Alfavita Newsroom Ο Παλαιστίνιος ποιητής και συγγραφέας Μοσάμπ Αμπού Τόχα (Mosab Abu Toha) απέσπασε την κορυφαία διάκριση του Βραβείου Πούλιτζερ για τον Καλύτερο Σχολιασμό, τιμώντας με τη φωνή του τις τραυματικές εμπειρίες των Παλαιστινίων της Γάζας μέσα από προσωπικά και βαθιά ανθρώπινα δοκίμια που δημοσιεύτηκαν στο New Yorker.
Η επιτροπή των Βραβείων Πούλιτζερ εξήρε το έργο του για την «αισθητική και συναισθηματική δύναμη» με την οποία κατέγραψε τη σφαγή στη Γάζα, αναμιγνύοντας ρεπορτάζ με απομνημονεύματα, φέρνοντας έτσι στο φως τη βιωματική πλευρά ενός πολέμου που μαίνεται εδώ και πάνω από ενάμιση χρόνο.
Από τη φρίκη του πολέμου στη διεθνή αναγνώριση
Ο Αμπού Τόχα, που έχει ζήσει το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του στη Γάζα, συνελήφθη το 2023 από Ισραηλινούς στρατιώτες σε σημείο ελέγχου κατά την προσπάθεια διαφυγής του με την οικογένειά του. Έγραψε ότι ξυλοκοπήθηκε και ανακρίθηκε, ενώ χωρίστηκε από τη σύζυγο και τα παιδιά του.
Η διεθνής πίεση οδήγησε τελικά στην απελευθέρωσή του και τη διαφυγή του στις ΗΠΑ.
Η μνήμη ως αντίσταση
Στα δοκίμιά του, ο συγγραφέας ανακαλεί προπολεμικές στιγμές καθημερινότητας, συγκρίνοντάς τις με την τρέχουσα τραγωδία: από το φαγητό που δεν βρίσκουν πια μέχρι την απλή επιθυμία να δει τους δικούς του. Περιέγραψε με συγκίνηση την καταστροφή του προσφυγικού καταυλισμού στη Τζαμπάλια, σημειώνοντας:
«Μια εικόνα ενός νεκροταφείου που μεγαλώνει και μεγαλώνει σχηματίστηκε στο μυαλό μου»
Το New Yorker τιμήθηκε και για άλλα ρεπορτάζ
Εκτός από τα δοκίμια του Αμπού Τόχα, το New Yorker απέσπασε άλλα δύο Βραβεία Πούλιτζερ:
Για το podcast In the Dark, που ανέδειξε δολοφονίες Ιρακινών αμάχων από τις ΗΠΑ.
Για το φωτογραφικό αφιέρωμα του Μοϊσές Σαμάν για τις φυλακές Σεντάγια στη Συρία.
Ο ίδιος ο Αμπού Τόχα έγραψε στο X: «Μόλις κέρδισα το Βραβείο Πούλιτζερ Καλύτερου Σχολιασμού. Ας φέρει ελπίδα. Ας είναι ένα παραμύθι».
«Δεν χρειάζεται να φάω, θέλω μόνο να τους ξαναδώ»
Ένα Πούλιτζερ από τη Γάζα – Η φωνή του Μοσάμπ Αμπού Τόχα συγκλονίζει
Η επιτροπή των Βραβείων Πούλιτζερ, στην επίσημη ανακοίνωσή της, υπογράμμισε ότι τα κείμενα του Μοσάμπ Αμπού Τόχα κατάφεραν να συνδυάσουν τη δημοσιογραφική ακρίβεια με τη συγκλονιστική προσωπική εμπειρία.
Χαρακτηρίζοντάς τα ως καταγραφή της «σωματικής και συναισθηματικής σφαγής στη Γάζα», η επιτροπή τόνισε ότι τα δοκίμιά του αποδίδουν αυθεντικά την παλαιστινιακή εμπειρία ενός αδιάκοπου πολέμου, ο οποίος έχει διαρκέσει πάνω από ενάμιση χρόνο.
Το 2023, ο Αμπού Τόχα και η οικογένειά του βίωσαν την ωμή βία αυτού του πολέμου. Καθώς προσπαθούσαν να διαφύγουν από την Μπέιτ Λάχια της βόρειας Γάζας, συνελήφθησαν από ισραηλινούς στρατιώτες σε σημείο ελέγχου. Ο ίδιος έγραψε: «Με χώρισαν από την οικογένειά μου, με χτύπησαν και με ανέκριναν».
Η απελευθέρωσή του κατέστη δυνατή μόνο χάρη σε διεθνή πίεση που άσκησαν φίλοι του από το εξωτερικό.
Από τη φυγή στην επιβίωση – και στη συγγραφή
Μετά την απόδρασή του στις Ηνωμένες Πολιτείες, ο Αμπού Τόχα συνέχισε να γράφει, μετατρέποντας τον πόνο και την αγωνία σε λογοτεχνία αντίστασης και μαρτυρίας. Μέσα από τα δοκίμιά του κατέγραψε τις ανθρώπινες διαστάσεις της πείνας, της απώλειας και της προσμονής.
«Δεν χρειάζεται να φάω. Θέλω μόνο να τους ξαναδώ»
«Λαχταρώ να επιστρέψω στη Γάζα, να καθίσω στο τραπέζι της κουζίνας με τη μητέρα και τον πατέρα μου και να φτιάξω τσάι για τις αδελφές μου. Δεν χρειάζεται να φάω. Θέλω μόνο να τους ξαναδώ».
Η αφήγηση είναι απλή αλλά βαθιά σπαρακτική – μια κραυγή νοσταλγίας για τη χαμένη καθημερινότητα, την οικογένεια, την πατρίδα.
Ο ποιητής θυμάται τον προσφυγικό καταυλισμό της Τζαμπάλια – το σχολείο του, τους παππούδες του – και τώρα κοιτά τις φωτογραφίες των ερειπίων του: «Μια εικόνα ενός νεκροταφείου που μεγαλώνει και μεγαλώνει σχηματίστηκε στο μυαλό μου».
Ένα περιοδικό με τρεις διακρίσεις: Το New Yorker στα Πούλιτζερ
Το New Yorker, που φιλοξένησε τα δοκίμιά του Αμπού Τόχα, απέσπασε ακόμη δύο Βραβεία Πούλιτζερ:
Για το συγκλονιστικό podcast «In the Dark», το οποίο αποκάλυψε δολοφονίες Ιρακινών αμάχων από τον αμερικανικό στρατό.
Για το φωτογραφικό αφιέρωμα του Μοϊσές Σαμάν, που αποτύπωσε με ασπρόμαυρες εικόνες την ωμή πραγματικότητα στις φυλακές Σεντάγια της Συρίας.
Δύο ποιήματα του Mosab Abu Toha
Πράγματα που ίσως βρείτε κρυμμένα μέσα στο αυτί μου
Για την Alicia M. Quesnel, γιατρό
I
Όταν ανοίξετε το αυτί μου, αγγίξτε το
απαλά.
Kάπου εκεί μέσα βρίσκεται η φωνή της μάνας μου.
Η φωνή της είναι η ηχώ που με βοηθά να ξαναβρώ την ισορροπία μου
όταν ζαλίζομαι κάθε φορά που προσηλώνομαι σε κάτι.
Μπορεί να συναντήσετε τραγούδια στα αραβικά,
ποιήματα στα αγγλικά που απαγγέλλω στον εαυτό μου
ή έναν ύμνο που ψέλνω στα πουλιά που κελαηδάνε στην αυλή μας.
Όταν ράψετε την τομή, μην ξεχάσετε να τα ξαναβάλετε όλα αυτά μέσα στ’ αυτί μου.
Βάλτε τα με τη σειρά, όπως θα βάζατε στο ράφι τα βιβλία σας.
II
Από τo βουητό του ντρόουν,
από τον βρυχηθμό ενός F-16,
απ’ τις στριγκλιές των βομβών που πέφτουνε σε σπίτια,
σε χωράφια και σε σώματα,
των ρουκετών που πετούν μακριά ‒
καθαρίστε τον μικρό ακουστικό μου πόρο απ’ όλα αυτά.
Ψεκάστε την τομή με το άρωμα που αναδίδουν τα χαμόγελά σας.
Κάντε μου ενδοφλέβια ένεση το τραγούδι της ζωής, για να με ξυπνήσετε.
Χτυπήστε απαλά το τύμπανο για να χορέψει ο νους μου μαζί με τον δικό σας νου,
γιατρέ μου, μέρα νύχτα.
……………………………………………………………………………………………………………………………………
ο παππούς μου και η πατρίδα
Ι
ο παππούς μου μετρούσε με τα δάχτυλά του πόσες μέρες έμειναν για την επιστροφή
έπειτα μετρούσε με πετρούλες
δεν έφταναν
έβαλε και σύννεφα πουλιά ανθρώπους
η απουσία αποδείχτηκε υπερβολικά μακροχρόνια
τριάντα έξι χρόνια ώσπου πέθανε
για μας τώρα είναι πάνω από εβδομήντα χρόνια
ο παππούς μου έχασε τη μνήμη του
ξέχασε αριθμούς ανθρώπους
ξέχασε την πατρίδα του.
II
μακάρι να ήμουν μαζί σου παππού
θα είχα μάθει να σου γράφω
ποιήματα τόμους ολόκληρους με ποιήματα και να σου ζωγραφίζω την πατρίδα μας
θα σου ‘ραβα ένα ρούχο από χώμα
στολισμένο με φυτά
και δέντρα που τα φύτεψες εσύ
θα σου ‘φτιαχνα
άρωμα από τα πορτοκάλια
και σαπούνι από τα δάκρυα χαράς του ουρανού
τι πιο αγνό
III
πηγαίνω στο νεκροταφείο κάθε μέρα
ψάχνω τον τάφο σου αλλά μάταια
σίγουρα σ’ έθαψαν
ή μήπως μεταμορφώθηκες σε δέντρο
ή μήπως πέταξες μ’ ένα πουλί στο πουθενά
IV
βάζω τη φωτογραφία σου σε πήλινη γλάστρα
την ποτίζω κάθε δειλινό Δευτέρας και Πέμπτης
μου είπαν ότι νήστευες αυτές τις μέρες
στο ραμαζάνι την ποτίζω κάθε μέρα
για τριάντα μέρες
λιγότερες ίσως ή και περισσότερες.
V
πόσο μεγάλη θέλεις να είναι η πατρίδα μας
μπορώ να γράφω ποιήματα μέχρι να νιώσεις ευχαριστημένος
αν θες μπορώ να προσαρτήσω και κάνα δυο γειτονικούς πλανήτες
VI
γι’ αυτή την πατρίδα δεν θα ζωγραφίσω όρια
ούτε σημεία στίξης.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
2ος Πανελλήνιος γραπτός διαγωνισμός: Βγήκε η προκήρυξη - Αιτήσεις από 29/4 έως 14/5
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 7/05
ΕΛΜΕΠΑ: Το κορυφαίο πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα για διπλή μοριοδότηση
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
