Μαρία Δούση Στην Ελλάδα, η περίοδος των Χριστουγέννων συνοδεύεται από ένα ερώτημα που επαναλαμβάνεται κάθε χρόνο: Πότε πρέπει να στολίζουμε το χριστουγεννιάτικο δέντρο; Και πότε –σύμφωνα με την παλιά ελληνική παράδοση– στολίζεται το καράβι;
Η απάντηση δεν είναι τυχαία. Οι ημερομηνίες συνδέονται άμεσα με τη χριστιανική παράδοση, αλλά και με παμπάλαια ελληνικά έθιμα.
Πότε στολίζουμε δέντρο σύμφωνα με την χριστιανική παράδοση
Το χριστουγεννιάτικο δέντρο, ως σύμβολο χαράς και αναγέννησης, εντάχθηκε στη χριστιανική παράδοση κυρίως μετά τον 19ο αιώνα. Παρότι δεν αποτελεί αρχαίο ελληνικό έθιμο, έχει πλέον γίνει αναπόσπαστο κομμάτι των γιορτών.
Σύμφωνα με το τυπικό της Εκκλησίας, η περίοδος των Χριστουγέννων ξεκινά στις 15 Νοεμβρίου, με την έναρξη της Σαρακοστής. Γι' αυτό, σε πολλές ορθόδοξες χώρες, ο στολισμός ξεκινά μετά τα μέσα Νοεμβρίου.
Ωστόσο, στην ελληνική παράδοση, έχει επικρατήσει περισσότερο ένα έθιμο που βασίζεται στο θρησκευτικό ημερολόγιο:
Το δέντρο παραδοσιακά στολίζεται από τις 30 Νοεμβρίου έως τις 6 Δεκεμβρίου.
30 Νοεμβρίου: Γιορτή του Αγίου Ανδρέα – άτυπη «εκκίνηση» για τις γιορτές.
6 Δεκεμβρίου: Γιορτή του Αγίου Νικολάου, προστάτη των ναυτικών και μία από τις σημαντικότερες ημέρες πριν τα Χριστούγεννα.
Από τότε και μετά, η περίοδος θεωρείται κατεξοχήν εορταστική, οπότε και ο στολισμός του δέντρου είναι πλέον «επίσημος».
Σήμερα βέβαια, πολλοί Έλληνες στολίζουν νωρίτερα (ακόμη και μέσα Νοεμβρίου), όμως η παραδοσιακή περίοδος παραμένει οι αρχές Δεκεμβρίου.
Το ελληνικό έθιμο του στολισμένου καραβιού
Πριν έρθει το δέντρο στην Ελλάδα, υπήρχε ένα άλλο, 100% ελληνικό σύμβολο: το καράβι.
Στα νησιά και στα παράλια, οι κάτοικοι στόλιζαν ξύλινα καράβια ή μικρά ομοιώματα πλοίων. Το έθιμο είχε διπλή σημασία:
τιμή στους ναυτικούς, που έλειπαν μήνες στη θάλασσα
προσδοκία για ασφαλή επιστροφή
ευχή για καλό ταξίδι του νέου έτους
Το καράβι στολιζόταν από τις 6 Δεκεμβρίου, ανήμερα του Αγίου Νικολάου, του προστάτη των ναυτικών.
Άρα: το καράβι στολίζεται παραδοσιακά στις 6 Δεκεμβρίου.
Μάλιστα, σε πολλές περιοχές έμενε στολισμένο μέχρι και τα Φώτα, 6 Ιανουαρίου, για να «κλείσει» ο κύκλος των γιορτών.
Δέντρο ή καράβι; Το ελληνικό δίλημμα
Σήμερα, οι περισσότερες ελληνικές οικογένειες στολίζουν δέντρο, όμως το καράβι επιστρέφει δυναμικά ως πιο «ελληνική» επιλογή.
Παραδοσιακά:
Δέντρο: Στολίζεται 30 Νοεμβρίου – 6 Δεκεμβρίου
Καράβι: Στολίζεται 6 Δεκεμβρίου (Αγίου Νικολάου)
Στην πράξη:
Οι Έλληνες στολίζουν όποτε θέλουν – από μέσα Νοεμβρίου μέχρι τις αρχές Δεκεμβρίου!
Γιατί έχει σημασία η ημερομηνία;
Δεν είναι απλώς θέμα στολισμού. Είναι υπενθύμιση ότι η περίοδος των Χριστουγέννων:
ξεκινά με προσμονή,
κορυφώνεται με Γέννηση,
ολοκληρώνεται με Φώτιση (Θεοφάνεια).
Ο στολισμός είτε δέντρου είτε καράβιου σηματοδοτεί την είσοδο στην πιο φωτεινή εποχή του χρόνου.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
ChatGpt για όλους: Παρέχεται σε 100.000 υποψήφιους πανελλαδικά ως 20/11
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό ΤΕΧΝΗΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 20/11
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής Πανεπιστημίου Πατρών με μόνο 60 ευρώ
