Μιχάλης Τσιλιβάκος Ο σεισμός της 20ης Ιουνίου 1978 παραμένει ένα χαραγμένο συλλογικό τραύμα. Δευτερόλεπτα ήταν αρκετά για να καταρρεύσουν κτίρια, να σκοτωθούν δεκάδες άνθρωποι και να αλλάξει βίαια η καθημερινότητα μιας ολόκληρης πόλης.
Η πολυκατοικία στην πλατεία Ιπποδρομίου έγινε το πιο αναγνωρίσιμο σύμβολο της καταστροφής, ενώ χιλιάδες εκτοπισμένοι γέμισαν πλατείες, προαύλια σε σχολεία και υπαίθριους καταυλισμούς.
Σε εκείνο το χάος γεννήθηκαν τα πρώτα λυόμενα σχολεία - υποδομές ανάγκης, γρήγορα στημένες, με μοναδικό στόχο να επιστρέψουν οι μαθητές στη διδασκαλία.
Κανείς δεν περίμενε ότι η «προσωρινότητα» θα εξελισσόταν σε σχεδόν μισό αιώνα εκπαιδευτικής πραγματικότητας.
Από αίθουσες ανάγκης σε… μόνιμο σχολικό δίκτυο
Τα λυόμενα του ’78 σχεδιάστηκαν ως κατασκευές ελαφρού τύπου, χωρίς τις σημερινές προδιαγραφές ασφάλειας, αντοχής ή μόνωσης. Παρ’ όλα αυτά, πολλές σχολικές μονάδες εξακολούθησαν να λειτουργούν σε αυτά μέχρι το 2025, μετατρέποντας μια λύση κρίσης σε θεσμικό καθεστώς.
Σε ορισμένες περιπτώσεις είχαν αναφερθεί προβλήματα στατικότητας, υγρασίας, ανεπαρκούς εξαερισμού και περιορισμένου χώρου - ζητήματα που έθεταν στο επίκεντρο την ανάγκη αντικατάστασης.
«Όταν ένα σχολείο ονομάζεται “τενεκεδένιο” καταλαβαίνετε πως μιλάμε για το προσωρινό του προσωρινού, δε μπορεί να λέγεται έτσι και να είναι ένα σωστό σχολικό συγκρότημα», τονίζει στο emakedonia.gr ο αντιδήμαρχος Τεχνικών Έργων και Βιώσιμης Ανάπτυξης, Πρόδρομος Νικηφορίδης.
Τα λυόμενα σχολεία που έμειναν… μέχρι σήμερα
Σύμφωνα με τη διοίκηση Αγγελούδη, τουλάχιστον πέντε σχολικές δομές εξακολουθούσαν να στεγάζονται σε λυόμενα που τοποθετήθηκαν μετά τον σεισμό του 1978, μεταξύ των οποίων:
89ο Δημοτικό Σχολείο
56ο Πολυδύναμο «Τενεκεδένιο» Νηπιαγωγείο
28ο Νηπιαγωγείο
48ο Νηπιαγωγείο
πρώην εγκαταστάσεις του Διαπολιτισμικού Γυμνασίου και Λυκείου
Κατασκευές άλλοτε πρόχειρες, άλλοτε ημιυπόγειες, χωρίς σχεδιασμό για μακροχρόνια εκπαιδευτική χρήση.
«Όταν έγινε ο σεισμός, όλα αυτά τα κτίρια δεν κατασκευάστηκαν με οικοδομική άδεια… Έτσι είναι και τα υπόλοιπα σχεδόν», σημειώνει ο ίδιος.
Χρηματοδότηση και έργα: Το τέλος μιας εποχής
Το Υπουργείο Εσωτερικών ενέκρινε χρηματοδότηση 8,5 εκατ. ευρώ για την κατασκευή νέων, σύγχρονων σχολικών μονάδων που θα αντικαταστήσουν οριστικά τα λυόμενα.
Την περασμένη Δευτέρα υπεγράφη η σύμβαση για τρία νέα σχολικά συγκροτήματα, επίσημα βάζοντας τέλος σε μια εκκρεμότητα δεκαετιών.
Ο Δήμαρχος Στέλιος Αγγελούδης ήταν κατηγορηματικός: «αδιανόητο» να λειτουργούν ακόμη σχολεία της Θεσσαλονίκης σε κατασκευές ανάγκης σχεδόν 50 χρόνια μετά τον σεισμό.
Στο νέο διδακτήριο Δελφών–Ψυχάρη, προϋπολογισμού 3.286.662,02 ευρώ, θα μεταφερθεί το 89ο Δημοτικό Σχολείο, ενώ θα στεγαστούν και πρόσθετες ανάγκες του 5ου Δημοτικού.
Παράλληλα, δύο νέα νηπιαγωγεία —μεταξύ αυτών το γνωστό «Τενεκεδένιο» - θα αντικαταστήσουν το 28ο και το 56ο Νηπιαγωγείο, με έργο ύψους 5.221.498,96 ευρώ.
«Όταν αναλάβαμε, βρήκαμε στα συρτάρια του Δήμου μελέτες που λέγανε ότι κάποια λυόμενα του ‘78 είχαν στατικά προβλήματα. Αυτό η προηγούμενη διοίκηση το είχε επιμελώς αποκρύψει», υπογραμμίζει ο Πρόδρομος Νικηφορίδης.
Ένα κλείσιμο κύκλου για τη σχολική στέγη
Τα νέα κτίρια θα ανεγερθούν με μεθόδους βαριάς προκατασκευής, πλήρεις βάσεις, αντισεισμικές προδιαγραφές, σύγχρονες εγκαταστάσεις και αναβαθμισμένους υπαίθριους χώρους - μια εικόνα ασύγκριτη με τις πρόχειρες στέγες των δεκαετιών που πέρασαν.
Όμως η πραγματική σημασία της αλλαγής δεν είναι μόνο τεχνική. Είναι ιστορική.
Η Θεσσαλονίκη αποχαιρετά ένα κομμάτι της μετασεισμικής της ταυτότητας - και μαζί, μια πολύχρονη ανοχή στην εκπαιδευτική υποδομή της ανάγκης.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
ChatGpt για όλους: Παρέχεται σε 100.000 υποψήφιους πανελλαδικά ως 24/11
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό ΤΕΧΝΗΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 24/11
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής Πανεπιστημίου Πατρών με μόνο 60 ευρώ
