του Κώστα Ανθόπουλου,
μέλους του Διοικητικού Συμβουλίου του Α’ Συλλόγου Εκπαιδευτικών Α/βάθμιας Εκπαίδευσης Θεσσαλονίκης
Το ζήτημα της επιμόρφωσης των εκπαιδευτικών βρίσκεται στο επίκεντρο του εκπαιδευτικού προβληματισμού εδώ και δεκαετίες και έχει αποτελέσει αντικείμενο μελέτης από ποικίλους επιστημονικούς και εκπαιδευτικούς φορείς, οι οποίοι κατά παράδοση συνδιαμορφώνουν το περιεχόμενο και το χαρακτήρα της εκάστοτε εκπαιδευτικής πολιτικής στη χώρα μας.
Πρόσφατα το θέμα της επιμόρφωσης αποτέλεσε αντικείμενο επεξεργασίας θέσεων και προτάσεων από την Επιτροπή του Eθνικού και Kοινωνικού Διαλόγου για την παιδεία που συγκροτήθηκε από το Υπουργείο Παιδείας.
Στο κείμενο της επιτροπής εμπεριέχονται συνοπτικά οι ακόλουθες κριτικές παρατηρήσεις για το υφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο της επιμόρφωσης:
Το θεσμικό πλαίσιο λειτούργησε χωρίς την απαιτούμενη διερεύνηση των επαγγελματικών αναγκών των εκπαιδευτικών.
Οι μορφές επιμόρφωσης κάθε άλλο παρά ευέλικτες ήταν, αφού υπήρχε η άμεση εξάρτησή τους από τη διοίκηση και χαρακτηρίζονταν από έντονο γραφειοκρατικό συγκεντρωτισμό.
Υπήρχε έλλειμμα συστηματικής και συνεκτικής προετοιμασίας των ίδιων των επιμορφωτών.
Σε ανάλογο κείμενο- μελέτη του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου για την επιμόρφωση των εκπαιδευτικών που συντάχθηκε πριν λίγα χρόνια, διατυπώθηκαν ανάλογες κριτικές παρατηρήσεις που αφορούσαν την ποιότητα της παρεχόμενης επιμόρφωσης. Συγκεκριμένα, διαπιστώθηκε ότι:
δεν υπήρχε συνέπεια και συνέχεια μεταξύ των διαφόρων επιμορφωτικών δράσεων
υπήρχε ζήτημα επάρκειας και αξιοπιστίας όσον αφορά το επιμορφωτικό υλικό σε ορισμένους τομείς
υπήρχε έλλειμμα στην παροχή ουσιαστικών κινήτρων, γεγονός που οδήγησε πολλούς εκπαιδευτικούς στην αδιαφορία και την αδράνεια
δεν υπήρχε επαρκής αριθμός προγραμμάτων επιμόρφωσης για ειδικές ομάδες
υπήρχαν δυσκολίες στην υλοποίηση αποκεντρωμένων επιμορφωτικών δράσεων στην περιφέρεια
Μπροστά σε αυτήν την πραγματικότητα έχουν ωριμάσει πλέον οι συνθήκες, ώστε η επιμορφωτική πολιτική να αλλάξει χαρακτήρα υπηρετώντας τις επιστημονικές ανάγκες των εκπαιδευτικών με τελικό σκοπό τη βελτίωση του ίδιου του σχολείου.
Ένας επιμορφωτικός θεσμός με χαρακτηριστικά δημοκρατικής συνδιοίκησης, αυτορρύθμισης , παιδαγωγικής αυτονομίας, ελεύθερου στοχασμού και υπεύθυνης πράξης που εξυπηρετεί τις νέες ανάγκες είναι τα Εκπαιδευτικά Κέντρα. Πρόκειται για θεσμό που έχει εφαρμοστεί και στο εξωτερικό με ιδιαίτερη επιτυχία και αποδοχή. Σε ό,τι αφορά τη φυσιογνωμία και το ρόλο αυτών των Κέντρων προτείνονται τα εξής:
Θα αναλαμβάνουν ποικίλες επιμορφωτικές δραστηριότητες, μικρότερης ή μεγαλύτερης εμβέλειας, οι οποίες θα είναι κατά βάση προσανατολισμένες προς τις ανάγκες των σχολείων της ευθύνης τους. Τέτοιες θα μπορούσαν να είναι συζητήσεις , ενημερώσεις , ανταλλαγές εμπειριών και κοινές προσπάθειες με άλλα Εκπαιδευτικά Κέντρα, σεμινάρια, παραγωγή εκπαιδευτικών προγραμμάτων και εκπαιδευτικού υλικού, εκπαιδευτική τεχνολογία, πολιτιστικές δραστηριότητες κ.τ.λ.
Θα λειτουργούν μόνιμα ομάδες έρευνας κατά τομείς, με συνεργάτες μάχιμους εκπαιδευτικούς, πανεπιστημιακούς, ειδικούς επιστήμονες κ.τ.λ.
Βασική δραστηριότητα των κέντρων θα είναι η διάθεση, ο δανεισμός και η ανάπτυξη διδακτικού υλικού (βιβλίων και περιοδικών για τον εκπαιδευτικό, εποπτικού και εργαστηριακού υλικού, κ.τ.λ.). Για την πραγματοποίηση αυτής της δραστηριότητας είναι αναγκαία μιας καλά οργανωμένης και στελεχωμένης βιβλιοθήκης- κέντρου τεκμηρίωσης και πληροφόρησης, που θα καλύπτει και τοπικές ανάγκες.
Προτείνεται, τέλος, η πραγματοποίηση κοινωνικών και πολιτιστικών δραστηριοτήτων. Με τις δραστηριότητες αυτές μπορεί να επιδιωχθεί η ευαισθητοποίηση των εκπαιδευτικών, των άλλων μελών της σχολικής κοινότητας και της τοπικής κοινωνίας ευρύτερα, για τα κοινωνικά προβλήματα της περιοχής, με στόχο την αναβάθμιση της ποιότητας ζωής και την ανάδειξη των πολιτιστικών αξιών.
Ορισμένες από τις παραπάνω προτάσεις εμπεριέχονται και στην σχετική πρόταση-μελέτη του ΚΕΜΕΤΕ της ΟΛΜΕ, για την ίδρυση κέντρων στήριξης της εκπαίδευσης, η οποία ακόμα και σήμερα εξακολουθεί να είναι επίκαιρη και, ιδιαίτερα, χρήσιμη για την αναμόρφωση της επιμορφωτικής εκπαιδευτικής πολιτικής.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Εθνικό Απολυτήριο: Τέλος στις Πανελλαδικές όπως τις ξέραμε - Τι αλλάζει
Το νέο σήμα που μπαίνει στους δρόμους – Τι σημαίνει η πινακίδα με το λουλούδι;
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 16/6
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ