Ξέρατε ότι στα social media κυκλοφορεί μια ολόκληρη, «κρυφή» γλώσσα; Λέξεις όπως «unalived» αντί για killed, «seggs» αντί για sex, ή το «pew pews» για τα όπλα, έχουν δημιουργηθεί από τους ίδιους τους χρήστες ως τρόπος αποφυγής της αλγοριθμικής λογοκρισίας.
Πρόκειται για το λεγόμενο algospeak, μια κωδικοποιημένη γλώσσα που γεννήθηκε επειδή πολλοί πιστεύουν ότι οι πλατφόρμες «κόβουν» ή «θάβουν» περιεχόμενο όταν εντοπίζουν συγκεκριμένες λέξεις. Έτσι, για να αποφύγουν περιορισμούς, οι χρήστες καταφεύγουν σε παραλλαγές που συχνά ακούγονται παράξενες, αλλά φαίνεται πως λειτουργούν.
Οι μεγάλες εταιρείες όμως επιμένουν ότι δεν υπάρχει λίστα «απαγορευμένων λέξεων». Όπως δήλωσε εκπρόσωπος του YouTube, «Δεν υπάρχει καμία λίστα περιορισμένων λέξεων», αναφέροντας ότι το πλαίσιο και η πρόθεση παίζουν καθοριστικό ρόλο. Την ίδια στάση κρατούν και Meta και TikTok.
Ωστόσο, η πραγματικότητα δεν είναι τόσο ξεκάθαρη. Ανεξάρτητες έρευνες έχουν δείξει ότι, κατά καιρούς, οι πλατφόρμες χειραγωγούν αθόρυβα το περιεχόμενο, είτε ενισχύοντας είτε υποβαθμίζοντας δημοσιεύσεις χωρίς να ενημερώνουν τους χρήστες. Αυτό έχει δημιουργήσει μια αίσθηση αβεβαιότητας που ωθεί πολλούς σε αυτολογοκρισία.
Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα του δημιουργού Alex Pearlman. Όταν ανέφερε την λέξη «YouTube» σε βίντεο στο TikTok, παρατήρησε ότι η απήχηση κατέρρεε. Παρά τις διαψεύσεις της πλατφόρμας, οι εμπειρίες του και οι προειδοποιήσεις στον λογαριασμό του δείχνουν ότι η αλγοριθμική επιτήρηση είναι υπαρκτή, αλλά αόρατη.
Την ίδια στιγμή, ρεπορτάζ και διαρροές των τελευταίων ετών φέρνουν στο φως περιπτώσεις όπου πλατφόρμες υποβάθμισαν κατά λάθος ή σκόπιμα ευαίσθητο ή πολιτικό περιεχόμενο, από LGBTQ+ δημιουργούς έως παλαιστινιακές αναρτήσεις.
Μέσα σε αυτή την αδιαφάνεια, γεννήθηκε ολόκληρη υπόγεια κουλτούρα γλωσσικών παραλλαγών. Κλασικό παράδειγμα είναι οι αμερικανικές διαμαρτυρίες κατά της ICE, που «μεταφράστηκαν» σε «μουσικά φεστιβάλ» για να μην θαφτούν από τον αλγόριθμο.
Αυτό το φαινόμενο, που ακαδημαϊκά ονομάζεται «αλγοριθμική φαντασία», δείχνει πως η συμπεριφορά των χρηστών διαμορφώνεται όχι από τους πραγματικούς, αλλά από τους πιθανούς κανόνες των πλατφορμών. Κανείς δεν ξέρει πραγματικά τι επιτρέπεται και τι όχι — κι έτσι η γλώσσα αλλάζει.
Το algospeak δεν είναι απλώς ένα διαδικτυακό trend. Είναι ένας μηχανισμός προσαρμογής στους αλγοριθμικούς κανόνες, οι οποίοι συχνά εξυπηρετούν τα εμπορικά συμφέροντα των εταιρειών. Όπως παραδέχονται ειδικοί, το χρήμα είναι ο πραγματικός ρυθμιστής του τι φαίνεται και τι όχι.
Τελικά, η νέα αυτή μυστική γλώσσα αποκαλύπτει κάτι βαθύτερο: ότι οι χρήστες αντιστέκονται δημιουργώντας κοινότητες, χιούμορ και κώδικες που οι αλγόριθμοι δεν μπορούν να προβλέψουν. Το algospeak είναι μια μορφή εξέλιξης — ένας τρόπος να ξαναπάρει ο χρήστης τον έλεγχο μέσα σε έναν ψηφιακό κόσμο όπου τίποτα δεν είναι πραγματικά ουδέτερο.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Black Friday σε μοριοδοτούμενα σεμινάρια και Πιστοποιήσεις Ξένων Γλωσσών για έξτρα 20 μόρια
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό ΤΕΧΝΗΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 24/11
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής Πανεπιστημίου Πατρών με μόνο 60 ευρώ
Alfavita Newsroom