Παραπάνω είναι τα σύννεφα της ρητορείας του Παπανδρέου. Και παραπάνω ο Δίας με το πούρο που κάνει δώρα ή απειλεί με αστραπόβροντα.
Γ. Σεφέρης, Πολιτικό Ημερολόγιο A΄, εγγραφή 30 Αυγ. 1944.
Δεν μπορώ να συλλάβω γιατί ήρθαμε εδώ [στη Ν. Ιταλία]. Μπορεί να υπάρχει λόγος σοβαρός, αλλά δεν τον ξέρω ακόμα ούτε μπορώ να τον μαντέψω.
Π. Κανελλόπουλος, Ημερολόγιο, εγγραφή 9 Σεπ τ. 1944.
Κυριακή, 1 Οκτώβρη. Μπήκε ο Οκτώβρης χωρίς ελπίδα σύντομου ξεκινήματος. Κλειστοί χωρίς επαφές, χωρίς πληροφορίες. Ο στρατηγός – βάφτισε την Cava dei Tirreni, Φάκα dei Greci
Γιώργος Σεφέρης, Μέρες Δ’
Τον Σεπτέμβριο του 1944 και καθώς έχει ξεκινήσει η αποχώρηση των Γερμανών από την Ελλάδα, η εξόριστη ελληνική κυβέρνηση μεταφέρεται από το Κάιρο στη Νότια Ιταλία και εγκαθίσταται στην πόλη Cava dei Tirreni, αναμένοντας καρτερικά τους Βρετανούς να σχηματίσουν και να υποδείξουν το Υπουργικό Συμβούλιο και να εξασφαλίσουν τη μεταφορά τους στην Ελλάδα.
Η συγκεκριμένη πόλη βρίσκεται ανάμεσα στην Caserta όπου υπογράφτηκε η ομώνυμη, καταστροφική για το εαμικό κίνημα και τον ηρωικό λαό της αντίστασης συνθήκη και στο λιμάνι του Salerno, από όπου αποχώρησε το πλοίο με την κυβέρνηση «εθνικής ενότητας» για την Ελλάδα στις 16 Οκτωβρίου του 1944. Στην ελληνική αντιπροσωπεία συμμετέχει ως διπλωματικός ακόλουθος ο Γιώργος Σεφεριάδης, δηλαδή, ο ποιητής Γ. Σεφέρης, ο οποίος καταγράφει τις αλγεινές εντυπώσεις του για το ποιόν, το ήθος και τη στάση των μελών της κυβέρνησης.
Πραγματικός καταπέλτης ο Σεφέρης για τους κυβερνητικούς παράγοντες και την απουσία τους από την αντίσταση, καυστικός για τον Γεώργιο Παπανδρέου και τον ρόλο του, αλλά και τον ρόλο του βρετανικού παράγοντα (για παράδειγμα είναι ολοφάνερο ποιος είναι «ο Δίας με το πούρο που κάνει δώρα ή απειλεί με αστραπόβροντα»), καταγράφει τις εντυπώσεις του στο Ημερολόγιο Καταστρώματος Β΄ και ιδιαίτερα στο ποίημα Τελευταίος Σταθμός, αλλά και στα Τετράδια Γυμνασμάτων και στο εξαιρετικά αιχμηρό και σαρκαστικό ποίημα Το απομεσήμερο ενός φαύλου, το οποίο δημοσιεύτηκε πολλά χρόνια αργότερα.
Η μαρτυρία του Σεφέρη είναι ιδιαίτερα σημαντική και δεν μπορεί να χαρακτηριστεί μεροληπτική, άλλωστε δεν ήταν αριστερός, αντιθέτως είναι γνωστή η αστική του καταγωγή αλλά και οι φιλελεύθερες ιδέες του.
Το ερώτημα που τίθεται βέβαια είναι γιατί αφού είχε τέτοια άποψη για την ηγέτιδα τάξη και το πολιτικό της προσωπικό επέλεξε να ακολουθήσει την πορεία της από την Αθήνα στην Κρήτη, από εκεί στη Μέση Ανατολή και ακολούθως στην Ιταλία, ένα ερώτημα που πραγματεύεται μεταξύ άλλων στο ενδιαφέρον άρθρο της με θέμα «Οι πολιτικές αναφορές του Γιώργου Σεφέρη», η Ελένη Νικολαΐδου.
Το ποίημα Το απομεσήμερο ενός φαύλου, το οποίο μελοποίησε εξαιρετικά ο Νότης Μαυρουδής και ερμήνευσε ο Σωκράτης Μάλαμας, περιέχεται στον δίσκο Άγρυπνο Φεγγάρι που κυκλοφόρησε το 2019 και βέβαια το μιντιακό κατεστημένο φρόντισε να κρατήσει στην αφάνεια, όπως και τα συγκεκριμένα ποιήματα του Σεφέρη.
Οι συμβολισμοί του, οι αναφορές σε συγκεκριμένα πρόσωπα, για παράδειγμα στον ίδιο τον Γ. Παπανδρέου με τη φράση ιεροφάντης, οι αναφορές στα αμέτρητα μπαούλα που κουβάλησαν φεύγοντας το 1941 οι πολιτικοί παράγοντες για τη Μέση Ανατολή, η καθαρή καταγγελία της απουσίας του πολιτικού κατεστημένου από την αντίσταση (τ’ αποφόρια/μιας μάχης που ήτανε γι’ άλλα κορμιά/για μάτια αλλιώτικα κι άλλη καρδιά) οι κατηγορίες και οι χαρακτηρισμοί έχουν ιστορική βαρύτητα και, δυστυχώς, θα τολμούσαμε να πούμε, είναι εξαιρετικά επίκαιροι, τόσο επίκαιροι, που εάν αγνοεί κανείς πότε γράφτηκε και από ποιον, πιθανόν να θεωρήσει ότι αναφέρεται στη σημερινή κοινωνική και πολιτική σήψη.
Το απομεσήμερο ενός φαύλου κράτησε δεκαετίες. Χρειάστηκαν σκληροί λαϊκοί αγώνες, με αποκορύφωμα το Πολυτεχνείο για να ανοίξει ο κύκλος της (τόσο αντιπαθούς για το καθεστώς) Μεταπολίτευσης. Σήμερα, τηρουμένων των ιστορικών αναλογιών, βιώνουμε ένα αντίστοιχο απομεσήμερο. Ζητείται ο ποιητής που θα εκφράσει με την πένα του την κοινωνική σήψη αλλά κυρίως ζητείται εναγωνίως το κίνημα εκείνο που θα βάλει ένα τέλος στον καθοδικό στρόβιλο που οδηγεί σε μια πρωτόγνωρη κοινωνική, πολιτική και πολιτισμική βαρβαρότητα και καταστροφή.
Παραθέτουμε εδώ το σχετικό ποίημα και την εκτέλεσή του.
Το απομεσήμερο ενός φαύλου
Τράβα αγωγιάτη, καρότσα τράβα,
τράβα να φτάσουμε γοργά στην Κάβα!
Φύσα βαπόρι, βόα μηχανή,
να `ρθούμε πρώτοι εμείς! — οι στερνοί.
Τα στερνοπαίδια και τ’ αποσπόρια
και τ’ αποβράσματα και τ’ αποφόρια
μιας μάχης που ήτανε γι’ άλλα κορμιά
για μάτια αλλιώτικα κι άλλη καρδιά.
Πολιτικάντηδες, καραβανάδες,
ψιλικατζήδες, κολλυβιστάδες,
μούργοι, μουνούχοι και θηλυκά —
τράβα αγωγιάτη! βάρα αμαξά!
Φτωχή Πατρίδα, στα μάγουλά σου
μαχαίρια γράφουνε το γολγοθά σου·
μάνα λιοντόκαρδη, μάνα ορφανή,
κοίτα αν αντέχεις τέτοια πομπή:
το ματσαράγκα, το φαταούλα
με μπογαλάκια και με μπαούλα·
τη χύτρα που έβραζε κάθε βρωμιά
λες και την άδειασαν όλη μεμιά
σ’ αυτούς ανάμεσα τους ήπιους λόφους
όπου μας κλείσανε σαν υποτρόφους
ενός αδιάντροπου φρενοβλαβή
που στο βραχνά του παραμιλεί.
Δες το σελέμη, δες και το φάντη
πώς θυμιατίζουνε τον ιεροφάντη
που ρητορεύεται λειτουργικά
μπρος στα πιστά του μηρυκαστικά.
Μαυραγορίτες από τα Νάφια
της προσφυγιάς μας άθλια σινάφια,
γύφτοι ξετσίπωτοι κι αρπαχτικοί,
λένε, πατρίδα, πως πάνε εκεί
στα χώματά σου τα λαβωμένα
γιατί μαράζωσαν, τάχα, στα ξένα
και δεν μπορούνε χωρίς εσέ —
οι φαύλοι: τρέχουνε για το λουφέ.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με μόνο 65Є εγγραφή - έως 17 Απριλίου
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής (ΕΛΜΕΠΑ) με μόνο 50Є εγγραφή- αιτήσεις ως 17/4
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη
Proficiency και Lower μόνο 95 ευρώ σε 2 μόνο ημέρες στα χέρια σας (ΧΩΡΙΣ προφορικά, ΧΩΡΙΣ έκθεση!)
ΕΥΚΟΛΕΣ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ και ΙΤΑΛΙΚΩΝ για εκπαιδευτικούς - Πάρτε τις άμεσα
