ΔΙΑΛΕΙΜΜΑ
Όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε για τις εφημερίες

Ένα στοιχείο της καθημερινότητας του σχολείου είναι και η εφημερία. Παρακάτω αναφέρουμε συγκεντρωτικά τις διατάξεις που ισχύουν, γνωρίζοντας βέβαια πως τις περισσότερες φορές η εφημερία γίνεται σε ακατάλληλους και ανεπαρκείς χώρους που εγκυμονούν σοβαρούς κινδύνους για την υγιεινή και την ασφάλεια των μαθητών και των εκπαιδευτικών.

Οι Σύλλογοι Διδασκόντων καλό είναι να καταγράφουν όλα αυτά τα προβλήματα και να τα κοινοποιούν στις αρμόδιες υπηρεσίες των Δήμων. Ο Σύλλογος Εκπαιδευτικών οφείλει να σταθεί δίπλα στους εκπαιδευτικούς και να διεκδικήσει την επίλυσή τους από τους Δήμους.

Σύμφωνα με τις Εγκυκλίους του Υπουργείου Παιδείας με θέμα τη λειτουργία των Νηπιαγωγείων και των Δημοτικών Σχολείων για το σχολικό έτος 2023-2024 για τα θέματα της επιτήρησης των μαθητών/τριών που κοινοποίησε ο Γ.Γ. ΥΠΑΙΘΑ κ. Ιωάννης Κατσαρός στις Δ/νσεις  Εκπαίδευσης προβλέπονται τα παρακάτω:

Δημοτικά Σχολεία: Επιτήρηση μαθητών/τριών - Εφημερία – Διαλείμματα

Για τα θέματα της επιτήρησης των μαθητών/τριών τηρούνται χωρίς καμία παρέκκλιση όσα αναφέρονται στα άρθρα 12 και 18Β του ΠΔ 79/2017, (Α ́109) όπως τροποποιήθηκε και ισχύει και στην παράγραφο 18 του άρθρου 36 της με αριθ. Φ.353.1/324/105657/Δ1/8-10-2002, (Β ́1340) Υ.Α.

Η οργάνωση της εφημερίας σε κάθε σχολείο συμπεριλαμβάνεται σε πρακτικό του Συλλόγου Διδασκόντων στο οποίο ρυθμίζονται ζητήματα που αφορούν τους σχολικούς χώρους που επιτηρούνται, τον αριθμό των εφημερευόντων εκπαιδευτικών, τα καθήκοντα και τις αρμοδιότητές τους, την εφημερία κατά τη διάρκεια του Ολοήμερου Προγράμματος ή όταν επικρατούν δυσμενείς καιρικές συνθήκες. Για τη ρύθμιση των ζητημάτων αυτών και ειδικότερα για τον ορισμό του αριθμού των εφημερευόντων εκπαιδευτικών λαμβάνονται υπόψη η οργανικότητα/λειτουργικότητα του σχολείου, ο αριθμός των μαθητών/τριών, η έκταση και η ιδιομορφία του σχολικού χώρου και εν γένει τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του σχολείου (παρ.2, άρθρο 12, ΠΔ 79/2017, (Α ́109) .

Η κατάρτιση του προγράμματος των εφημεριών, το οποίο συμπεριλαμβάνει και την εφημερία στο Ολοήμερο Πρόγραμμα, γίνεται με απόφαση του Συλλόγου Διδασκόντων ύστερα από πρόταση του/της Διευθυντή/ντριας του σχολείου ή του/της Υποδιευθυντή/ντριας, ο οποίος/α και έχει την εποπτεία της εφημερίας σε όλη τη διάρκεια του διδακτικού έτους. Το πρόγραμμα των εφημεριών αναρτάται στον πίνακα ανακοινώσεων του εκπαιδευτικού προσωπικού και υποβάλλεται στον/στην Προϊστάμενο/η Εκπαιδευτικών Θεμάτων, μαζί με το Εβδομαδιαίο Ωρολόγιο Πρόγραμμα του σχολείου παρ. 3, άρθρο 12, ΠΔ 79/2017, (Α ́109), όπως τροποποιήθηκε και ισχύει.

Από την υποχρέωση άσκησης της εφημερίας απαλλάσσονται ο/η Διευθυντής/ντρια και ο/η Υποδιευθυντής/ντρια άρθρο 12, παρ. 4 Π.Δ. 79/2017 (Α ́109).

Οι εκπαιδευτικοί που συμπληρώνουν το ωράριό τους σε δύο (2) σχολεία κάνουν εφημερία μόνο στο ένα, σε αυτό στο οποίο διδάσκουν περισσότερες ώρες.

Καθήκοντα εφημερίας δεν ανατίθενται σε εκπαιδευτικούς που διδάσκουν σε τρία και περισσότερα σχολεία, όταν τουλάχιστο το ένα από αυτά λειτουργεί σε χωριστό κτίριο. Τα συστεγαζόμενα σχολεία αναφορικά με την αρμοδιότητα της εφημερίας θεωρούνται ως ένα σχολείο παρ. 6, άρθρο 12, ΠΔ 79/2017, (Α ́109).

Οι εκπαιδευτικοί που διατίθενται σε δύο σχολεία για ίσο αριθμό ωρών, αναλαμβάνουν εφημερία στο σχολείο οργανικής θέσης ή 1ης τοποθέτησης.

Τα συστεγαζόμενα σχολεία που συλλειτουργούν καταρτίζουν κοινό πίνακα εφημερευόντων, ώστε όλοι οι εκπαιδευτικοί του συγκροτήματος, ανεξάρτητα από το σχολείο στο οποίο ανήκουν, να πραγματοποιούν τον ίδιο εβδομαδιαίο αριθμό εφημεριών. Η επιτήρηση γίνεται χωρίς διάκριση για όλους τους/τις μαθητές/τριες, ανεξάρτητα από το σχολείο στο οποίο φοιτούν παρ. 8, άρθρο 12, ΠΔ 79/2017, (Α ́109).

Έκτακτη αντικατάσταση ή αναπλήρωση εφημερεύοντος/ουσας εκπαιδευτικού και αλλαγή της ημέρας εφημερίας γίνεται μόνο από τον/τη Διευθυντή/ντρια ή τον/την Υποδιευθυντή/ντρια του σχολείου.

Οποιαδήποτε αντικατάσταση, αναπλήρωση και αλλαγή εφημερίας τεκμηριώνεται και καταγράφεται στο Ημερολόγιο Σχολικής Ζωής παρ. 5, άρθρο 12, Π.Δ. 79/2017, (Α ́109).

Υπεύθυνος/η για την επιτήρηση των μαθητών/τριών κατά τη διάρκεια της διδακτικής ώρας είναι ο/η εκπαιδευτικός που διδάσκει τη συγκεκριμένη ώρα. Ο/Η εκπαιδευτικός εισέρχεται στην αίθουσα μαζί με τους/τις μαθητές/τριες και μετά το τέλος του μαθήματος εξέρχεται από αυτή όταν έχουν αποχωρήσει όλοι/όλες οι μαθητές/τριες, συνοδεύοντάς τους στο προαύλιο παρ. 9, άρθρο 12, Π.Δ. 79/2017,(Α ́109).

Η αποχώρηση των μαθητών/τριών πραγματοποιείται με τη λήξη του διδακτικού ωραρίου της τάξης.

Αποχώρηση μαθητή/τριας από το σχολείο πριν τη λήξη του διδακτικού ωραρίου, γίνεται μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις και εφόσον έχουν ληφθεί όλα τα απαραίτητα μέτρα για την ασφάλειά του/της (ενημέρωση και σύμφωνη γνώμη γονέων ή κηδεμόνων, εξασφάλιση συνοδείας μαθητών/τριών με ευθύνη των γονέων/κηδεμόνων τους) παρ. 10, άρθρο 12, Π.Δ. 79/2017, (Α ́109).

Δείτε την Εγκύκλιο ΕΔΩ

Νηπιαγωγεία : Επιτήρηση μαθητών/τριών - Ασφάλεια μαθητών/τριών – Διαλείμματα

Για την επιτήρηση των νηπίων ισχύουν όσα αναφέρονται στις διατάξεις του άρθρου 12 του Π.Δ 79/2017 (Α΄ 109) και στο κεφ. Α του άρθρου 18 του Π.Δ. 79/2017(Α΄109), καθώς και στο άρθρο 36 της υπό στοιχεία Φ.353.1/324/105657/Δ1/8-10-2002, (Β΄1340) Υ.Α.

Οι εκπαιδευτικοί των Νηπιαγωγείων παραλαμβάνουν τους/τις μαθητές/τριες στην είσοδο της/των τάξης/τάξεων του Νηπιαγωγείου και οι γονείς-συνοδοί αποχωρούν. Κατά τη διάρκεια του χρόνου της προσέλευσης των προνηπίων/νηπίων δεν παρευρίσκεται χωρίς άδεια στο χώρο του σχολείου κανείς εκτός των μαθητών/τριών και των εκπαιδευτικών.

Για την ασφάλεια των προνηπίων/νηπίων και την αποτροπή της αναίτιας εισόδου και εξόδου αυτών από τον προαύλιο χώρο του σχολείου, καθώς και της εισόδου ατόμων που ουδεμία σχέση έχουν με τη λειτουργία του, οι θύρες εισόδου-εξόδου στο χώρο του σχολείου παραμένουν κλειστές κατά τη διάρκεια της λειτουργίας του με ευθύνη των Διευθυντών/ντριών -Προϊσταμένων των Νηπιαγωγείων.

Η αποχώρηση των μαθητών/τριών πραγματοποιείται με τη λήξη του διδακτικού ωραρίου. Αποχώρηση μαθητή/τριας από το σχολείο πριν τη λήξη του διδακτικού ωραρίου, γίνεται μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις και εφόσον έχουν ληφθεί όλα τα απαραίτητα μέτρα για την ασφάλειά του/της (ενημέρωση και σύμφωνη γνώμη γονέων ή κηδεμόνων, εξασφάλιση συνοδείας μαθητών/τριών με ευθύνη των γονέων) παρ. 10, άρθρο 12, Π.Δ. 79/2017, Α΄109).

Αιτήματα γονέων/κηδεμόνων για πρόωρη αποχώρηση ή καθυστερημένη προσέλευση μαθητών/τριών για λόγους ιατρικής υποστήριξης ή θεραπευτικής παρέμβασης, γίνονται δεκτά κατόπιν προσκόμισης σχετικής βεβαίωσης από δημόσιο φορέα, από την οποία προκύπτει με ακρίβεια η ανάγκη της ανωτέρω απουσίας καθώς και ο ακριβής χρόνος αυτής.

Επισημαίνεται ότι τόσο ο φορέας που εκδίδει τη βεβαίωση όσο και ο φορέας υλοποίησης της θεραπευτικής παρέμβασης ή ιατρικής υποστήριξης, πρέπει να είναι δημόσιοι φορείς 184795/Δ1/30-10-2017 Εγκύκλιος του Υ.ΠΑΙ.Θ.Α.

Δείτε την Εγκύκλιο ΕΔΩ

Και κάποιες σημαντικές διευκρινίσεις που συνέταξε η Ανεξάρτητη Ριζοσπαστική Παρέμβαση του Συλλόγου Εκπαιδευτικών Π.Ε Δάφνης - Υμηττού - Ν. Κόσμου - Αγ. Αρτεμίου "ο Μακρυγιάννης"

Γενικά: Η εφημερία αφορά την επιτήρηση των μαθητών κατά τη διάρκεια της προσέλευσης και της αποχώρησής τους από το σχολείο, την ώρα των διαλειμμάτων, τη μέριμνα για την προστασία και τη σωματική τους ακεραιότητα, τον έλεγχο καθαριότητας των σχολικών χώρων και οτιδήποτε έχει σχέση με την υγιεινή και την ασφάλεια των μαθητών (παρ. 1, άρθρο 12, ΠΔ 79/2017, ΦΕΚ 109Α).

Χρόνος προσέλευσης εφημερευόντωνΜολονότι στο ΠΔ 79/2017 δεν γίνεται αναφορά, στο ΠΔ 201/1998 (Άρθρο 13, παράγραφος 2α) αναφέρεται ότι «ορίζεται ο χρόνος προσέλευσης των εφημερευόντων, που δεν μπορεί να είναι μικρότερος των δεκαπέντε (15) λεπτών πριν την έναρξη των μαθημάτων, καθώς και ο χρόνος αναχώρησής τους».

Τι καταγράφεται στο πρακτικό του Συλλόγου Διδασκόντων αναφορικά με τις εφημερίες: Η οργάνωση της εφημερίας σε κάθε σχολείο συμπεριλαμβάνεται σε πρακτικό του Συλλόγου Διδασκόντων στο οποίο ρυθμίζονται ζητήματα που αφορούν τους σχολικούς χώρους που επιτηρούνται, τον αριθμό των εφημερευόντων εκπαιδευτικών, τα καθήκοντα και τις αρμοδιότητές τους, την εφημερία κατά τη διάρκεια του ολοήμερου προγράμματος ή όταν επικρατούν δυσμενείς καιρικές συνθήκες (παρ. 2, άρθρο 12, ΠΔ 79/2017, ΦΕΚ 109Α).

Με ποια κριτήρια ορίζεται ο αριθμός των εφημερευόντωνΓια τη ρύθμιση των ζητημάτων αυτών και ειδικότερα για τον ορισμό του αριθμού των εφημερευόντων εκπαιδευτικών λαμβάνονται υπόψη η οργανικότητα του σχολείου, ο αριθμός των μαθητών, η έκταση και η ιδιομορφία του σχολικού χώρου και εν γένει τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του σχολείου (παρ. 2, άρθρο 12, ΠΔ 79/2017, ΦΕΚ 109Α).

Πότε και πώς ορίζονται οι εφημερεύοντες και το πρόγραμμα των εφημεριών στα πολυθέσια σχολεία (από 4/θέσια και πάνω): Στα πολυθέσια σχολεία (από 4/θέσια και πάνω) οι εφημερεύοντες και το πρόγραμμα των εφημεριών ορίζονται στην αρχή του σχολικού έτους με πράξη του Συλλόγου Διδασκόντων (παρ. 3, άρθρο 12, ΠΔ 79/2017, ΦΕΚ 109Α).

Ποιοι αποφασίζουν για την κατάρτιση του προγράμματος των εφημεριών και ποιος έχει την εποπτεία αυτών: Η κατάρτιση του προγράμματος των εφημεριών, το οποίο συμπεριλαμβάνει και την εφημερία στο Ολοήμερο Πρόγραμμα, γίνεται με απόφαση του Συλλόγου Διδασκόντων ύστερα από πρόταση του Διευθυντή του σχολείου ή του Υποδιευθυντή, ο οποίος και έχει την εποπτεία της εφημερίας σε όλη τη διάρκεια του διδακτικού έτους (παρ. 3, άρθρο 12, ΠΔ 79/2017, ΦΕΚ 109Α).

Ανάρτηση προγράμματος  εφημεριών: Το πρόγραμμα των εφημεριών αναρτάται στον πίνακα ανακοινώσεων του εκπαιδευτικού προσωπικού (παρ. 3, άρθρο 12, ΠΔ 79/2017, ΦΕΚ 109Α).

Υποβολή προγράμματος εφημεριώνΤο πρόγραμμα των εφημεριών υποβάλλεται στον Προϊστάμενο εκπαιδευτικών θεμάτων όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 23, ν. 4559/2018 (ΦΕΚ142Α) μαζί με το εβδομαδιαίο ωρολόγιο πρόγραμμα του σχολείου (παρ. 3, άρθρο 12, ΠΔ 79/2017, ΦΕΚ 109Α).

Ποιοι απαλλάσσονται από τις εφημερίες: Η εφημερία δεν ανήκει στις υποχρεωτικές εξωδιδακτικές υπηρεσίες που προβλέπονται στην παρ. 8 του άρθρου 13 του ν. 1566/1985(Α ́ 167) και από την υποχρέωση άσκησής της απαλλάσσονται μόνο ο Διευθυντής καθώς και ο Υποδιευθυντής (άρθρο 12, παρ. 4 Π.Δ. 79/2017 ΦΕΚ 109Α). Σε εξαιρετικές περιπτώσεις με απόφαση του Συλλόγου Διδασκόντων, μπορεί να απαλλαγεί εκπαιδευτικός από την εφημερία, όταν διαπιστώνεται ότι συντρέχει λόγος που δικαιολογεί την αδυναμία εκτέλεσης των καθηκόντων αυτών εκ μέρους του εκπαιδευτικού. Καθήκοντα εφημερίας δεν ανατίθενται σε εκπαιδευτικούς που διδάσκουν σε τρία και περισσότερα σχολεία, όταν τουλάχιστον το ένα από αυτά λειτουργεί σε χωριστό κτίριο. Τα συστεγαζόμενα σχολεία αναφορικά με την αρμοδιότητα της εφημερίας θεωρούνται ως ένα σχολείο. (παρ. 4, άρθρο 12, ΠΔ 79/2017, ΦΕΚ 109Α) και(παρ. 6, άρθρο 12, ΠΔ 79/2017, ΦΕΚ 109Α).

Έκτακτη αντικατάσταση ή αναπλήρωση εφημερεύοντος και αλλαγή της ημέρας εφημερίας: Έκτακτη αντικατάσταση ή αναπλήρωση εφημερεύοντος εκπαιδευτικού και αλλαγή της ημέρας εφημερίας γίνεται μόνο από τον Διευθυντή ή τον Υποδιευθυντή του σχολείου (παρ. 5, άρθρο 12, Π.Δ. 79/2017, ΦΕΚ 109Α).

Καταγραφή της αντικατάστασης, αναπλήρωσης και αλλαγής εφημερίαςΟποιαδήποτε αντικατάσταση, αναπλήρωση και αλλαγή εφημερίας τεκμηριώνεται και καταγράφεται στο Ημερολόγιο Σχολικής Ζωής (παρ. 5, άρθρο 12, Π.Δ. 79/2017, ΦΕΚ 109Α).

Πού κάνουν εφημερία οι εκπαιδευτικοί που συμπληρώνουν το ωράριό τους σε δύο (2) σχολείαΟι εκπαιδευτικοί που συμπληρώνουν το ωράριό τους σε δύο (2) σχολεία κάνουν εφημερία μόνο στο ένα, σε αυτό στο οποίο διδάσκουν περισσότερες ώρες (παρ. 6, άρθρο 12, ΠΔ 79/2017, ΦΕΚ 109Α).Θυμίζουμε εδώ ότι το ΠΔ 201/1998 όριζε ότι «οι εκπαιδευτικοί που συμπληρώνουν το ωράριό τους σε δύο (2) σχολεία κάνουν εφημερία μόνο στο ένα, σε αυτό που είναι οργανικά τοποθετημένοι.

Εφημερία στα συστεγαζόμενα σχολείαΤα συστεγαζόμενα σχολεία αναφορικά με την αρμοδιότητα της εφημερίας θεωρούνται ως ένα σχολείο και ως εκ τούτου εκπαιδευτικοί που συμπληρώνουν το διδακτικό τους ωράριο σε τρία σχολεία, εκ των οποίων τα δυο είναι συστεγαζόμενα, δεν απαλλάσσονται της αρμοδιότητας της εφημερίας. Ομοίως, όταν τα σχολεία συμπλήρωσης διδακτικού ωραρίου είναι τέσσερα και ανά δυο είναι συστεγαζόμενα (παρ. 6, άρθρο 12, ΠΔ 79/2017, ΦΕΚ 109Α).

Εφημερία στα νηπιαγωγεία (1/θεσια, 2/θεσια και 3/θεσια)Στα  νηπιαγωγεία  (1/θεσια, 2/θεσια και 3/θεσια) εφημερεύοντες είναι όσοι ορίζονται σύμφωνα με τη διαδικασία του  άρθρου 12, παρ 7 , ΠΔ 79/2017, ΦΕΚ 109Α).

Εφημερία στα σχολεία που συλλειτουργούν: Τα σχολεία που συλλειτουργούν σύμφωνα με το άρθρο 19 καταρτίζουν κοινό πίνακα εφημερευόντων, ώστε όλοι οι εκπαιδευτικοί του συγκροτήματος, ανεξάρτητα από το σχολείο στο οποίο ανήκουν, να πραγματοποιούν τον ίδιο εβδομαδιαίο αριθμό εφημεριών. Η επιτήρηση γίνεται χωρίς διάκριση για όλους τους μαθητές, ανεξάρτητα από το σχολείο στο οποίο φοιτούν (παρ. 8, άρθρο 12,ΠΔ 79/2017, ΦΕΚ 109Α).

Εφημερία αναπληρωτών μειωμένου ωραρίουΟι αναπληρωτές εκπαιδευτικοί μειωμένου ωραρίου προσλαμβάνονται για συγκεκριμένο, μειωμένο, αριθμό ωρών. Ως εκ τούτου η ανάθεση εφημερίας η οποία γίνεται για όλους τους εκπαιδευτικούς πλήρους ωραρίου δεν προκύπτει από κάποια διάταξη και γι’ αυτούς (το ίδιο συνέβαινε και με τους ωρομίσθιους εκπαιδευτικούς) και  οι σύλλογοι διδασκόντων καλό είναι να μην τους αναθέτουν εφημερία. (ΔΟΕ: Εργασιακά δικαιώματα Εκπαιδευτικών Π.Ε).

Εφημερία εκπαιδευτικών παράλληλης στήριξηςΣε ό,τι αφορά τους εκπαιδευτικούς που προσλαμβάνονται για την παράλληλη στήριξη μαθητών, τα καθήκοντά τους ορίζονται από την Υ.Α. με ΦΕΚ 449/3-4-2007 όπου αναφέρεται ότι «Υλοποιούν το εξατομικευμένο εκπαιδευτικό πρόγραμμα μέσα και έξω από την τάξη και είναι συνολικά υπεύθυνοι για όλες τις δραστηριότητες της σχολικής ζωής (διαλείμματα, επισκέψεις, εκδηλώσεις κ.λπ.) στις οποίες συμμετέχει ο μαθητής.» Είναι σαφές ότι δεν προκύπτει η ανάθεση εφημερίας σε αυτούς, κάτι που, αν συμβεί, παρακωλύει την άσκηση των καθηκόντων τους. (ΔΟΕ: Εργασιακά δικαιώματα Εκπαιδευτικών Π.Ε).

Εφημερία εκπαιδευτικών Τμημάτων ΈνταξηςΣύμφωνα με την ΥΑ 134960/Δ3/22-10-2021 (ΦΕΚ 5009/τΒ΄/27-10-2021) με θέμα: «Ενιαίος κανονισμός λειτουργίας των Σχολικών Δικτύων Εκπαιδευτικής Υποστήριξης (Σ.Δ.Ε.Υ.) και των Επιτροπών Διεπιστημονικής Υποστήριξης (Ε.Δ.Υ.) των σχολικών μονάδων της γενικής και επαγγελματικής εκπαίδευσης και καθορισμός των ιδιαίτερων καθηκόντων των μελών αυτών» και τη διευκρινιστική εγκύκλιο 121046/ΓΔ4  - 04/10/2022 οι εκπαιδευτικοί των Τμημάτων Ένταξης στα σχολεία των οποίων λειτουργεί Ε.Δ.Υ απαλλάσσονται από την εφημερία.

Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα

2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη

Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με 65Є εγγραφή - έως 10/5

Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής (ΕΛΜΕΠΑ) με μόνο 50Є εγγραφή- αιτήσεις ως 10/5

Proficiency και Lower μόνο 95 ευρώ σε 2 μόνο ημέρες στα χέρια σας (ΧΩΡΙΣ προφορικά, ΧΩΡΙΣ έκθεση!)

ΕΥΚΟΛΕΣ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ και ΙΤΑΛΙΚΩΝ για εκπαιδευτικούς - Πάρτε τις άμεσα

Google news logo Ακολουθήστε το Alfavita στo Google News Viber logo Ακολουθήστε το Alfavita στo Viber

σχετικά άρθρα

Arxaia-Athina
Αρχαία Αθήνα: Δολοφονίες και ξύλο για πόρνες - Η παρανομία και ο υπόκοσμος της Κλασικής Περιόδου
Αν ρίξουμε μία ματιά στους δικανικούς λόγους της εποχής, αυτοί είναι γεμάτοι από δολοφονίες, ξυλοδαρμούς και ένα σωρό άλλα εγκλήματα και απατεωνιές
Αρχαία Αθήνα: Δολοφονίες και ξύλο για πόρνες - Η παρανομία και ο υπόκοσμος της Κλασικής Περιόδου
Διέσχισε κάθετα την Κρήτη
Διέσχισε κάθετα την Κρήτη με τα πόδια: Έκανε 19 ώρες να φτάσει στα Σφακιά!
Περπάτησε 92,5 χιλιόμετρα σε μια διαδρομή με δύσκολα κομμάτια και έφτασε στον προορισμό του μετά από σχεδόν 19 ώρες.
Διέσχισε κάθετα την Κρήτη με τα πόδια: Έκανε 19 ώρες να φτάσει στα Σφακιά!