Alfavita Newsroom Εδώ και πολλά χρόνια και έως και σήμερα τα αποκαΐδια των εκπαιδευτικών πολιτικών που αναπνέουμε γεννήθηκαν μέσα σε ατελείωτους εθνικούς διαλόγους με τα ίδια περίπου λόγια, τις ίδιες περίπου διακηρύξεις.
Ένα ατελείωτο ξόρκισμα των «παρωχημένων αναλυτικών προγραμμάτων», της «εξάρτησης των μαθητών από θεσμούς παραπαιδείας», της «μετατροπής του Λυκείου σε ένα διάδρομο για τις εξετάσεις για το πανεπιστήμιο», της «άγονης γνώσης», του «ζυγού των εξετάσεων». Από τον Γιώργο Παπανδρέου (1994-1996) και τον Γεράσιμο Αρσένη (1996-2000) έως την Άννα Διαμαντοπούλου (2009-2012), από τον Ευριπίδη Στυλιανίδη ( 2007 - 2009) έως τον Κωνσταντίνο Αρβανιτόπουλο (2012-2014) και από τον Κώστα Γαβρόγλου (2016 20219) έως την Νίκη Κεραμέως και τον Κυριάκο Πιερρακάκη (2019 – 2024) τα ίδια ακριβώς λόγια, η ίδια γραμμή και τα ίδια αποτελέσματα. Σαν ένα ιδιόμορφο «παράλληλο πρόγραμμα», διακηρύξεις και πραγματικότητα, την ίδια ώρα που «βγάζουν τη γλώσσα» τους η μία στην άλλη, την ίδια ώρα συνδέονται με τον ίδιο στόχο: να μοντάρουν και να μαντάρουν την εκπαίδευση στο πατρόν των οδηγιών της κυρίαρχης εκπαιδευτικής πολιτικής που διαβάζει με πάθος τα «σκονάκια» του ΟΟΣΑ.
Από τους εθνικούς διαλόγους στα ίδια αποτελέσματα
Εκπαιδευτικοί και μαθητές βιώνουν καθημερινά μια παράδοξη κατάσταση: ενώ υποτίθεται πως το σχολείο έχει αποστολή να μορφώνει, στην πράξη φαίνεται πως λειτουργεί ως μηχανισμός αναπαραγωγής της άγνοιας. Αυτή η «εκπαίδευση της αμάθειας» δεν είναι ένα απλό ατύχημα ή μια παθογένεια που χρήζει διόρθωσης — είναι οργανικό στοιχείο της σημερινής εκπαιδευτικής πολιτικής.
Η ιστορία είναι γνωστή και επαναλαμβανόμενη. Από τον Γιώργο Παπανδρέου και τον Γεράσιμο Αρσένη μέχρι τη Νίκη Κεραμέως και τον Κυριάκο Πιερρακάκη, κάθε υπουργός Παιδείας ξεκινούσε με την ίδια υπόσχεση: ανανέωση των προγραμμάτων, καταπολέμηση της παραπαιδείας, μεταρρύθμιση του Λυκείου. Το αποτέλεσμα; Ελάχιστες πραγματικές αλλαγές και επιστροφή στο ίδιο σημείο.
Η εκπαιδευτική πολιτική στην Ελλάδα κινείται ανάμεσα σε μεγαλόπνοες διακηρύξεις και την υποταγή στις κατευθύνσεις του ΟΟΣΑ και της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η έννοια της «καινοτομίας» —με θετικό ηχητικό πρόσημο— χρησιμοποιείται ως πανάκεια, χωρίς όμως ουσιαστικό περιεχόμενο ή σύνδεση με την πραγματικότητα της τάξης.
Η σημερινή εκπαιδευτική πολιτική επικεντρώνεται στην ανάπτυξη δεξιοτήτων, συχνά με τρόπο αποκομμένο από την ουσιαστική γνώση. Οι μαθητές καλούνται να γίνουν ευέλικτοι εργαζόμενοι με ελάχιστα μορφωτικά εφόδια, ικανοί να ενταχθούν στην αγορά εργασίας, αλλά ανίκανοι να σκεφτούν κριτικά ή να κατανοήσουν τον κόσμο γύρω τους. Μιλάμε για μια μορφή λειτουργικού αναλφαβητισμού, όρος που αναφέρεται στην αδυναμία κάποιου να χρησιμοποιήσει τις βασικές γνώσεις ανάγνωσης, γραφής και αριθμητικής στην καθημερινή ζωή. Πολλοί απόφοιτοι σχολείων εντάσσονται σε αυτή την κατηγορία, παρότι κατέχουν τίτλους σπουδών.
Μεταμφιεσμένες αιτίες, βολικοί ένοχοι
Το αφήγημα είναι γνώριμο: για τις χαμηλές επιδόσεις φταίνε οι εκπαιδευτικοί που «δεν δουλεύουν αρκετά», οι μαθητές που «δεν διαβάζουν» και οι γονείς που «δεν ενδιαφέρονται». Έτσι δικαιολογούνται νέες εξεταστικές διαδικασίες, αξιολογήσεις και «μεταρρυθμίσεις» που συχνά καταλήγουν σε αποδόμηση της δημόσιας εκπαίδευσης.
Οι πραγματικές αιτίες —υποχρηματοδότηση, κοινωνικές ανισότητες, υποστελέχωση σχολείων, αδυναμία σύνδεσης του σχολείου με τις ανάγκες της κοινωνίας— αποκρύπτονται μέσα σε ένα νέφος επικοινωνιακής διαχείρισης και τεχνοκρατικής φλυαρίας.
Το σχολείο καλείται πλέον όχι να διαμορφώσει πολίτες με εφόδια σκέψης, αλλά εργαζόμενους με προσαρμοστικότητα, χωρίς ουσιαστικά μορφωτικά θεμέλια.
Η επιμονή στην τεχνοκρατική προσέγγιση —ηλεκτρονικά εργαλεία, καινοτόμα προγράμματα, εξεύρεση χορηγών— δημιουργεί ένα σχολικό περιβάλλον περισσότερο εστιασμένο στην «παραγωγικότητα» παρά στη μάθηση. Το αποτέλεσμα; Εκπαιδευτικοί που καλούνται να είναι ταυτόχρονα παιδαγωγοί, διαχειριστές και marketeers, χωρίς ουσιαστική υποστήριξη.
Η κατάσταση δεν είναι ούτε παροδική ούτε απλή «δυσλειτουργία». Η «εκπαίδευση της αμάθειας» είναι ενσωματωμένη στον σχεδιασμό του υπάρχοντος εκπαιδευτικού συστήματος. Δεν πρόκειται να εξαλειφθεί με επιμέρους αλλαγές, διότι αποτελεί τον ίδιο τον κορμό της κυρίαρχης πολιτικής για την Παιδεία.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Νέο Προσκλητήριο Προσλήψεων Εκπαιδευτών Ενηλίκων: Αφορά όλα τα πτυχία ΑΕΙ-ΤΕΙ - Πιστοποιηθείτε άμεσα
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό ΤΕΧΝΗΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 22/9
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής Πανεπιστημίου Πατρών με μόνο 60 ευρώ
