Το σημαντικό αλλά παραμελημένο αυτό δικαίωμα, δεν περιορίζεται μόνο στην ατομική ελευθερία πρόσβασης σε υλικούς πόρους.
Αναφέρεται κυρίως σε μια συλλογική δράση των κατοίκων της πόλης να ελέγξουν και να καθοδηγήσουν τις εξελίξεις στην πόλη. Να μπορούν να βιώνουν καλύτερα τον εαυτό τους, βιώνοντας και βελτιώνοντας την πόλη. «Αλλάζοντας οι Πόλεις, αλλάζουν οι Πολίτες», όπως αναφέρει επιγραμματικά.
Δεν περιορίστηκε (ο δήμαρχος) μόνο να επισημαίνει την κατοχύρωση του δικαιώματος, αλλά ακολουθώντας το ως οδηγό στις δημοτικές παρεμβάσεις , επιδιώκει ευρύτερες συμπράξεις τόσο στον εσωτερικό όσο και στον παγκόσμιο χώρο, στους τομείς της κλιματικής και ενεργειακής υποστήριξης, της βιωσιμότητας, της ασφάλειας, των κοινωνικών δομών κ.α.
Η σημασία του Δικαιώματος φάνηκε έντονα και στο τελευταίο «επεισόδιο» με το άνοιγμα της Β. Όλγας. Όπου ένα αναφαίρετο δικαίωμα της πόλης που υιοθετήθηκε πολιτικά στις πρόσφατες δημοτικές εκλογές, έγινε διελκυστίνδα από τρία υπουργεία μέχρι στιγμής (!), εναντίον της απόφασης της πόλης για το άνοιγμα της οδού σε ήπια κυκλοφορία. Μια αστήρικτη αντιπαράθεση που φαίνεται ότι έχει σχέση με ενδοκυβερνητικές-δημοτικές «εμμονές», αντανάκλαση της «απρόβλεπτης», για την κυβερνώσα παράταξη, έκβαση των τελευταίων δημοτικών εκλογών.
Χωρίς καμιά αμφιβολία πρόκειται για παραβίαση βασικών δημοκρατικών αρχών στη λειτουργία των θεσμών, παράλληλα με την ερευνητική τεκμηρίωση της αναγκαιότητας της ήπιας διέλευσης των οχημάτων.
Και είναι να απορεί κανείς με την υποβάθμιση του θέματος που επιχειρείται από ορισμένους «καλοθελητές», με το επιχείρημα (;) ότι πρόκειται «για μια αντιπαράθεση για 500 μέτρα δρόμου», λες και η δημοκρατία μετριέται με τα μέτρα του δρόμου, ή εξαρτάται από οποιαδήποτε άλλη ωφελιμιστική συναλλαγή του «πελατειακού» κράτους, που κατά τα άλλα παραμένει αλώβητο.
Ας έρθουμε όμως στο γενικότερα διακύβευμα που θέτει ο Δήμαρχος στο δημόσιο διάλογο: Ότι δηλαδή το θέμα «τι πόλη θέλουμε», δεν μπορεί να διαχωριστεί από το τι θα επιθυμούσαμε για θέματα όπως οι κοινωνικοί δεσμοί, οι σχέσεις με τη φύση, τις τεχνολογίες, το στεγαστικό, το κυκλοφοριακό, τα σχολεία, τα θέματα υγείας, δηλ εκείνα για τα οποία δεν επιδεικνύεται το ανάλογο ενδιαφέρον των ανωτέρω και άλλων υπουργείων.
Το όλο θέμα έχει σχέση με το «υπερπλεόνασμα» που δημιουργείται από τον περιορισμό ή την αναίρεση δημοτικών επιχορηγήσεων που αντλούνται από τους δημότες και δεν επιστρέφουν σε αυτούς, όπως ανέλυσαν οι δήμαρχοι κατά τη σχετική συνέντευξη τύπου (1/9/2025).
Δημιουργείται έτσι μια προβληματική σχέση μεταξύ αστικής ανάπτυξης αφενός και αφετέρου τηςδιάθεσης/ αξιοποίησης πόρων που έχουν σχέση με τις δημοτικές αρχές. Και επιπλέον οι αστικοί χώροι των πόλεων όλο και περισσότερο γίνονται θέατρο διενέξεων, εξαιτίας μιας αρπακτικής αντίληψης σφετερισμού, σε όφελος της άντλησης κερδών από τα λεγόμενα «επενδυτικά φαντς», τις εταιρείες επινοικίασης, κ.α.
Η Διαχείριση του Δημόσιου Χώρου γίνεται ένα κεντρικό θέμα, σε μια διαμάχη που διεξάγεται ώστε η χωρική δικαιοδοσία να μη γίνει προνόμιο των ελίτ, όπως πεισματικά επιχειρούν οι κρατούντες.
Όλα αυτά έχουν σχέση και με μια διένεξη που έχει τις ρίζες της στις κλίμακες της τοπικότητας σε σχέση με την κεντρική αλλά και την παγκόσμια διάσταση. Λόγω των ευρύτερων ανακατατάξεων με την επιτάχυνση και την αυξημένη πυκνότητα κυκλοφορίας άυλων-υλικών μέσων, οι κλίμακες σχετικοποιούνται. Και αντί το τοπικό να αποτελεί τον τελευταίο τροχό της αμάξης όπως συνέβαινε στο παρελθόν, διευρύνεται η επιρροή του, ώστε η τοπικότητα να διεκδικεί ένα αυξημένο ρόλο στο πλέγμα της συμμετοχής στις αποφάσεις. Ενώ αντίθετα η κεντρική εξουσία προσπαθεί να διατηρήσει με κάθε τρόπο την κεντρογενή εξάρτηση των τοπικών κοινοτήτων, αντί της μεταξύ τους συνεργασίας. Κάποιοι μάλιστα με επιτελικό κομματικό ρόλο, υποστηρίζουν τον αποκλεισμό της Τοπικής Αυτοδιοίκησης από κεντρικές υπευθυνότητες, ενώ συγχρόνως δηλώνουν υπερ της Αποκέντρωσης (!).
Συμπερασματικά, το Δικαίωμα στην Πόλη είναι ένα βασικό διακύβευμα από την έκβαση του οποίου πολλά θα κριθούν. Όπως λέει ο Δήμαρχος Αθηναίων «Μπροστά στις εξελίξεις κανείς δεν μπορεί να σιωπά». Και όπως έχει γράψει ο Λεφέβρ, η Αλλαγή θα ξεκινήσει από τους αστικούς χώρους (πόλεις), «ή αλλιώς δε θα υπάρξει».
*Χρήστος Δούκας, δρ πολιτικής της εκπαίδευσης, πρώην πρόεδρος ΟΛΜΕ και ΓΣ ΑΔΕΔΥ
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Νέο Προσκλητήριο Προσλήψεων Εκπαιδευτών Ενηλίκων: Αφορά όλα τα πτυχία ΑΕΙ-ΤΕΙ - Πιστοποιηθείτε άμεσα
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό ΤΕΧΝΗΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 3/9
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής Πανεπιστημίου Πατρών με μόνο 60 ευρώ
