Γιώργος Καββαδίας Έχουν περάσει πέντε χρόνια από τότε που η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας και το ΥΠΑΙΘΑ με ορυμαγδό νομοθετικών μέτρων και ένα απίστευτο κρεσέντο αυταρχισμού και πολιτικοσυνδικαλιστικών διώξεων που θυμίζει τις πιο σκοτεινές περιόδους της νεοελληνικής ιστορίας, επιδιώκουν να αναστήσουν τον «άταφο νεκρό» της εκπαίδευσης, δηλαδή την αξιολόγηση των εκπαιδευτικών.
Οι διαδικασίες υλοποίησης της αξιολόγησης – χειραγώγησης – κατηγοριοποίησης εκπαιδευτικών και σχολείων προχωρούν με «ρυθμούς χελώνας», όπως παραδέχεται και η φιλοκυβερνητική «ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ» (Πέμπτη 21-8-2025). Ενδεικτικά στο ρεπορτάζ αναφέρεται ότι η έλλειψη των απαραίτητων αξιολογητών οδήγησε στην απόφαση να παραταθεί η θητεία έως τις 31.8.2026 των εκπαιδευτικών που υπηρετούν σε Πρότυπα ή Πειραματικά σχολεία και δεν ολοκλήρωσαν το σχολικό έτος 2024-2025 την αξιολόγησή τους στη γενική και ειδική διδακτική του γνωστικού αντικειμένου (πεδίο Α1). Και αυτό λόγω του μη ορισμού συμβούλου εκπαίδευσης της ειδικότητάς τους, ώστε να τους αξιολογήσει.
Ως γνωστόν ο νόμος 4823/2021 τέθηκε σε ισχύ πριν από τρία χρόνια, η διαδικασία προχωρά εξαιρετικά αργά: με τους σημερινούς ρυθμούς, εκτιμάται ότι θα χρειαστούν περίπου δέκα χρόνια για να αξιολογηθούν όλοι οι 140.000 μόνιμοι εκπαιδευτικοί της χώρας. Αυτό είναι παραδεκτό και από την Αρχή Διασφάλισης της Ποιότητας στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση (ΑΔΙΠΠΔΕ) και το Υπουργείο Παιδείας που αναγνωρίζει ότι μέχρι στιγμής έχουν αξιολογηθεί μόνο λίγοι εκπαιδευτικοί, γεγονός που οφείλεται σε δύο βασικούς παράγοντες:
Στην αντίσταση των εκπαιδευτικών, που από την αρχή στάθηκαν απέναντι στο νέο θεσμικό πλαίσιο, εκφράζοντας φόβους ότι η αξιολόγηση θα εντείνει την πίεση και θα οδηγήσει σε πειθαρχικές συνέπειες ή διαφοροποιήσεις στη βαθμολογική-μισθολογική εξέλιξη.
Στη γραφειοκρατική φύση του συστήματος, με τους 750 συμβούλους εκπαίδευσης να αδυνατούν να καλύψουν τον όγκο του έργου, ενώ ταυτόχρονα αντιμετώπιζαν και δυσκολίες συνεργασίας με τους εκπαιδευτικούς.
Για τον εξωραϊσμό του πανοπτικού και αυστηρά ιεραρχικού συστήματος αξιολόγησης εξαγγέλλονται μέτρα «εξωραϊσμού», όπως: Σύνδεση δύο πεδίων αξιολόγησης: το διδακτικό-παιδαγωγικό έργο και το παιδαγωγικό κλίμα/διαχείριση της τάξης θα αποτελούν ενιαίο αντικείμενο. Αραιότερη συχνότητα: η αξιολόγηση θα πραγματοποιείται ανά τέσσερα χρόνια αντί για δύο. Και άλλα προς αποφυγήν γραφειοκρατικών καθυστερήσεων.
Στρατηγικός στόχος να οικοδομήσουν ένα πανοπτικό μοντέλο αξιολόγησης/αυτοαξιολόγησης. Επιδιώκουν να μετατρέψουν τους εκπαιδευτικούς σε «άβουλους και μοιραίους», «yes men», υπαλλήλους που -πάσχοντας από μόνιμη οσφυοκαμψία- ευθυγραμμίζονται με την εκπαιδευτική πολιτική της εκάστοτε κυβέρνησης και την επίσημη κρατική διδακτική. Αυτό τον ρόλο παίζει η Αρχή Διασφάλισης της Ποιότητας στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση (Α.ΔΙ.Π.Π.Δ.Ε.), που θεσμοθετήθηκε με τον ν. 4112/2013 και τον διατήρησαν οι κυβερνήσεις ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ. Υλοποιεί τον κοινό στόχο όλων των κυβερνήσεων και υπουργών παιδείας εδώ και δεκαετίες του φθηνού, ευέλικτου, πειθαρχημένου σχολείου, των ταξικών φραγμών και του εξεταστικού μινώταυρου, του αποκλεισμού μεγάλου μέρους του μαθητικού πληθυσμού από το δημόσιο αγαθό της μόρφωσης, με βάση τις κατευθύνσεις ΕΕ – ΟΟΣΑ.
Η αλήθεια είναι παρά τους ευφημισμούς και τις αγιογραφικές διακηρύξεις των εκάστοτε κυβερνήσεων ότι η αυτοαξιολόγηση /αξιολόγηση, όπου και αν εφαρμόστηκε και παρά την επένδυση με χίλιες δυο «αθώες» έννοιες συνδέθηκε με ένα ασφυκτικό σύστημα αξιολόγησης που αποτελεί κεντρικό μηχανισμό ανατροπής των εργασιακών σχέσεων, ιδεολογικής χειραγώγησης και κατηγοριοποίησης σχολείων εκπαιδευτικών και μαθητών, εργαλείο βαθμολογικής- μισθολογικής καθήλωσης και απολύσεων. Σε ένα ιεραρχικό – ταξικό εκπαιδευτικό σύστημα στο πλαίσιο της καπιταλιστικής κοινωνίας δεν υπάρχει «κακή» ή «καλή» αξιολόγηση, αξιολόγηση που «βοηθάει» και αξιολόγηση που «δε βοηθάει». Αυτή δεν μπορεί παρά να είναι ιεραρχική – συμμορφωτική και να συμπυκνώνει την ανισότητα και την αυταρχική επιβολή των κυρίαρχων τάξεων επιδιώκοντας να διασφαλίσει την ταξική λειτουργία της εκπαίδευσης.
Η αξιολόγηση προβάλλει το εκπαιδευτικό έργο ως προσωπική υπόθεση των εκπαιδευτικών. Επιδιώκει έτσι να τους ενοχοποιήσει στα μάτια των μαθητών τους και της κοινής γνώμης για την κρίση της εκπαίδευσης. Οι εκπαιδευτικοί «χρεώνονται» την επιτυχία ή αποτυχία των μαθητών τους, επιδιώκοντας να συνδεθούν οι επιδόσεις των μαθητών [με βάση και την τράπεζα θεμάτων] με την αξιολόγηση των εκπαιδευτικών. «Αγνοούνται» οι κοινωνικές και γεωγραφικές ανισότητες, που διαμορφώνουν αντίξοες συνθήκες για την εκπαίδευση των μαθητών από τα ασθενέστερα οικονομικά και κοινωνικά στρώματα. Παραλείπονται όλοι εκείνοι οι παράγοντες που οδηγούν στον Καιάδα της εγκατάλειψης του σχολείου και του αναλφαβητισμού. Χαρακτηριστικά αναφέρουμε ότι η έκθεση Πισσαρίδη προτείνει για την αντιμετώπιση της παραπάνω «αγκύλωσης» τα εξής: «Συνεχής αξιολόγηση, με βάση κριτήρια όπως οι επιδόσεις των μαθητών, το ποσοστό εισαγωγής των μαθητών στα Πανεπιστήμια, οι ειδικές προκλήσεις κάθε σχολείου. Σύνδεση της χρηματοδότησης των σχολείων με την επίτευξη εκπαιδευτικών στόχων. Δημοσιοποίηση των αποτελεσμάτων των αξιολογήσεων και σύγκριση μεταξύ των σχολείων με αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών».
Οι εκπαιδευτικοί έχουν κάθε δικαίωμα να αντισταθούν στον ασφυκτικό έλεγχο του νεο-επιθεωρητισμού. Γιατί «ο δάσκαλος που θα υποχρεωθεί να καταπνίξει τη σκέψη του θα γίνει διπλά σκλάβος ή θα καταντήσει ένας ψυχικά ανάπηρος άνθρωπος, ανίκανος να μορφώσει άλλους» (Δημήτρης Γληνός). Έχουν χρέος να συμβάλουν στη διαμόρφωση ενός μορφωτικού – κοινωνικού κινήματος που θα διεκδικεί έναν «άλλο» ρόλο για τον εκπαιδευτικό και την εκπαίδευση. Για ένα σχολείο της ολόπλευρης γνώσης και μόρφωσης, όχι των “δεξιοτήτων” και της προετοιμασίας του φθηνού ευέλικτου εργατικού δυναμικού. Ένα σχολείο που ο εκπαιδευτικός θα εκπληρώνει το ρόλο του ως παιδαγωγός και όχι ως ιμάντας μεταφοράς πληροφοριών και καταγραφέας επιδόσεων.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Νέο Προσκλητήριο Προσλήψεων Εκπαιδευτών Ενηλίκων: Αφορά όλα τα πτυχία ΑΕΙ-ΤΕΙ - Πιστοποιηθείτε άμεσα
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό ΤΕΧΝΗΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 22/8
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής Πανεπιστημίου Πατρών με μόνο 60 ευρώ
