Του Χρήστου Κάτσικα
Η νεοφιλελεύθερη στόχευση για την εκπαίδευση και η δήθεν «ελευθερία επιλογής»
Η παρουσίαση, σήμερα το απόγευμα, ενός βιβλίου, στην αρχή μάλιστα της σχολικής χρονιάς, του Αντιπροέδρου της Δράσης Τάσου Αβραντίνη, με τίτλο «Εκπαίδευση: ελεύθερη επιλογή ή μια γάτα που γαβγίζει» όπου προπαγανδίζεται η ιδιωτικοποίηση της δημόσιας εκπαίδευσης (προώθηση του επιζήμιου και διεθνώς αποτυχημένου θεσμού των vouchers), δεν είναι ένα τυχαίο, ή περιθωριακό γεγονός.
Ωστόσο, θα μπορούσε να έχει μικρή σημασία, εάν επρόκειτο, απλά, για την παρουσίαση ενός ακόμη νεοφιλελεύθερου πονήματος για την εκπαίδευση.
Διαφορετική διάσταση παίρνει η παρουσίαση του βιβλίου από συγκεκριμένα πολιτικά πρόσωπα καθώς φανερώνει ότι υπάρχει συγκεκριμένος σχεδιασμός με σαφή ιδεολογικά-πολιτικά χαρακτηριστικά.
Το βιβλίο θα προλογίσουν τρία δημόσια πρόσωπα με σαφές ιδεολογικό και πολιτικό πρόσημο. Ο Θάνος Βερέμης, η Άννα Διαμαντοπούλου και ο Κυριάκος Μητσοτάκης, αρχηγός της ΝΔ. Στο βιβλίο αυτό κεντρική θέση κατέχει προπαγάνδιση της εφαρμογής προγραμμάτων vouchers με το πρόσχημα της δήθεν ελεύθερης επιλογής των γονέων.
Η χρήση του όρου της γονεϊκής ελευθερίας από τους εγχώριους και διεθνείς νεοφιλελεύθερους για να λειτουργήσουν τέτοιου είδους επιδοματικές πολιτικές στην εκπαίδευση δεν αποτελεί τίποτε περισσότερο και τίποτε λιγότερο από εσκεμμένη παραπλάνηση της κοινωνίας. Κάθε ευρώ που πηγαίνει στα κουπόνια θα αφαιρείται από το δημόσιο σχολείο. Βαθμιαία τα δημόσια σχολεία θα καταρρεύσουν και ιδιωτικοί φορείς θα ξεφυτρώνουν σαν μανιτάρια παντού. Επιπλέον, όπου εφαρμόστηκαν vouchers, σταδιακά τα ιδιωτικά εκπαιδευτήρια αύξαναν τις τιμές των διδάκτρων, με αποτέλεσμα να μην επαρκούν τα χρήματα των κουπονιών στους γονείς που έπρεπε να συμπληρώσουν από την τσέπη τους. Η περιβόητη «ελευθερία επιλογής» αφορά αποκλειστικά αυτούς που αφορούσε πάντοτε. Τους έχοντες και κατέχοντες. Με τον τρόπο αυτό γίνεται αντιληπτό ότι η εκπαίδευση μετατρέπεται σε εμπόρευμα και η ψευδεπίγραφη δήθεν επιλογή των γονέων μεταβάλλεται σε εφιάλτη, καθώς τα λίγα σχολεία της ελίτ θα συνεχίσουν να χαρίζουν τίτλους και πρόσβαση σε ανώτερη εκπαίδευση και εργασία σε ελάχιστους τυχερούς, την ώρα που η συντριπτική πλειονότητα των μαθητών θα εξαθλιώνονται εκπαιδευτικά σε διαλυμένες ημικρατικές/ιδιωτικές δομές και θα οδηγούνται με μαθηματική ακρίβεια στην ανεργία, ή στις χαμηλότερα αμειβόμενες θέσεις εργασίας.
Τι είναι τα περίφημα vouchers και τι έχει δείξει η διεθνής εμπειρία από την εφαρμογή τους
Αυτό το οποίο ισχυρίζονται επιπλέον οι θιασώτες των vouchers είναι η βελτίωση των μαθησιακών αποτελεσμάτων. Πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα όμως διάψευσης αυτής της θέσης η Νέα Ορλεάνη και ευρύτερα η περιοχή της Λουιζιάνα όπου κατά γράμμα εφαρμόστηκε η πολιτική Φρήντμαν. Τα αποτελέσματα, σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύτηκε πριν από λίγους μήνες, καταστροφικά. Οι μαθητές που ακολουθούσαν προγράμματα vouchers στα ιδιωτικά σχολεία είχαν κατά 24% χειρότερη απόδοση στα μαθηματικά και κατά 8% στην αγγλική γλώσσα από ό, τι τα παιδιά στα δημόσια σχολεία παρά το γεγονός ότι αυτά χτυπήθηκαν αλύπητα από την εφαρμογή τέτοιου είδους πολιτικών.
Θα επιχειρήσω να συνοψίσω σε μερικά σημεία τις σημαντικότερες πτυχές της εφαρμογής του προγράμματος vouchers με βάση έρευνες Αμερικανικών, Σουηδικών και Βρετανικών πανεπιστημίων που, αν και με διαφορετικές θεωρητικές αναφορές, καταλήγουν σχεδόν ομόφωνα στα ακόλουθα συμπεράσματα:
• Σε έρευνες που διεξήχθησαν την τελευταία εικοσαετία σε Σουηδία, Βρετανία, Νέα Υόρκη, Λουιζιάνα, Κλήβελαντ, Μιλγουόκι, δηλ, στις περιοχές που εφαρμόζονται συστηματικά για πολλά χρόνια τέτοιου είδους προγράμματα, καταρρίφθηκε το επιχείρημα ότι το πρόγραμμα vouchers βελτιώνει τις επιδόσεις των μαθητών. Τα δεδομένα των ερευνών δείχνουν ότι τα μαθησιακά αποτελέσματα των ιδιωτικών σχολείων που εφαρμόζουν vouchers και των δημόσιων δεν έχουν στατιστική διαφορά.
• Η κατεύθυνση κρατικών κονδυλίων για τα vouchers αποδυναμώνει αισθητά τα δημόσια σχολεία, με αποτέλεσμα αρκετά να οδηγούνται σε κλείσιμο. Εντυπωσιακό είναι το συμπέρασμα της ερευνήτριας της Εκπαιδευτικής Οικονομίας HelenLadd (SchoolVouchers: a criticalview), η οποία παρατηρεί στην κατακλείδα του άρθρου της ότι, όχι μόνο τα προγράμματα αυτά δεν φέρνουν καλύτερα μαθησιακά αποτελέσματα, αλλά απορροφούν κρίσιμους πόρους από τη δημόσια εκπαίδευση και διευρύνουν τις εκπαιδευτικές ανισότητες.
• Ακόμη και στις περιπτώσεις που εφαρμόζονται τα vouchers, σε πλήρη αντίθεση με το μοντέλο που προτείνουν οι εγχώριοι θιασώτες του νεοφιλελεύθερου μοντέλου οι οποίοι μιλούν για εντελώς ανεξάρτητα σχολεία, τα ιδιωτικά σχολεία πρέπει να πιστοποιούνται από το κράτος, να εποπτεύονται στενά από αυτό και να ακολουθήσουν πιστά το ίδιο αναλυτικό πρόγραμμα (DoesSchoolPrivatizationImproveEducationalAchievement? Evidence from Sweden's Voucher Reform Anders Böhlmark Mikael Lindahl, September 2008)
• Η εφαρμογή των προγραμμάτων γεννά διαφθορά και συνθήκες έντονης διαπλοκής στο χώρο της εκπαίδευσης, καθώς έχει σημειωθεί κατασπατάληση πόρων από ιδιωτικά σχολεία και κακή χρήση από γονείς. Μάλιστα, αρκετοί υπεύθυνοι προγραμμάτων έχουν οδηγηθεί στη δικαιοσύνη.
• Η μόνη πρόσφατη έρευνα που παρουσιάζει με θετικό τρόπο το πρόγραμμα των vouchers προέρχεται από το περίφημο Ινστιτούτο του Friedman, του εμπνευστή του προγράμματος. Ωστόσο, οι επιστήμονες και ερευνητές του χώρου κατηγόρησαν την εν λόγω έρευνα για σειρά μεθοδολογικών και επιστημολογικών λαθών (διαστρέβλωση της βιβλιογραφίας, χρήση πλαστών ερευνητικών μεθόδων που νόθευσαν το αποτέλεσμα κ.λπ.) που καθιστούν την έρευνα πλήρως αναξιόπιστη (ChristopherLubienski, UniversityofIllinois, June 2016).
ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ
Για το πολύ σοβαρό αυτό θέμα, ο Πρόεδρος της ΟΙΕΛΕ Μιχάλης Κουρουτός απευθύνει ανοιχτή επιστολή με στόχο να προειδοποιήσει για τον κίνδυνο εμπορευματοποίησης της δημόσιας εκπαίδευσης και όξυνσης των ανισοτήτων. Για τον ίδιο λόγο η Ομοσπονδία απέστειλε σήμερα επιστολές προς τις εκπαιδευτικές Ομοσπονδίες ΔΟΕ-ΟΛΜΕ, ώστε να υπάρξει κοινή αντιμετώπιση του κινδύνου μετατροπής της δημόσιας Παιδείας σε χώρο ασύδοτης αγοράς.
Σύμφωνα με τον Μιχάλη Κουρουτό, η ομάδα πολιτικών, επιχειρηματιών και ΜΜΕ ετοιμάζει την τελική της επίθεση, επιχειρώντας να καταλάβει η αγορά το τελευταίο αλώβητο οχυρό της ανθρώπινης δημιουργίας, όπως αναφέρει και ο Τζέρεμι Ρίφκιν, την Παιδεία. Αποτελεί χρέος όλων μας να αποτρέψουμε τον σαφή κίνδυνο εμπορευματοποίησης της εκπαίδευσης και να προστατεύσουμε εκατομμύρια νέες και νέους από ένα δόλιο σχέδιο που έχει ως στόχο την αναπαραγωγή και όξυνση των κοινωνικών, των οικονομικών και των εκπαιδευτικών ανισοτήτων προς όφελος μερικών δεκάδων επιχειρηματιών και του 5% της κοινωνίας που θέλει τα τέκνα της να έχουν εύκολη πρόσβαση σε γνώση και καλοπληρωμένες θέσεις εργασίας χωρίς τον ενοχλητικό ανταγωνισμό των «πληβείων» από τα δημόσια σχολεία. Και αποτελεί πρόκληση κάποιοι που μιλούν για βελτίωση της ποιότητας της δημόσιας εκπαίδευσης να πρωτοστατούν στην ενορχηστρωμένη ενέργεια της απαξίωσης και της διάλυσής της.
Όπως αναφέρει και η πρόσφατη θεμελιώδης απόφαση του Συμβουλίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ, σε περιόδους κρίσης οι απόπειρες επιβολής όρων «ελεύθερης» αγοράς στο χώρο της Παιδείας εντείνονται, καθώς ασύδοτες δυνάμεις εκμεταλλεύονται τις κοινωνικές παθογένειες που αυτή δημιουργεί. Δεν είναι τυχαίο ότι οι πολιτικές «σοκ» που εφαρμόστηκαν με καταστροφικά, όπως θα καταδειχθεί στη συνέχεια, αποτελέσματα στη Νέα Ορλεάνη – πολιτικές έμπνευσης του θεμελιωτή του νεοφιλελευθερισμού ΜίλτονΦρήντμαν–θα επιχειρηθεί να επιβληθούν στη χώρα μας από ένα συμπαγές, ισχυρό πολιτικό-επιχειρηματικό-μηντιακό μπλοκ. Στόχος τους, η πλήρης, στοχευμένη αποδυνάμωση του δημόσιου εκπαιδευτικού συστήματος και η σταδιακή αντικατάστασή του από ιδιωτικές μορφές παροχής εκπαιδευτικών υπηρεσιών.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
ΕΛΜΕΠΑ: Το κορυφαίο πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα για διπλή μοριοδότηση
Το 1ο στην Ελλάδα Πρόγραμμα επιμόρφωσης Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς με Πιστοποιητικό
ΑΣΕΠ: Η πιο Εύκολη Πιστοποίηση Αγγλικών για μόρια σε 2 ημέρες (δίνεις από το σπίτι σου με 95 ευρώ)
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με 65Є εγγραφή - έως 30/11
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ - ΓΑΛΛΙΚΩΝ - ΓΕΡΜΑΝΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη