Η επιταχυνόμενη εξάπλωση του κορονοϊού και ο αριθμός των θανάτων παγκοσμίως δημιουργούν εύλογα ανησυχία. Στην Ελλάδα, ο ιός μετανάστευσε από την Ιταλία και την τοπική εβδομάδα μόδας. Δεν εκδηλώθηκε στα κέντρα φιλοξενίας προσφύγων, αν και κάποια κυβερνητικά στελέχη επιχείρησαν να παρουσιάσουν τους πρόσφυγες ως «υγειονομική βόμβα» ώστε να υποστηρίξουν τη δημιουργία κλειστών κέντρων κράτησης σε βραχονησίδες του Αιγαίου.
Αντίθετα, τα πρώτα περιοριστικά μέτρα πάρθηκαν για το Κολλέγιο Αθηνών, ενώ τα κρούσματα αυξήθηκαν σημαντικά έπειτα από μια εκδρομή στους Αγίους Τόπους. Τα μέτρα που λαμβάνονται είναι συμμετρικά και εφαρμόζονται παγκόσμια ανάλογα με τις τοπικές ιδιαιτερότητες. Ομως η Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος αρνείται να ευθυγραμμιστεί, ενώ κυβέρνηση και ΕΟΔΥ αποφεύγουν να δώσουν σαφείς οδηγίες για τις θρησκευτικές συναθροίσεις και διστάζουν να επισημάνουν τους κινδύνους εξάπλωσης μέσω της «θείας κοινωνίας».
Σημειώνεται πως το Βατικανό αποφάσισε να λειτουργεί διαδικτυακά, η Σαουδική Αραβία -με μόλις 5 καταγεγραμμένα κρούσματα- ανέστειλε το προσκύνημα στη Μέκκα και τη Μεδίνα και το Ισραήλ έκλεισε τον Ναό της Γεννήσεως στη Βηθλεέμ. Επίσης, η συντηρητική Ορθόδοξη Εκκλησία της Ρουμανίας προέτρεψε τους πιστούς να μη φιλούν τις εικόνες και να χρησιμοποιούν δικό τους κουτάλι για τη μετάληψη.
Μπορεί κανείς να πιστεύει πως τα παθογόνα δεν μεταδίδονται μέσω της μετάληψης και πως η «θεία κοινωνία» διαθέτει αντιμικροβιακές ιδιότητες. Ομως όλα αυτά αποτελούν μεταφυσικές εικασίες που θέτουν σε κίνδυνο τη ζωή χιλιάδων ανθρώπων που συνήθως ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες, όπως ηλικιωμένους και άτομα που αντιμετωπίζουν ήδη προβλήματα υγείας.
Προβληματισμό δημιουργεί πως οι συντηρητικοί κυβερνητικοί και εκκλησιαστικοί κύκλοι βρήκαν ανέλπιστους συμμάχους εντός της ακαδημαϊκής κοινότητας. Η πολύπειρη καθηγήτρια λοιμωξιολογίας του ΕΚΠΑ Ελένη Γιαμαρέλλου, η άλλοτε «εθνική λοιμωξιολόγος», έσπευσε να δηλώσει πως αδίκως έχει δημιουργηθεί θέμα με τη «θεία κοινωνία». Πως η ίδια θα κοινωνήσει με πίστη στον Θεό ότι δεν κολλάει. Με τη δήλωση αυτή, ο κάθε προπτυχιακός φοιτητής οποιασδήποτε σχολής υγείας θα έπρεπε να νιώσει τουλάχιστον κάποια αμηχανία.
Ο Ηλίας Μόσιαλος, καθηγητής πολιτικής της υγείας του LSE, εισήλθε δυναμικά στον δημόσιο διάλογο, προτείνοντας έγκυρους τρόπους αντιμετώπισης της επιδημίας. Μέχρι που χρειάστηκε να πάρει θέση για το κλείσιμο των ναών και την εξάπλωση μέσω της «θείας κοινωνίας». Ερωτηθείς σε εκπομπή της ΕΡΤ για το θέμα, κατέφυγε σε μεσοβέζικες αναλύσεις και επίκληση αδύναμων επιστημονικά μελετών.
Πιο ειδικά, η βιβλιογραφία στην οποία αναφέρθηκε είναι μια δημόσια επιστολή 480 λέξεων του Κέντρου Ελέγχου & Πρόληψης των Νοσημάτων των ΗΠΑ (CDC), συνταγμένη το 1998. Η δημοσίευση δεν αποτελεί προϊόν ερευνητικής διαδικασίας, αλλά υιοθέτηση παλαιότερων μελετών. Μάλιστα εμπεριέχει βιβλιογραφικές αναφορές του 1943 και του 19671. Η βασική αναφορά της στηρίζεται σε προγενέστερη έρευνα, κατά την οποία, δείγμα 681 ατόμων διάφορων ηλικιών εξετάστηκε ως προς τη συμμετοχή του ή μη στις εκκλησιαστικές συναθροίσεις και ως προς τη λήψη ή μη «θείας κοινωνίας»2.
Αν και τα αποτελέσματα είναι σαφή σχετικά με τη μεταφορά μικροβίων μέσω των ιερών σκευών, οι ερευνήτριες δεν διαπίστωσαν αυξημένο κίνδυνο μετάδοσης στον πληθυσμό που χρησιμοποίησε τα σκεύη της μετάληψης. Ομως η συγκεκριμένη μελέτη έχει μια σειρά από μεθοδολογικά προβλήματα.
Αρχικά, δεν αναφέρεται με σαφήνεια η χρονική περίοδος διεξαγωγής της δειγματοληψίας. Οι ιώσεις έχουν και εποχικά χαρακτηριστικά, με τις χειμερινές συνθήκες διαβίωσης να ευνοούν τη μετάδοση λόγω της στενότερης επαφής σε κλειστούς χώρους και του ελλιπούς αερισμού τους. Ακόμα, η ατομική υγιεινή γίνεται πιο αμελής σε σχέση με τους καλοκαιρινούς μήνες.
Επίσης, οι ερευνήτριες δεν μελέτησαν τον τρόπο που λαμβάνει χώρα το τελετουργικό. Οι καθολικοί δεν κοινωνούν με τη λαβίδα από το κοινό ποτήρι/κούπα και ο ιερέας τοποθετεί στο στόμα των πιστών τον καθαγιασμένο άζυμο άρτο, την Οστια, μειώνοντας έτσι την έκθεση σε σάλιο. Τέλος, η έρευνα διεξήχθη σε περίοδο που δεν καταγράφεται έξαρση ή επιδημία στις ΗΠΑ. Ακόμα και η εξάπλωση της «γρίπης των πτηνών» περιορίστηκε τότε σε Ασία, Αφρική και Ευρώπη.
Εύλογο ερώτημα αποτελεί γιατί χρειάζεται ειδική μελέτη για τη μετάδοση μικροβίων μέσω της «θείας κοινωνίας». Γιατί εξαιρείται η κοινή χρήση των σκευών του τελετουργικού, όταν αποφεύγεται με αυστηρότητα η επαφή με αντικείμενα που φέρουν μολυσματικές εκκρίσεις άλλων; Γιατί όταν υπάρχει έξαρση αποφεύγονται οι χώροι συγχρωτισμού, αλλά από τον κανόνα εξαιρούνται οι εκκλησίες;
Οι απαντήσεις σε όλα αυτά μπορεί να είναι μόνον απαντήσεις πίστης και εσωτερικού συναισθήματος. Ομως η εξάπλωση του ιού, ο περιορισμός της νόσου και η θεραπεία της, η διαφύλαξη της ατομικής και δημόσιας υγείας είναι υπαρκτές ανάγκες που χρήζουν επιστημονικής αντιμετώπισης, ανεξάρτητα από τις προσωπικές πεποιθήσεις και τις θρησκευτικές ερμηνείες.
Ας εμπιστευτούμε λοιπόν την επιστημονική κοινότητα, την εγκυρότητα των γνώσεων και των πρακτικών της. Ας μην παραδοθούμε στη μοιρολατρία, στον αγνωστικισμό και στις ατεκμηρίωτες, αντι- και ημι-επιστημονικές λύσεις και αναλύσεις. Τώρα που είναι μια στιγμή όξυνσης και αυξημένης ανάγκης, η ίδια η Εκκλησία οφείλει να μπει σε αυτή την κούρσα, κυρίως προς όφελος των πιστών και των λειτουργών της. Εχει μια ευκαιρία να αποδεχτεί έγκαιρα την επιστημονική πραγματικότητα και την κοινωνική αναγκαιότητα.
[1] Manangan LP, Sehulster LM, Chiarello L, Simonds DN, Jarvis WR. Risk of infectious disease transmission from a common communion cup. American Journal of Infection Control; 1998, Vol. 26 (5), pp: 538-539.
[2] Wolf L, Loving A. The effects of receiving Holy Communion on health. Journal of Environmental Health; 1997, Vol. 60 (1), pp: 6-10.
* βιοφυσικός & επιστημονικός συνεργάτης της Κ.Ο. του ΣΥΡΙΖΑ
Πηγή: Εφημερίδα των Συντακτών
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
ΕΛΜΕΠΑ: Το κορυφαίο πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα για διπλή μοριοδότηση
Το 1ο στην Ελλάδα Πρόγραμμα επιμόρφωσης Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς με Πιστοποιητικό
ΑΣΕΠ: Η πιο Εύκολη Πιστοποίηση Αγγλικών για μόρια σε 2 ημέρες (δίνεις από το σπίτι σου με 95 ευρώ)
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με 65Є εγγραφή - έως 14/12
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ - ΓΑΛΛΙΚΩΝ - ΓΕΡΜΑΝΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη