Alfavita Newsroom Γράφει ο Παναγιώτης Τσερόλας
Αρκετά διχασμένο το κοινό που παρακολούθησε την τελευταία ταινία του Woody Allen, ‘’Μαγεία στο Σεληνόφως’’ (Magic in the Moonlight). Χλιαρό, όχι ιδιαίτερη χημεία, ανέμπνευστο, βαρετό, μερικές από τις γνωματεύσεις, μαζί με το ‘’Έχει κάνει και καλύτερα’’. Η συζήτηση για την ταινία με την Emma Stone και τον Colin Firth θυμίζει αρκετά την κάπως κατσουφιασμένη ετυμηγορία για την ταινία ‘Στη Ρώμη, με αγάπη’ (για την οποία τα είχαμε πει, εδώ) και φυσικά το καθιερωμένο μοτίβο για ένα υποτιθέμενο ‘’κλείσιμο ενός κύκλου’’ για τον γερασμένο πλέον Νεουορκέζο Εβραίο σκηνοθέτη. Την επόμενη χρονιά βέβαια, η Θλιμμένη Τζασμίν έβαλε ξανά τα πράγματα στη θέση τους, μπαίνοντας κατ’ευθείαν στην λίστα με τις κορυφαίες στιγμές της ετήσιας κινηματογραφικής σοδειάς αλλά και στο πλούσιο έργο του Άλεν , η ξαναζεσταμμένη σούπα του οποίου είναι σίγουρα πολύ πιο νόστιμη από το 90% της ετήσιας κινηματογραφικής παραγωγής εξ’ Αμερικής.
Μια ταινία του Woody Allen, είναι φυσικά ένα ετήσιο κινηματογραφικό γεγονός. Άλλωστε, από το 1980 και έπειτα υπάρχει μόνο μια χρονιά (1981) που δεν κατέθεσε τον φιλμικό οβολό του! Μια τέτοια αστείρευτη παραγωγικότητα δεν θα μπορούσε παρά να είναι άνιση σε στιγμές της, αλλά μετά από περίπου 50 μεγάλου μήκους ταινίες μπορούμε να παραφράσουμε με ασφάλεια τον Τζορτζ Κούκορ σε μια περίφημη δήλωσή του για τον κινηματογράφο, που εφαρμόζει ιδανικά για την περίπτωση αυτού του ιδιοφυή νευρωτικού:
‘’Ο Woody Allen είναι σαν τον έρωτα. Όταν είναι καλός, είναι υπέροχος, και όταν δεν είναι καλός, ε, πάλι ωραία είναι’’
Άλλωστε, η ικανότητα του 80χρονου πλέον Γούντι να επανασυστήνεται και να ανανεώνει το έργο του είναι αξιοθαύμαστη! Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι το μαγικό ‘’Μεσάνυχτα στο Παρίσι’’ (2011) ξανασύστησε τον Γούντι Άλεν σχεδόν από την αρχή στη γενιά που ακολουθεί εκείνη που τον γνώρισε από το ‘’Διαλύοντας τον Χάρυ’’ (1997) που ακολούθησε εκείνη που τον γνώρισε μέσα από την ‘’Άννα και τις αδερφές της’’ (1986) που ακολούθησε εκείνη που τον γνώρισε μέσα από τον ‘’Νευρικό Εραστή’’ (1977). Και φυσικά, όποιος τον γνωρίζει δεν μπορεί ποτέ να αντισταθεί στον πειρασμό να παρακολουθήσει λαίμαργα το σύνολο του πυκνού του έργου. Άλλωστε, ο Άλεν έχει ήδη κατακτήσει την θέση του στην κινηματογραφική ιστορία. Πλέον μια ‘’γουντιαλενική’’ ταινία, είτε είναι γυρισμένη στα σοκάκια της Νέας Υόρκης είτε στην Βαρκελώνη, το Παρίσι και την Γαλλική 
Ριβιέρα, έχει μια ξεκάθαρη ταυτότητα και προσωπικότητα: Το ύφος, οι νευρώσεις, ο ρυθμός, οι τζαζ μελωδίες, ο ψυχαναλυτικός συγκερασμός δράματος και κωμωδίας, αυτοί οι αξιολάτρευτοι ήρωες που περπατούν, φλυαρούν και υπεραναλύουν, αυτοσαρκάζονται, πνίγονται στις ανασφάλειές τους και αναδύονται ξανά, όλα αυτά και μερικά ακόμα συνθέτουν το ιδιαίτερο και πολύ οικείο γουντιαλενικό σύμπαν. Όπως φυσικά και η γραμματοσειρά των τίτλων τέλους: Written and Directed by Woody Allen.
Για τον γεννημένο τον Δεκέμβρη του 1935 ως Άλεν Στίουαρτ Κόνιγκσμπεργκ δημιουργό μπορούν –και έχουν- γραφτεί χιλιάδες γραμμές. Οι δηλωμένες του επιρροές είναι έκδηλες μέσα από τις ταινίες του: Από τον Μπέργκμαν στον Γουέλς, στον Μπάστερ Κίτον, τον Μπόμπ Χόουπ, μέχρι τους αδερφούς Μαρξ και τον Ντοστογιέφσκι. Αν και, τα περισσότερα για τον εαυτό του και το έργο του, τα έχει ομολογήσει μόνος του μέσα από τις ταινίες του. Ο μεγάλος δημιουργός γράφει ξανά και ξανά το ίδιο έργο λέει ο Φλομπέρ, και ο Γούντι Άλεν ψυχαναλύει ξανά και ξανά τον εαυτό του, ‘’λειτουργώντας καλύτερα στον κόσμο της Τέχνης από ότι στον πραγματικό κόσμο’’, όπως ο ίδιος εξομολογείται/ αυτοαποδομείται μέσω του Χάρυ στην ταινία ‘’Διαλύοντας τον Χάρυ’’. Οι ανασφάλειές του, τα κόμπλεξ του, η σεξουαλική επιθυμία, ο θάνατος, η απώλεια, το υπαρξιακό κενό, βρίσκονται όλα εκεί σε ένα επαναλαμβανόμενο σπιράλ, αντιμετωπίζονται με μακρόσυρτους και ασταμάτητους σαν ηχητικό σκορ μονολόγους και διαλόγους, διανθίζονται με στοιχεία του μεταφυσικού, επιστρέφουν στην ακροβασία ανάμεσα στο δράμα και την κωμωδία ακριβώς όπως συμβαίνει και στην πραγματική ζωή. Ο Γούντι Άλεν είναι οικείος ως σκηνοθέτης-δημιουργός, ακριβώς επειδή τον έχουμε γνωρίσει με την ίδια του 
τη φάτσα μέσα από τις ταινίες του. Έτσι, όταν δηλώνει πως ‘’δεν θέλω να μείνω αθάνατος μέσω του έργου μου, θέλω να μείνω αθάνατος με το να μην πεθάνω’’, θα μπορούσε να είναι ατάκα ενός φιλμικού του alter ego, και όταν τα σκάνδαλα της προσωπικής του ζωής βγαίνουν στο προσκήνιο (γάμος με την θετή του κόρη, κατηγορίες για κακοποίηση των παιδιών του από την πρώην γυναίκα του Μια Φάροου) έχουμε ήδη την ψυχαναλυτική εξήγηση, ξέρουμε. Και δια της γνώσης αυτής, κατανοούμε, είτε παίρνουμε είτε δεν παίρνουμε θέση.
Όπως και να έχει, το έργο του Γούντι Άλεν αξίζει να το επισκεφτεί κανείς ως ενότητα: Με άλλα λόγια, να τις πάρει με τη σειρά και να αφιερώσει αρκετά βροχερά απογεύματα με φίλους ή και έρωτες. Συνδυάζεται με τις μελωδίες του Γκέρσουιν (https://www.youtube.com/watch?v=ynEOo28lsbc) και κάτι λίγο πιο αυτοψυχοαναλυτικό από το συνδυασμό πίτσα/μπίρα. Από την άλλη όμως, η στήλη αυτή αγαπάει τις λίστες, και περισσότερο τις υποκειμενικές λίστες (δεν υπάρχουν αντικειμενικές λίστες), περίπου όσο τον Γούντι Άλεν, οπότε ακολουθούν 6 + 1 ταινίες του Γούντι Άλεν, που μπορεί να μην διεκδικούν τον τίτλο ‘’οι καλύτερες’’ αλλά είναι αρκετά αποφασισμένες να τσακωθούν σε οποιαδήποτε περίπτωση διαφωνίας. Το +1 βρίσκεται εδώ επειδή υπάρχει πάντα μια αγαπημένη, αλλά και επειδή, εδώ που τα λέμε, αυτή η λίστα μπορεί να ανανεωθεί ανά πάσα στιγμή από το ανεξάντλητο ταλέντο του. Ίσως μάλιστα, να την περιμένουμε του χρόνου το φθινόπωρο, όπου και θα κυκλοφορήσει νευρωτικά στις αίθουσες το μέχρι τώρα ‘’Untitled Woody Allen Project’’ με τους Emma Stone και Joaquin Phoenix. Ως τότε, και για όσο προλαβαίνετε ακόμα, απολαύστε το Magic in the Moonlight, την Γαλλική Ριβιέρα και την πεντανόστιμη χλιαρή του σούπα!
Πάμε λοιπόν;
6. Deconstructing Harry (1997) Διαλύοντας τον Χάρυ
Για τον αυτοβιογραφικό του σαρκασμό, για τον Robin Williams ως ‘’θολό’’ άνθρωπο, για τον Billy Crystal ως Διάβολο (και όλη την κάθοδο του Χάρυ εκεί), για το μελαγχολικό γέλιο που ρίχνει ο Γούντι Άλεν στον καθρέπτη του. Το Γουντιαλενικό σινεμά σε μια από τις κορυφαίες του στιγμές
5. Manhattan (1979)
Έρωτες, φλυαρίες, υπεραναλύσεις, πάρτυ, περίπατοι, η Νέα Υόρκη, η τζαζ, η μετάβαση από έναν stand-up κωμικό σε έναν ολοκληρωμένο δραματουργό, η θεμελίωση της μελαγχολικής κομεντί που θα τελειοποιήσει, το ασπρόμαυρο Μανχάταν σε πρωταγωνιστικό ρόλο.
4. Blue Jasmine (2013) Θλιμμένη Τζασμίν
Ίσως η κορυφαία ερμηνεία μιας ούτως ή άλλως, σπουδαίας ηθοποιού (Cate Blanchet), ένα σενάριο που αποδομεί με ακρίβεια και χωρίς λαϊκισμό τόσο το λαϊκισμό όσο και –κυρίως- την φαντεζί γυαλάδα της αστικής κοσμικής φανφάρας, ίσως η πιο πολιτική ταινία του Γούντι Άλεν μετά τις Μπανάνες.
3. Sweet and Lowdown (1999) Συμφωνίες και Ασυμφωνίες
Η πιο μουσική ταινία του Γούντι Άλεν (λάτρης της τζαζ- παίζει κλαρινέτο) που με αφορμή έναν μουσικό με αγάπη στον Django Reinhardt που ερωτεύεται μια μουγκό (Sean Penn και Samantha Morton) αναζητά τις βάσεις αλλά και τις αντιφάσεις μιας καλλιτεχνικής ιδιοφυίας. Γλυκό και μελαγχολικό, από τις πιο ‘’ήσυχες’’ και υποτιμημένες δουλειές του.
2. Hanna and her Sisters (1986) H Άννα και οι αδερφές της
Κωμωδία η δράμα; Εδώ αυτή η ιδιαίτερη διαλεκτική του Άλεν βρίσκεται στην καλύτερη μορφή της- αν ο Μπέργκμαν τα διαχώριζε με σαφήνεια, ο Γούντι Άλεν, που αγάπησε πολύ τον Μπέργκμαν, τα μπλέκει τόσο πολύ που δεν ξεχωρίζουν με ευκολία. Αυτή η ‘’κινηματογραφική φούγκα’’ όπως την ονόμασε ο Ραφαηλίδης, έχει σαν κέντρο την Άνα (Μια Φάροου) και γύρω της ένα δραματοκωμικό συρφετό από γονείς, αδερφές, άντρες και πρώην άντρες, έρωτες, νευρώσεις και υστερίες. Η Άνα φαινομενικά μόνο ασχολείται με τους άντρες της και τις αδερφές της (και τα εσωτερικά μπλεξίματα), αλλά τελικά είναι όλοι οι υπόλοιποι που ασχολούνται μαζί της. Ίσως η πιο ωραία ερωτική αφιέρωση ενός καλλιτέχνη προς την μούσα και –τότε- σύντροφό του, Μια Φάροου.
1. The purple rose of Cairo (1985) Το πορφυρό ρόδο του Καίρου
Ένα χρόνο πριν την Άννα και τις αδερφές της, ο Γούντι Άλεν ξανασκηνοθετεί την Μια Φάροου σε μια ταινία που παντρεύει ιδανικά την σχεδόν νατουραλιστική του οπτική με το ‘’μαγικό’’ και την φαντασία (θα ξαναγίνει στο Μεσάνυχτα στο Παρίσι, θα είναι στην –εκπληκτική- Κατάρα του Πράσινου Σκορπιού που στο τσακ δεν μπήκε σε αυτή τη λίστα αλλά και στο τωρινό, Μαγεία στο Σεληνόφως). Ο Jeff Daniels είναι ένας ασπρόμαυρος ήρωας της μεγάλης οθόνης που δραπετεύει στην έγχρωμη ταινία του Γούντι Άλεν βγαίνοντας μέσα από το πανί, καθώς ερωτεύεται την Μια Φάροου που τον έχει ερωτευτεί πολύ καιρό πριν, ως απόδραση στην καταπιεσμένη ζωή της. Ο ίδιος βέβαια θα εμφανιστεί και ως ο χολιγουντιανός ηθοποιός, που ερμηνεύει τον φανταστικό ήρωα, και έτσι η Μια Φάροου θα βρεθεί σε ένα τρίγωνο με τον ίδιο –στη μορφή- άνθρωπο. Σε αυτήν την κινηματογραφική μπαμπούσκα ο Γούντι Άλεν μιλάει για τον έρωτα και τις εμμονές του όσο μιλάει και για το ίδιο το εκφραστικό μέσο το οποίο χρησιμοποιεί για να μιλήσει.
+1. Annie Hall (1977) Ο Νευρικός Εραστής
Η ταινία αυτή δεν είναι απλά διαχρονική- κάθε θέασή της την κάνει ακόμα καλύτερη. Η αφετηρία και ταυτόχρονα για πολλούς κορυφαία στιγμή του γουντιαλενικού σύμπαντος μας μιλάει για τον Άλβι (Woody Allen) και την Άννι (Diane Keaton, η 70’s μούσα του). Κυρίως για τον Άλβι όμως, δηλαδή κυρίως για τον εαυτό του. Ο Άλβι είναι έξαλλος με πολλά πράγματα: Από τους αστακούς, μέχρι τους ανίδεους σε ουρές κινηματογράφου (σκηνή ανθολογίας), μέχρι το γεγονός ότι το σύμπαν διαστέλλεται. Κυρίως όμως του τη σπάει το υπαρξιακών αποχρώσεων κενό που του αφήνει ο χωρισμός του με την Άννι. Ο Άλβι δεν μπορεί να αποδεχτεί ότι τελείωσε η σχέση του με την Άννι. Τελικά όμως τα καταφέρνει. Απλό μόνο στο περίγραμμά του, πυκνό στα μπρος και τα πίσω του στο χρόνο, αιχμηρά ψυχαναλυτικό για την ουσία των ερωτικών σχέσεων και συνοδευτικών ανασφαλειών, το έργο αυτό είναι ταυτόχρονα μια ταινία χωρισμού όσο και μια ταινία έρωτα. Εξαιρετικό συνοδευτικό για έρωτες που τελειώνουν, αλλά και για έρωτες που αρχίζουν στη θέση τους, ή, πιο σωστά, για αυτήν την επώδυνη μα και αστεία, απαραίτητη όσο και ανεπιθύμητη, αναπόδραστη όσο και ελεγχόμενη, μετάβαση.
Χειμαρρώδης, αυθεντικός, χωρίς κανέναν δισταγμό να εκθέσει τον εαυτό του στο κοινό: Ο Γούντι Άλεν κοιτάζει εσωτερικά για να εξωτερικεύσει και χτίζει μια φιλμογραφία που από την πρώτη της κιόλας στιγμή μοιάζει με μια ζώσα αυτοβιογραφία σε συνέχειες. Περιμένουμε με ανυπομονησία το επόμενο μεγάλο κεφάλαιο αυτού του διοπτροφόρου, άσχημου κοντοστούπη, και του ευχόμαστε πολλές ακόμα ταινίες. Οι επόμενες γενιές άλλωστε τον περιμένουν για να τους συστηθεί.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
ΕΛΜΕΠΑ: Το κορυφαίο πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα για διπλή μοριοδότηση
Το 1ο στην Ελλάδα Πρόγραμμα επιμόρφωσης Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς με Πιστοποιητικό
ΑΣΕΠ: Η πιο Εύκολη Πιστοποίηση Αγγλικών για μόρια σε 2 ημέρες (δίνεις από το σπίτι σου με 95 ευρώ)
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με 65Є εγγραφή - έως 14/12
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ - ΓΑΛΛΙΚΩΝ - ΓΕΡΜΑΝΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη
