Η Παράλληλη Στήριξη θεσπίστηκε ως ο φάρος για την ουσιαστική συμπερίληψη των μαθητών με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες στο γενικό σχολείο. Στα χαρτιά, είναι η γέφυρα του παιδιού με τη γνώση και την κοινωνικοποίηση. Στην πραγματικότητα, όμως, η εικόνα που αντικρίζουμε στα σχολεία μας απέχει έτη φωτός από τον ιδεατό σχεδιασμό. Σήμερα, η Παράλληλη Στήριξη τείνει να μετατραπεί από εξατομικευμένη βοήθεια σε μια ιδιότυπη «περιφορά» εκπαιδευτικών από τμήμα σε τμήμα.
Το φαινόμενο των τελευταίων ετών είναι αποκαλυπτικό: ένας εκπαιδευτικός καλείται να καλύψει δύο, τρεις ή και περισσότερους μαθητές στο ίδιο ή σε διαφορετικά τμήματα. Το αποτέλεσμα; Το ρολόι γίνεται ο μεγαλύτερος εχθρός της μάθησης. Όταν ο χρόνος ενός παιδιού που χρειάζεται πλήρη υποστήριξη τεμαχίζεται σε «διδακτικές ώρες-ψίχουλα», δε μοιράζουμε υποστήριξη, αλλά μοιράζουμε τις ελλείψεις του συστήματος. Ο μαθητής μένει ακάλυπτος το μεγαλύτερο μέρος της ημέρας και ο εκπαιδευτικός εξουθενώνεται προσπαθώντας να ανταποκριθεί σε ανόμοιες ανάγκες ταυτόχρονα.
Φέτος, βρέθηκα σε ένα τμήμα με τέσσερις διαφορετικές γνωματεύσεις για πλήρη υποστήριξη από το θεσμό της παράλληλης στήριξης (24 ώρες). Η οδηγία ήταν: "μοίρασε το χρόνο". Θυμάμαι ακόμα το βλέμμα του μικρού Γ., που με χρειαζόταν δίπλα του για να ηρεμήσει από τον θόρυβο της τάξης, την ώρα που εγώ έπρεπε να τρέξω στο άλλο θρανίο για να βοηθήσω έναν άλλο μαθητή να οργανώσει το τετράδιο και το θρανίο του. Εκείνη τη στιγμή συνειδητοποίησα ότι δεν ήμουν πλέον παιδαγωγός, αλλά ένας διεκπεραιωτής που προσπαθούσε να "μοιράσει" το αμοίραστο. Πώς μπορείς να "μοιράσεις" την προσοχή σου όταν έχεις έναν μαθητή με έντονη ΔΕΠΥ που χρειάζεται διαρκή καθοδήγηση για να παραμείνει συγκεντρωμένος, και ταυτόχρονα έναν μαθητή με σοβαρές μαθησιακές δυσκολίες που παλεύει με κάθε λέξη; Την ίδια στιγμή, καλείσαι να στηρίξεις ένα παιδί που η γλώσσα στέκεται εμπόδιο στην επικοινωνία του και έναν μαθητή Ρομά που αδυνατεί να ακολουθήσει ακόμα και την απλή αντιγραφή από τον πίνακα. Αυτά τα παιδιά δεν είναι "περιπτώσεις" σε έναν φάκελο. Είναι προσωπικότητες που ζητούν την κατάλληλη υποστήριξη. Όταν όμως το σύστημα μας αναγκάζει να είμαστε παντού και πουθενά, καταλήγουμε να παρακολουθούμε αμήχανοι την αποτυχία μιας συμπερίληψης που μένει μόνο στα λόγια.
Το αποτέλεσμα είναι ένα τρίγωνο απόγνωσης: ο μαθητής εγκαταλείπεται στην τύχη του, ο γονέας βυθίζεται στην αβεβαιότητα και ο εκπαιδευτικός οδηγείται στην εξαΰλωση, καθώς ο ρόλος του υποβαθμίζεται από παιδαγωγικό σε καθαρά διεκπεραιωτικό, προσπαθώντας απλώς να "καλύψει τρύπες". Αντί για ένα εξατομικευμένο πλάνο παρέμβασης, καταλήγουμε στην πράξη σε μια επιφανειακή επιτήρηση. Η μάθηση υποχωρεί, η στοχοθεσία χάνεται και το μόνο που απομένει είναι η αγωνιώδης προσπάθεια να βγει η μέρα χωρίς "απώλειες", την ώρα που το χάσμα μεταξύ των μαθητών αυτών και της υπόλοιπης τάξης όλο και μεγαλώνει.
Η Ειδική Αγωγή δεν είναι πολυτέλεια, είναι δικαίωμα. Το Υπουργείο Παιδείας οφείλει να σταματήσει να αντιμετωπίζει την Παράλληλη Στήριξη ως αριθμητική άσκηση κάλυψης κενών. Χρειαζόμαστε μόνιμους διορισμούς, έγκαιρη στελέχωση και, πάνω από όλα, σεβασμό στις γνωματεύσεις των ΚΕΔΑΣΥ που ορίζουν τι πραγματικά έχει ανάγκη ο κάθε μαθητής. Αν θέλουμε ένα σχολείο για όλους, πρέπει να σταματήσουμε να μοιράζουμε ελλείψεις και να αρχίσουμε να προσφέρουμε ουσία. Γιατί η συμπερίληψη δεν είναι μια λέξη προς κατανάλωση σε δελτία τύπου, αλλά η καθημερινή μάχη για την αξιοπρέπεια κάθε παιδιού. Ας αποφασίσουμε επιτέλους αν θα επενδύσουμε στις δυνατότητές τους ή αν θα συνεχίσουμε να τις θυσιάζουμε στο βωμό των δημοσιονομικών περιορισμών.
* Ειδικός Παιδαγωγός (απόφοιτος του Παιδαγωγικού Τμήματος Ειδικής Αγωγής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, κάτοχος Μεταπτυχιακού διπλώματος "Special Educational Needs, Disability & Inclusion" του Πανεπιστημίου του Sunderland, UK)
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Ρεβεγιόν με χιόνια στην Αττική - Προβλέψεις από Καλλιάνο και Κολυδά
Παν.Αιγαίου: Νέα Μοριοδοτούμενα σεμινάρια για Εκπαιδευτικούς με Υποτροφίες έως 31/12
