Παγκόσμια Τράπεζα: «Μαχαίρι» σε κόστος και μέγεθος για το Υπ.Παιδείας

Λευκωσία: Μείωση του μεγέθους και του κόστους λειτουργίας του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού (ΥΠΠ), αναμένει μέσα από την αλλαγές που προτείνει στις εκθέσεις της η Παγκόσμια Τράπεζα.

Οι δύο εκθέσεις που έγιναν σε συνεργασία με το Κυπριακό Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού, αναφέρουν ότι η σταδιακή μείωση του κόστους λειτουργίας του Υπουργείου θα είναι αποτέλεσμα του εξορθολογισμού της λειτουργίας του, της μεταβίβασης αρμοδιοτήτων σε χαμηλότερα επίπεδα διακυβέρνησης, καθώς και της ανάθεσης αρμοδιοτήτων σε συμβασιούχους.

Η διαφοροποίηση των λειτουργιών των διαφόρων τμημάτων στο Υπουργείο θα απαιτήσει εξειδικευμένο προσωπικό, ενώ πολλές από τις αποφάσεις που αυτή τη στιγμή λαμβάνονται σε επίπεδο ηγεσίας του ΥΠΠ θα μεταφερθούν σε επικεφαλής τμημάτων. Αναμένεται επίσης ότι θα καταργηθούν πολλές θέσεις που αυτή τη στιγμή πληρώνονται για αποσπασμένους εκπαιδευτικούς.

Σημαντικές αλλαγές αναμένονται επίσης στο σύστημα προσλήψεων και προαγωγών των εκπαιδευτικών, αλλά και στο σύστημα αξιολόγησης τόσο της δικής τους απόδοσης όσο και της απόδοσης των μαθητών.

Όσον αφορά τις πολιτιστικές υπηρεσίες επισημαίνεται η ανάγκη καλύτερου συντονισμού μεταξύ Υπουργείων και αναφέρεται ότι η υπαγωγή του τομέα του πολιτισμού στο Υπουργείο Παιδείας, ενδεχομένως να τον θέτει σε μειονεκτική θέση, σε σχέση με το έργο που ο πολιτισμός έχει να επιτελέσει.

Ανάγκη για μείωση γραφειοκρατίας και αποκέντρωση

Όσον αφορά την ηγεσία του ΥΠΠ, η έκθεση παρατηρεί ότι οι βασικές πολιτικές και στρατηγικές λειτουργίες του Υπουργείου επιβαρύνονται σημαντικά από διοικητική και γραφειοκρατική δουλειά.

Αναφέρει συγκεκριμένα, ότι η Γενική Διευθύντρια του Υπουργείου έχει τουλάχιστον 14 τμήματα που αναφέρονται απευθείας σε αυτήν με μικρή ή καθόλου δικαιοδοσία λήψης αποφάσεων.

Η έκθεση προτείνει οι υφιστάμενες υπηρεσίες να αναδιοργανωθούν σε λιγότερα και μεγαλύτερα τμήματα και την ανάθεση πολλών από των καθηκόντων του Υπουργού και του Γενικού Διευθυντή στα επιμέρους τμήματα, κάτι που θα επιτρέψει στην ηγεσία του Υπουργείου να επικεντρωθεί σε θέματα στρατηγικής.

Προτείνεται επίσης το γραφείο του Υπουργού να στελεχωθεί από συμβεβλημένους εξωτερικούς εμπειρογνώμονες, ενώ εκείνο της Γενικής Διευθύντριας να στελεχωθεί από προσοντούχους δημόσιους υπάλληλους.

Η έκθεση εισηγείται επίσης όπως δημιουργηθεί ένα τμήμα Τμήμα Πολιτικής και Στρατηγικού Σχεδιασμού το οποίο θα έχει ευθύνη για

i) την πολιτική και το στρατηγικό σχεδιασμό

ii) τη διαχείριση των δημόσιων οικονομικών

iii) Το σύστημα διαχείρισης των πληροφοριών της εκπαίδευσης και συλλογής όλων των δεδομένων

iv) Τη διασφάλιση της ποιότητας και αξιολόγηση της απόδοσης

v) Τη διαχείριση των ευρωπαϊκών και διεθνών υποθέσεων.

 

Συνεχής Εκπαίδευση- Αξιολόγηση με μετρήσιμα αποτελέσματα

Όσον αφορά τη διαρκή επαγγελματική εκπαίδευση, η έκθεση εισηγείται όπως το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Κύπρο επικεντρωθεί στους βασικούς τομείς του στρατηγικού σχεδιασμού, συμπεριλαμβανομένου του εντοπισμού των αναγκών ανάπτυξης ικανοτήτων και της παρακολούθησης της αποτελεσματικότητας των προγραμμάτων κατάρτισης.

Την ίδια ώρα, προτείνεται όπως το Κέντρο Εκπαιδευτικής Έρευνας και Αξιολόγησης μετακινηθεί στο Τμήμα Πολιτικής και Στρατηγικού Σχεδιασμού για τη συλλογή στοιχείων και τη διεξαγωγή έρευνας που θα συμβάλει στη διαμόρφωση τεκμηριωμένης πολιτικής.

Όσον αφορά την αξιολόγηση και την αποτίμηση των εκπαιδευτικών πρακτικών επισημαίνεται η αδυναμία σωστής αξιολόγησης του εκπαιδευτικού συστήματος της Κύπρου, λόγω της έλλειψης επαρκών στοιχείων για την αποτελεσματικότητα και την αποδοτικότητα εκπαιδευτικών και μαθητών.

 

Αναφέρεται επίσης ότι ο ρόλος των επιθεωρητών παρεμποδίζεται από την απουσία αντικειμενικών κριτηρίων και δημόσιας διαφάνειας.

 

Πολιτιστικές Υπηρεσίες: Καλύτερος συντονισμός με άλλα Υπουργεία

 

Όσον αφορά τις Πολιτιστικές Υπηρεσίες αναφέρεται ότι καλύπτουν ένα πολύ ευρύτερο πεδίο από αυτό της εκπαίδευσης, αφού επηρεάζουν όλο το έθνος και αντιπροσωπεύουν την Κύπρο στον υπόλοιπο κόσμο.

 

Αναφέρεται ότι η λειτουργία αυτή μειονεκτεί με το να περιλαμβάνεται στο τομέα της εκπαίδευσης.

 

Το Τμήμα Πολιτιστικών Υπηρεσιών του Υπουργείου, σημειώνεται, θα πρέπει να έχει καλύτερο συντονισμό με το Υπουργείο Συγκοινωνιών και Έργων και το Υπουργείο Ενέργειας, Εμπορίου και Τουρισμού ώστε να εκπληρώνει την αποστολή της διατήρησης και ανάπτυξης της εθνικής πολιτιστικής κληρονομίας και να διασφαλίζει πρόσβαση και έκθεση σε όλες τις πολιτιστικές εμπειρίες, όλων των πολιτών, καθώς και να υποστηρίζει ένα ευρύ φάσμα πολιτιστικών δραστηριοτήτων.

 

Μία Σχολική Εφορεία ανά Δήμο για μείωση του κόστους

 

Η έκθεση προτείνει τη δημιουργία μιας Σχολικής Εφορείας σε κάθε Δήμο, ώστε να διαχειρίζεται την προμήθεια ειδών για τα οποία δημιουργούνται οικονομίες κλίμακας.

 

Επιπλέον, εισηγείται κάθε σχολείο (ή μικρή ομάδα σχολείων στις αγροτικές περιοχές) να έχει ένα Διοικητικό Συμβούλιο με εκλεγμένα μέλη (συμπεριλαμβανομένων γονέων και άλλων μελών της κοινότητας) καθώς και εκπροσώπους της τοπικής αυτοδιοίκησης.

 

Εκσυγχρονισμός του προϋπολογισμού στην Ανώτατη Εκπαίδευση

 

Όσον αφορά την ανώτατη εκπαίδευση αναφέρεται ότι ο τομέας αντιμετωπίζει προκλήσεις σε σχέση με την αποδοτική και αποτελεσματική χρησιμοποίηση των διαθέσιμων πόρων, ως αποτέλεσμα των πολλών διοικητικών λειτουργιών υπό το Τμήμα Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης, όπως η επιλογή των φοιτητών.

 

Προτείνεται η υιοθέτηση μιας πιο σύγχρονης μεθόδου κατάρτισης του προϋπολογισμού που να λαμβάνει υπόψη κίνητρα και αποτελέσματα, σε αντίθεση με το σημερινό σύστημα. Προτείνεται επίσης και η εκπόνηση ενός συνόλου δεικτών για την παρακολούθηση της απόδοσης των φοιτητών ώστε τα ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα να είναι υπόλογα.

 

Δεν αλλάζουν καθεστώς οι Ημικρατικοί Οργανισμοί

 

Όσον αφορά τις τους ημικρατικούς οργανισμούς υπό το Υπουργείο Παιδείας, δηλαδή τον Κυπριακό Οργανισμό Αθλητισμού (ΚΟΑ) και τον Οργανισμό Νεολαίας Κύπρου (ΟΝΕΚ), αναφέρεται ότι στο παρόν στάδιο δεν υπάρχει λόγος αλλαγής του καθεστώτος των δύο οργανισμών.

 

Σύμφωνα με την ανάλυση που έγινε ο ΚΟΑ είναι σε μεγάλο βαθμό καλά διαρθρωμένος και εσωτερικά συνεκτικός, κάτι που δεν ισχύει σε μεγάλο βαθμό για τον ΟΝΕΚ.

 

Μείωση των αποσπασμένων εκπαιδευτικών στο Υπουργείο

 

Ενώ η έκθεση προτείνει τη δημιουργία ενός μικρού αριθμού νέων ανώτερων θέσεων στο ΥΠΠ, αναμένει ότι θα υπάρχει μια συνολική μείωση του μεγέθους του ΥΠΠ και ειδικότερα των θέσεων του Υπουργείου που στελεχώνονται από αποσπασμένους εκπαιδευτικούς, οι οποίοι όπως αναφέρεται έχουν καταλάβει πολλές θέσεις στο ΥΠΠ καθώς αυτό μεγάλωνε διαχρονικά.

 

Η μείωση στο μέγεθος του Υπουργείου αναμένεται να είναι αποτέλεσμα του εξορθολογισμού, της μείωσης της επικάλυψης αρμοδιοτήτων, της μεταβίβασης των αρμοδιοτήτων σε χαμηλότερα επίπεδα διακυβέρνησης, καθώς και της ανάθεσης αρμοδιοτήτων σε τρίτους.

 

Σταδιακή κατάργηση της επετηρίδας – Μετρήσιμα στοιχεία για την απόδοση των εκπαιδευτικών

 

Σε δεύτερη της έκθεση η Παγκόσμια Τράπεζα ασχολείται με την πολιτική για τους εκπαιδευτικούς και τονίζει την ανάγκη για μεταρρύθμιση στην επιλογή των εκπαιδευτικών, τις προσλήψεις, την παρακολούθηση και αξιολόγηση των εκπαιδευτικών και την επαγγελματική τους ανάπτυξη.

 

Η Τράπεζα προτείνει αναμόρφωση του συστήματος προσλήψεων ώστε να λαμβάνει υπόψη αντικειμενικά κριτήρια με σταδιακή κατάργηση της επετηρίδας.

 

Όσον αφορά την αξιολόγηση, προτείνει την πολύπλευρη αξιολόγηση των εκπαιδευτικών όχι μόνο στη βάση των εκτιμήσεων των διευθυντών και επιθεωρητών σχολείων. Η αξιολόγηση προτείνεται να γίνεται νωρίτερα στην καριέρα του εκπαιδευτικού, όχι μόνο ύστερα από 10 χρόνια και να γίνεται καλύτερη αξιοποίηση της δοκιμαστικής περιόδου για ενίσχυση της διδακτικής δυναμικής.

 

Επίσης η Τράπεζα εισηγείται να γίνεται καλύτερη χρήση των αξιολογήσεων των εκπαιδευτικών στις αποφάσεις για προαγωγές. Επιπλέον προτείνεται όπως μακροπρόθεσμα, επιτραπεί στα εκπαιδευτικά αποτελέσματα των μαθητών να επηρεάζουν τις αξιολογήσεις, αφού προηγηθεί η ενίσχυση του συστήματος αξιολόγησης των μαθητών.