Τα ευρήματα του Ελεγκτικού Συνεδρίου, αναδεικνύουν έξι κεντρικές παθογένειες στη διαχείριση των κληροδοτημάτων που έχουν αφήσει ιδιώτες στα ΑΕΙ, στην Ακαδημία Αθηνών και στο ΙΚΥ. Παρά την αξία αυτών των περιουσιών για την υποστήριξη της εκπαίδευσης και της έρευνας, ένα σημαντικό μέρος τους παραμένει χωρίς ουσιαστική αξιοποίηση.
1. Έλλειψη συστηματικού ελέγχου για χρόνια
Το πρώτο και πιο έντονο ζήτημα αφορά την απουσία ουσιαστικού ελέγχου επί μακρό χρονικό διάστημα. Το Ελεγκτικό Συνέδριο επισημαίνει ότι μεγάλο μέρος των κληροδοτημάτων δεν έχει ποτέ εξεταστεί σε βάθος, αφήνοντας άγνωστη την πραγματική τους οικονομική κατάσταση. Παρά τις νομοθετικές αλλαγές του 2013, το νέο πλαίσιο έμεινε εν πολλοίς ανεφάρμοστο, καθώς δεν εκδόθηκαν κρίσιμες κανονιστικές πράξεις.
2. Ελλιπές και ανακριβές Μητρώο Κοινωφελών Περιουσιών
Το Μητρώο, που θα έπρεπε να αποτελέσει το θεμέλιο της διαφάνειας, παρουσιάζει σημαντικές ελλείψεις. Καταθέσεις, ομόλογα, μετοχές και τιμαλφή λείπουν από τις καταχωρίσεις, ενώ σε πολλά ακίνητα εντοπίζονται λάθη τόσο ως προς την αξία όσο και ως προς το ιδιοκτησιακό καθεστώς.
3. Αδρανείς ελεγκτικοί μηχανισμοί
Οι θεσμοθετημένοι έλεγχοι από το υπουργείο Οικονομικών πραγματοποιούνται σπάνια και αποσπασματικά. Σε αρκετές περιπτώσεις δεν είχαν συνταχθεί ούτε οι απαιτούμενες οικονομικές καταστάσεις, με αποτέλεσμα περιουσίες μεγάλης αξίας να μένουν χωρίς εποπτική παρακολούθηση.
4. Έλλειψη στρατηγικής αξιοποίησης περιουσιών
Οι περισσότεροι φορείς που διαχειρίζονται κληροδοτήματα δεν έχουν αναπτύξει ολοκληρωμένα σχέδια αξιοποίησης. Ως αποτέλεσμα, μεγάλο μέρος των κοινωφελών περιουσιών παραμένει αναξιοποίητο, ενώ εκεί όπου υπάρχει κάποια δραστηριότητα περιορίζεται συνήθως σε απλές προθεσμιακές καταθέσεις ή εκμισθώσεις ακινήτων.
5. Αναξιοποίητη ακίνητη περιουσία
Παρά το γεγονός ότι ορισμένα πανεπιστημιακά ιδρύματα εκμισθώνουν ήδη σημαντικό αριθμό ακινήτων, πολλά παραμένουν εντελώς αδρανή. Σύνθετα ιδιοκτησιακά ζητήματα, παλιά κτίρια, έλλειψη κεφαλαίων για ανακαινίσεις και μειωμένη εμπορική αξία αποτελούν σοβαρά εμπόδια στην αξιοποίησή τους.
6. Μη εκτέλεση κοινωφελών σκοπών
Το πιο ανησυχητικό ίσως εύρημα αφορά την υλοποίηση των σκοπών που όρισαν οι δωρητές. Σε 41 από τα 78 κληροδοτήματα που εξετάστηκαν (ποσοστό 53%) δεν πραγματοποιήθηκαν οι προβλεπόμενες δράσεις, όπως υποτροφίες, βραβεία ή επιχορηγήσεις. Αυτό υπογραμμίζει την αδυναμία των φορέων να τιμήσουν τις δεσμεύσεις τους απέναντι στους ευεργέτες και την ακαδημαϊκή κοινότητα.
Η έκθεση του Ελεγκτικού Συνεδρίου αποκαλύπτει μια σειρά από χρόνιες παθογένειες που εμποδίζουν την πλήρη αξιοποίηση ενός πολύτιμου πόρου για την εκπαίδευση και την έρευνα. Η αντιμετώπιση των προβλημάτων αυτών αποτελεί αναγκαία προϋπόθεση για την ενίσχυση της διαφάνειας, της αποτελεσματικότητας και της αξιοπιστίας των θεσμών που διαχειρίζονται κοινωφελείς περιουσίες.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Black Friday σε μοριοδοτούμενα σεμινάρια και Πιστοποιήσεις Ξένων Γλωσσών για έξτρα 20 μόρια
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό ΤΕΧΝΗΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 24/11
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής Πανεπιστημίου Πατρών με μόνο 60 ευρώ
Λεωνίδας Βουρλιώτης