κατ’ αρχάς στα αγγλικά, ακόμα και αν οι δημοσιεύσεις είναι σε άλλες γλώσσες).
Για μια σειρά από λόγους που εξηγούνται στη σχετική διεθνή βιβλιογραφία, η κατάταξη Webometrics θεωρείται ότι παρουσιάζει συγκριτικά πλεονεκτήματα σε σχέση με τα υπόλοιπα συστήματα κατάταξης. Είναι το μοναδικό σύστημα που αξιολογεί σχεδόν όλα τα αναγνωρισμένα παγκοσμίως ΑΕΙ (άνω των 32.000 ιδρυμάτων). Τα άλλα συστήματα διεθνούς κατάταξης αξιολογούν 1.500-2.500 ΑΕΙ.
Τα αποτελέσματα του Webometrics που παρουσιάστηκαν τον Ιούλιο δείχνουν μια πτωτική πορεία κατάταξης για σημαντικό αριθμό ελληνικών πανεπιστημίων παρόλο που υπάρχουν και λίγα ανώτατα ιδρύματα που βελτιώνουν τη θέση τους. Στον βαθμό που οι δείκτες που χρησιμοποιεί το Webometrics βασικά προκύπτουν από τον αριθμό των δημοσιεύσεων ερευνητικών εργασιών, η υποβάθμιση αυτή είναι η συνέπεια της κυβερνητικής πολιτικής περιορισμένης χρηματοδότησης των ΑΕΙ και των θεσμικών εμποδίων ελεύθερης ανάπτυξης του διδακτικού και ερευνητικού έργου (ατέρμονες γραφειοκρατικές διαδικασίες της ΕΘΑΑΕ, μεροληπτικές αξιολογήσεις χρηματοδότησης ερευνητικών προγραμμάτων, στοχοποίηση των δημόσιων πανεπιστημίων κ.λπ.).
Το πιο ενδιαφέρον όμως στην κατάταξη Webometrics είναι το χάσμα ανάμεσα στις θέσεις κατάταξης των δημόσιων πανεπιστημίων και των υπό δημιουργία παρατημάτων ξένων πανεπιστημίων. Τα παλαιότερα και μεγαλύτερα δημόσια πανεπιστήμια (ΕΚΠΑ, ΕΜΠ, ΑΠΘ, Πάτρας, Θεσσαλίας, Ιωαννίνων, Κρήτης) πετυχαίνουν θέσεις κατάταξης εντός των πρώτων 832 πανεπιστημίων διεθνώς. Αρα, βρίσκονται στο 2,6% των καλύτερων διεθνώς πανεπιστημίων. Είναι αξιοσημείωτο ότι το ΕΚΠΑ (θέση 251) και το ΑΠΘ (θέση 297) βρίσκονται ανάμεσα στο 1% των καλύτερων διεθνώς πανεπιστημίων. Εξίσου αξιοσημείωτο είναι ότι το Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας –που λοιδορήθηκε δημοσίως από την υπουργό Παιδείας– έχει μια θεαματική βελτίωση στη σειρά κατάταξης (από τη θέση 1.973 στη θέση 1.743, βελτίωση 11,6%).
Τα κολέγια που υπέβαλαν αιτήσεις για τη λειτουργία παραρτημάτων ξένων πανεπιστημίων στην Ελλάδα βρίσκονται –με μια εξαίρεση– στις θέσεις κατάταξης 9.308-21.041. Τοποθετούνται δηλαδή κάπου ανάμεσα στο 29%-66% των ΑΕΙ διεθνώς. Η κατάταξη των κολεγίων που επιδιώκουν πανεπιστημιοποίηση απέχει παρασάγγας από την κατάταξη των παραπάνω δημόσιων πανεπιστημίων (2,6% των καλύτερων διεθνώς). Ακόμα όμως και το κολέγιο-εξαίρεση βρίσκεται στη θέση 3.645, ξεκάθαρα κάτω από τις θέσεις των 23 εκ των 25 δημόσιων πανεπιστημίων. Το πιο ενδιαφέρον είναι ότι σε όλα τα διεθνή συστήματα κατάταξης τα δημόσια πανεπιστήμιά μας βρίσκονται σε διακριτά καλύτερες θέσεις κατάταξης από τα κολέγια που υπέβαλαν αιτήσεις για τη λειτουργία παραρτημάτων ξένων πανεπιστημίων.
Για όλους τους λόγους που αναφέρθηκαν στην αρχή αυτού του άρθρου, αν ήταν να συμβουλεύσω τα παιδιά ως προς το πανεπιστήμιο που θα σπουδάσουν δεν θα βασιζόμουν στα αποτελέσματα των συστημάτων διεθνούς κατάταξης. Βασικά θα άκουγα προσεκτικά τις ανάγκες και τις επιθυμίες του κάθε παιδιού, θα μιλούσαμε με σύμβουλο επαγγελματικού προσανατολισμού, θα υπολογίζαμε τις δυνατότητες οικονομικής υποστήριξης των σπουδών ώστε να περιοριστεί η ανάγκη παράλληλης εργασίας του παιδιού και εξάντλησης της οικογένειας. Αν όμως έριχνα μια ματιά και στις διεθνείς κατατάξεις των πανεπιστημίων, τα δημόσια πανεπιστήμια προκύπτουν ως ο λογικός μονόδρομος για σπουδές στην Ελλάδα.
*Αναπληρωτής καθηγητής στη Φιλοσοφική Σχολή του ΑΠΘ
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Η πρώτη αργία του Σεπτεμβρίου για όλες τις τάξεις τη νέα σχολική χρονιά
Νέο Προσκλητήριο Προσλήψεων Εκπαιδευτών Ενηλίκων: Αφορά όλα τα πτυχία ΑΕΙ-ΤΕΙ - Πιστοποιηθείτε άμεσα
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό ΤΕΧΝΗΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 27/8
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής Πανεπιστημίου Πατρών με μόνο 60 ευρώ
