Alfavita Newsroom Ιλαρός σημαίνει ο χαρούμενος, ο χαρωπός, ο γελαστός π.χ. ιλαρό πρόσωπο
Επίθετο: ιλαρός -ή, -ό
✦ χαρωπός, εύθυμος, φαιδρός
✦ (για καταστάσεις) που προκαλεί ευφροσύνη: θαμπή στιγμή την ιλαρήν μου παίρνει ελπίδα (Ιάκ. Πολυλάς) – για ένα χρυσό βασίλεμα και μια ιλαρή ζωή (Κ. Χατζόπουλος)
✦ που προκαλεί φαιδρότητα, ευθυμία
Αντίθετα
κατηφής, σκυθρωπός
Πολλές καταστάσεις της επικαιρότητας μάς γεννούν ευθυμία, χαρά, ιλαρότητα, όπως λέμε. Πράγματι ἡ ἱλαρότης, τῆς ἱλαρότητος ήταν η ευχάριστη διάθεση. Το ρήμα ἱλαρόω – ἱλαρῶ σημαίνει χαμογελώ, κάνω κάτι να δείχνει ευχάριστο, ομορφαίνω μια κατάσταση, αλλά ταυτόχρονα το εκφράζω κιόλας με το πρόσωπό μου.
Στα αρχαία μας ελληνικά ἡ ἱλαρότης και τα ομόρριζά της είχαν κυρίως θετική σημασία. Ἱλαρεύεται ο παλιός άνθρωπος, όταν χαίρεται, έχει ἱλαρόν πρόσωπο, χαρούμενο, δηλαδή. Μετά την κατάκτηση της Ελλάδας από τους Ρωμαίους γνώρισε και τα ἱλάρια (hilaria), γιορτές που εορτάζονταν στην ρωμαϊκή επικράτεια μετά την εαρινή ισημερία, κάτι σαν πανηγυρισμοί για την υποδοχή της Άνοιξης.
H λέξη στα λατινικά πέρασε ως hilaritas και μας έδωσε την αγγλική hilarity (=χαρά, ευθυμία) και τα ομόρριζά της. Η Hilary Clinton, υποψήφια Πρόεδρος των Η.Π.Α., έχει στο όνομά της τα στοιχεία της ιλαρότητας. Θα μπορούσε στα ελληνικά να λέγεται Χαρά ή Ευθυμία.
Η πολλή χαρά, όμως, συνεπάγεται αρκετά συχνά την έλλειψη σοβαρότητας. Συνεπώς, έφθασε η λέξη σε ορισμένες περιπτώσεις να είναι ισοδύναμη με την επιπολαιότητα, την αρνητική φαιδρότητα, την χαζοχαρούμενη έκφραση.
Το αντίστοιχο συμβαίνει και με το αγγλικό επίθετο hilarious, που, εκτός από τον χαρούμενο, δηλώνει και τον γελοίο.
Στα νέα ελληνικά, εκτός από την ευδιαθεσία της ιλαρότητας, έφθασε και η ιλαρά, που πήρε το όνομά της από το επίθετο ιλαρός, όχι γιατί είναι ευχάριστη ασθένεια. Την είπαμε έτσι, κατ’ ευφημισμόν, για να την εξευμενίσουμε και να μην σκεφτόμαστε τα δυσάρεστα συμπτώματά της.
Πολύ συχνά ακούμε τον ιλαρό, τον χαρούμενο, φωτεινό. Ιλαρό πρόσωπο, ιλαρή διάθεση, μερικές από της σύγχρονες εκφράσεις. Το φώς ιλαρόν, ακόμη, ο αρχαιότερος εκκλησιαστικός ύμνος, αναφέρεται στην μορφή του Χριστού, που εκπέμπει πνευματικό φως ευφροσύνης. Ο συγκεκριμένος ύμνος ψάλλεται στον Εσπερινό, που το φως της ημέρας είναι γλυκό, ούτε υπερβολικά φωτεινό ούτε σκοτεινό νυχτερινό.
Η ιλαρότητα μας φέρνει στο νου και την ιλαροτραγωδία, που αρχικά ήταν τραγωδία, αλλά με κατάληξη σαν αυτή της κωμωδίας. Την επινόησε ο Ρίνθων ο Ταραντίνος στα ελληνιστικά χρόνια. Του άρεσε να παρωδεί τις τραγωδίες του Ευριπίδη και τελικά αυτό που έδινε προς τα έξω ήταν ιλαροτραγωδία, μια τραγωδία με κωμικά στοιχεία που σε κάνουν να ξεχνάς τα βάσανα και τους καημούς των πρωταγωνιστών.
Με στοιχεία από άρθρο της Σοφίας Μουρούτη – Γεωργάνα
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
ChatGpt για όλους: Παρέχεται σε 100.000 υποψήφιους πανελλαδικά ως 20/11
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό ΤΕΧΝΗΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 20/11
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής Πανεπιστημίου Πατρών με μόνο 60 ευρώ
