Λεωνίδας Βουρλιώτης Η νέα κλιμάκωση στις σχέσεις Ισραήλ–Ιράν δεν έχει μόνο γεωπολιτικές προεκτάσεις, αλλά απειλεί να προκαλέσει νέο κύμα ανατιμήσεων στα καύσιμα. Με το ενδεχόμενο διατάραξης των παγκόσμιων ροών πετρελαίου, οι διεθνείς αγορές προετοιμάζονται για σημαντική αύξηση στις τιμές ενέργειας — εξέλιξη που, αναπόφευκτα, «καίει» και την τουριστική βιομηχανία της Ελλάδας.
Από τη βενζίνη στο… εισιτήριο διακοπών
Σύμφωνα με πρόσφατη πανευρωπαϊκή μελέτη που δημοσιεύτηκε στο ScienceDirect, ακόμη και μια σχετικά μικρή αύξηση στην τιμή της βενζίνης —για παράδειγμα, από 1,80 σε 2 ευρώ ανά λίτρο— μπορεί να έχει σοβαρές επιπτώσεις στην τουριστική συμπεριφορά, ιδιαίτερα σε χώρες όπως η Ελλάδα, όπου το οδικό ταξίδι παραμένει κυρίαρχο.
Όταν οι τιμές της ενέργειας αυξάνονται, τα νοικοκυριά καλούνται να επαναπροσδιορίσουν τις προτεραιότητές τους. Θέρμανση, μεταφορές, ηλεκτρικό ρεύμα: όλα αυτά απαιτούν μεγαλύτερο μερίδιο από τον οικογενειακό προϋπολογισμό, αφήνοντας λιγότερο διαθέσιμο εισόδημα για δραστηριότητες όπως οι διακοπές. Δεν είναι τυχαίο ότι οι τουριστικές δαπάνες, λόγω της υψηλής εισοδηματικής τους ελαστικότητας, είναι συχνά τα πρώτα «θύματα» κάθε οικονομικής πίεσης.
Οι αριθμοί ανησυχούν
Η ίδια μελέτη, που βασίζεται στο μακροοικονομικό μοντέλο GEM-E3, δείχνει ότι μια αύξηση 11% στην τιμή των καυσίμων μπορεί να οδηγήσει σε πτώση έως και 4% στις αφίξεις Ελλήνων τουριστών σε δημοφιλείς ηπειρωτικούς προορισμούς. Ταυτόχρονα, παρατηρείται ανακατανομή των τουριστικών δαπανών, με τάση περιορισμού της διάρκειας διαμονής, καθώς και αποφυγή των περιφερειακών μετακινήσεων που αυξάνουν το κόστος.
Πλήγμα αναμένεται να δεχθούν ιδιαίτερα οι μικρές τουριστικές επιχειρήσεις στην ελληνική επαρχία —σε περιοχές όπου η προσβασιμότητα εξαρτάται αποκλειστικά από οδικά μέσα.
Μικρότερος αντίκτυπος στις διεθνείς αφίξεις, αλλά με... παρενέργειες
Παρόλο που οι διεθνείς αφίξεις ενδέχεται να μην επηρεαστούν άμεσα από την τιμή καυσίμου στην Ελλάδα —καθώς οι αεροπορικές εταιρείες διαμορφώνουν τις τιμές των εισιτηρίων με βάση μακροχρόνια συμβόλαια και γεωγραφικές διαφοροποιήσεις—, οι έμμεσες συνέπειες είναι υπαρκτές.
Η άνοδος του ενεργειακού κόστους σε τομείς όπως η διαμονή, η εστίαση και οι τοπικές μεταφορές μετακυλίεται, τελικά, στους τουρίστες. Έτσι, η Ελλάδα ενδέχεται να γίνει λιγότερο ανταγωνιστική σε σύγκριση με άλλους προορισμούς της Μεσογείου.
Ευάλωτος ο ελληνικός τουρισμός
Η εξάρτηση της Ελλάδας από τη θερινή τουριστική περίοδο, αλλά και από τον οδικό και εγχώριο τουρισμό, καθιστούν τη χώρα ιδιαίτερα ευάλωτη σε τέτοιου είδους διακυμάνσεις. Αν προσθέσει κανείς και το γεγονός ότι ο τομέας της φιλοξενίας στηρίζεται σε μεγάλο βαθμό στην ενεργειακή κατανάλωση, τότε η εικόνα γίνεται ακόμη πιο πιεστική.
Δεν πρόκειται απλώς για ένα θεωρητικό σενάριο, αλλά για έναν ρεαλιστικό κίνδυνο που, αν δεν αντιμετωπιστεί προληπτικά, θα μπορούσε να υπονομεύσει την ανοδική πορεία του ελληνικού τουρισμού μέσα στο καλοκαίρι.
| Επίπτωση | Άμεσος αντίκτυπος | Έμμεσος αντίκτυπος |
|---|---|---|
| Καύσιμα ταξιδιών | Ναι | — |
| Αεροπορικά εισιτήρια | Όχι | Ναι – λόγω πληθωρισμού στα αεροδρόμια |
| Διαμονή & Εστίαση | Όχι | Ναι – αυξημένα κόστη λειτουργίας |
| Οδικός τουρισμός | Ναι | Ναι – μειωμένη διαθεσιμότητα εισοδήματος |
Πώς μπορεί να προστατευθεί ο τουρισμός;
Απαιτείται άμεση κινητοποίηση. Από την παροχή έκτακτων ενισχύσεων σε μικρές τουριστικές επιχειρήσεις, μέχρι τη βελτίωση των δημόσιων συγκοινωνιών και την ενίσχυση λιγότερο εξαρτώμενων μορφών τουρισμού —όπως ο πολιτιστικός, φυσιολατρικός ή ο αγροτουρισμός— η Ελλάδα οφείλει να επενδύσει σε ανθεκτικά μοντέλα ανάπτυξης.
Ταυτόχρονα, η επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου μέσω προώθησης ταξιδιών σε περιόδους εκτός αιχμής και η υιοθέτηση ενεργειακά αποδοτικών πρακτικών σε ξενοδοχεία και υποδομές, θα μπορούσαν να ενισχύσουν τη βιωσιμότητα του κλάδου.
Το καλοκαίρι του 2025 μπορεί να αποδειχθεί καθοριστικό. Η γεωπολιτική αστάθεια υπενθυμίζει με έντονο τρόπο ότι η τουριστική ανάπτυξη δεν μπορεί να βασίζεται μόνο στην ομορφιά των προορισμών, αλλά απαιτεί στρατηγική, σχεδιασμό και έγκαιρη προσαρμογή στις διεθνείς μεταβολές.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό ΤΕΧΝΗΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 22/8
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής Πανεπιστημίου Πατρών με μόνο 60 ευρώ
