Μια σιωπηλή κρίση
Σε κάθε γωνιά του κόσμου, όλο και περισσότεροι εκπαιδευτικοί περιγράφουν την ίδια εμπειρία: μια αγάπη για τη διδασκαλία που συνυπάρχει με την κόπωση, την αβεβαιότητα και την εξάντληση.
Η επαγγελματική φθορά στον χώρο της εκπαίδευσης δεν οφείλεται μόνο στον αυξημένο φόρτο εργασίας. Είναι απόρροια μιας σύνθετης πραγματικότητας: οι εκπαιδευτικοί καλούνται να διαχειρίζονται πολλαπλούς ρόλους, γρήγορους ρυθμούς αλλαγών, υψηλές κοινωνικές προσδοκίες και συχνά, ελάχιστη υποστήριξη.
Αυτό το περιβάλλον μπορεί να οδηγήσει όχι μόνο σε εξουθένωση (burnout), αλλά και σε αυτό που ονομάζεται «σιωπηλή παραίτηση»: μια εσωτερική απόσυρση από τη δημιουργικότητα, τη χαρά και την πρωτοβουλία.
Η τεχνητή νοημοσύνη: Ποια θέση μπορεί να έχει σε αυτή την εικόνα;
Η τεχνητή νοημοσύνη εισέρχεται δυναμικά στην εκπαιδευτική πράξη.
Η παρουσία της προκαλεί ποικίλες αντιδράσεις: ενθουσιασμό, περιέργεια, αλλά και ανησυχία.
Η συζήτηση δεν είναι θεωρητική: η ΑΙ ήρθε για να μείνει και τίθεται πλέον το ερώτημα πώς θα την αξιοποιήσουμε, όχι αν θα την χρησιμοποιήσουμε.
Αντί να αντιμετωπίζεται ως εργαλείο αντικατάστασης, η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να λειτουργήσει ως εργαλείο ενίσχυσης και φροντίδας του ανθρώπινου παράγοντα και αυτός είναι, πάνω απ’ όλα, ο εκπαιδευτικός.
Πρακτικοί τρόποι αξιοποίησης της ΑΙ από τον εκπαιδευτικό
Δημιουργία εκπαιδευτικού υλικού
Η ΑΙ μπορεί να υποστηρίξει τη γρήγορη και εξατομικευμένη δημιουργία:
- Διδακτικών σεναρίων
- Φύλλων εργασίας
- Ερωτήσεων αξιολόγησης
- Δραστηριοτήτων διαφοροποιημένης διδασκαλίας
Οργάνωση και διαχείριση
- Αυτόματη σύνταξη εγγράφων και επικοινωνιών
- Βοήθεια στην οργάνωση καθημερινών ή εβδομαδιαίων πλάνων
- Υποστήριξη στη σύνθεση περιλήψεων, αναφορών ή ενημερώσεων
Συνεχής επιμόρφωση
- Πρόσβαση σε σύγχρονη παιδαγωγική γνώση
- Ιδέες για καινοτόμες διδακτικές πρακτικές
- Ψηφιακοί βοηθοί που λειτουργούν ως εργαλεία αναστοχασμού
Συναισθηματική ανακούφιση
Η ΑΙ μπορεί να μειώσει την καθημερινή πίεση, απελευθερώνοντας χρόνο για ανάσα, σκέψη, ενσυναίσθηση και επανασύνδεση με την ουσία του επαγγέλματος.
Η πρόκληση: Να ενσωματώσουμε την ΑΙ χωρίς να χάσουμε την ψυχή της παιδείας
Η ΑΙ δεν αντικαθιστά τον παιδαγωγό. Δεν μπορεί να γνωρίσει τους μαθητές βαθιά, να νιώσει τη σιωπή τους, να καταλάβει το βλέμμα τους, να εμπνεύσει με παράδειγμα.
Ωστόσο, μπορεί να γίνει ένα εργαλείο που μειώνει τη φθορά, ώστε ο δάσκαλος να παραμείνει παρών με ενέργεια και δημιουργικότητα.
Για να γίνει αυτό, χρειάζεται:
- Παιδαγωγικός σχεδιασμός στη χρήση της ΑΙ
- Επιμόρφωση βασισμένη σε πραγματικές ανάγκες
- Ηθικά πρότυπα στη σχεδίαση και χρήση των εργαλείων
- Συμμετοχή των ίδιων των εκπαιδευτικών στη διαμόρφωση των πρακτικών
Η ελπίδα είναι υπεύθυνη στάση, όχι αφέλεια
Η τεχνητή νοημοσύνη δεν είναι πανάκεια. Αλλά μπορεί να είναι μέρος της λύσης, εάν αξιοποιηθεί με ανθρωποκεντρική προσέγγιση, με σκοπό όχι την το κυνήγι των εντυπώσεων, αλλά την ανακούφιση, ενδυνάμωση και διατήρηση του παιδαγωγικού πυρήνα.
Γιατί τελικά, όπως έγραψε ο Νίκος Καζαντζάκης:
«Δάσκαλος είναι εκείνος που κρατάει το χέρι σου για λίγο, μα σου ανοίγει το μυαλό για πάντα».
Το ερώτημα που τίθεται σήμερα δεν είναι μόνο αν οι δάσκαλοι θα κρατήσουν το χέρι των παιδιών.
Είναι και ποιος θα κρατήσει το δικό τους.
Αν η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί, έστω και μερικώς, να σταθεί στο πλευρό τους, τότε ίσως αξίζει να της δώσουμε χώρο, όχι ως απάντηση σε όλα, αλλά ως εργαλείο φροντίδας για εκείνους που φροντίζουν τους άλλους.
* Του Αναπλιώτη Ιωάννη υπεύθυνου εργαστηρίου Τεχνητής Νοημοσύνης των Εκπαιδευτηρίων Νέα Παιδεία
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
ChatGpt για όλους: Παρέχεται σε 100.000 υποψήφιους πανελλαδικά ως 20/11
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό ΤΕΧΝΗΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 20/11
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής Πανεπιστημίου Πατρών με μόνο 60 ευρώ
