Alfavita Newsroom Αρκετές είναι οι εκφράσεις που ακούμε και χρησιμοποιούμε, αλλά έχουμε πλήρη άγνοια για την «καταγωγή» τους.
Ιδού 5 αρκετά γνωστές εκφράσεις.
«Σε τρώει η μύτη σου; Ξύλο θα φας!»
Αυτή η φράση οφείλει την προέλευσή της σε μία πρόληψη που επικρατούσε τα αρχαία χρόνια, όπου πίστευαν ότι ο «κνησμός» ή φαγούρα του σώματος είναι ένα μήνυμα ή μία προειδοποίηση από τους θεούς. Αρκετές απ’ αυτές τις προλήψεις διατηρούνται μέχρι σήμερα και δεν είναι ασυνήθιστο για κάποιον που νιώθει φαγούρα στο δεξί του χέρι (παλάμη) να πιστεύει ότι θα πάρει χρήματα.
Οι δε Σπαρτιάτες πίστευαν ότι όσα παιδιά αισθανόντουσαν φαγούρα στην μύτη θα γινόντουσαν κακοί πολεμιστές, γι’ αυτό έτσι και έβλεπαν ένα παιδί να ξύνει την μύτη του το τιμωρούσαν, ώστε να μην το ξανακάνει. Και λέγεται ότι από αυτή την πρόληψη προέρχεται η συγκεκριμένη παροιμιώδης έκφραση.
«Σιγά τον πολυέλαιο»
Και για αυτή τη φράση υπάρχουν δύο εκδοχές, ως προς τη προέλευσή της.
Η μία αναφέρεται σ’ ένα περιστατικό που συνέβη στην οικία Δεκόζη-Βούρου, γνωστό ως «Παλαιό Παλάτι» μια και αυτό λειτούργησε σαν ανάκτορο από το 1837 έως το 1843 και πρώτη κατοικία του Όθωνα, μετά τον γάμο του με την Αμαλία.
Εκεί, δόθηκε μία επίσημη χοροεσπερίδα, προς τιμή της νέας βασίλισσας με καλεσμένους ξένους αυλικούς, επιζώντες και απόγονους των αγωνιστών του ΄21, μεταξύ αυτών ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης και το πρωτοπαλίκαρό του, Δημήτρης Πλαπούτας.
Ο Πλαπούτας, εξαιρετικός χορευτής είχε τη συνήθεια, όταν χόρευε και όταν το απαιτούσε η φιγούρα, να πετάει τα τσαρούχια του στον αέρα.
Μόλις λοιπόν άρχισε ο χορός μέσα στην φωτισμένη από κρυστάλλινους πολυελαίους αίθουσα και ο Πλαπούτας έτρεξε να σύρει τον «κλέφτικο» (τσάμικο), ακούστηκε από τον Κολοκοτρώνη, η παροιμιώδης φράση: «Το νου σου Μήτρο…σιγά τον πολυέλαιο».
Η άλλη, έχει τις ρίζες της στην εκκλησιαστική παράδοση και αναφέρεται στη συνήθεια που υπήρχε και ίσως υπάρχει ακόμη και στις μέρες μας, στις εκκλησίες και τα μοναστήρια, με το άναμμα των πολυελαίων στις μεγάλες γιορτές και συγκεκριμένα κατά τη δοξολογία.
Ο καντηλανάφτης αφού άναβε τους πολυελαίους τους κινούσε, χρησιμοποιώντας ένα κοντάρι, τον έναν από την ανατολή προς τη δύση και τον άλλον από το βορρά προς τον νότο έτσι ώστε να σχηματιστεί το σημείο του σταυρού. Αν όμως η κίνηση αυτή ήταν βιαστική, κινδύνευαν να σβήσουν τα φώτα του πολυελαίου και γι'αυτό του έλεγαν «σιγά τον πολυέλαιο».
«Αυτός είναι για τα πανηγύρια»
Τα παλιά τα χρόνια, όταν δεν υπήρχαν ακόμη ειδικά ιδρύματα για τους ψυχοπαθείς, οι συγγενείς τους τους πήγαιναν στα πανηγύρια της εκκλησίας ή μοναστηριού την ημέρα που γιόρταζε ο άγιος, ώστε να τους διαβάσει μία ευχή ο παπάς ή ο καλόγερος.
«Κατά φωνή κι ο γάιδαρος»
Η προέλευσή της πάει πίσω, στα αρχαία χρόνια όπου οι Έλληνες θεωρούσαν τα γαϊδούρια ζώα ιερά και το γκάρισμά τους, ως καλό οιωνό πριν από μία μάχη.
Και συγκεκριμένα, αναφέρεται στο περιστατικό όπου ο στρατηγός Φωκίων ανέβαλε την επίθεση στους Μακεδόνες του Φιλίππου, λόγω μικρού αριθμού στρατιωτών και φόβου ότι ο εχθρός θα τους κατατρόπωνε.
Και ενώ σκεφτόταν και συζητούσε για υποχώρηση, ακούστηκε το γκάρισμα ενός γαϊδάρου στο στρατόπεδο. Ο Φωκίων αναφώνησε ενθουσιασμένος, «κατά φωνή κι ο γάιδαρος» και θεωρώντας ότι οι θεοί ήταν με το μέρος τους, διέταξε επίθεση η οποία ήταν νικηφόρα για το στράτευμά του.
«Δεν ιδρώνει το αυτί του»
Λέγεται ότι αυτή η έκφραση η οποία υποδηλώνει την αδιαφορία, προέρχεται από μία συμβουλή που έδωσε σε μία κοπέλα ο Ασκληπιός, ο πατέρας της Ιατρικής, όταν αυτή τον ρώτησε πως μπορεί να κάνει κάποιον νέο που της άρεσε να την αγαπήσει. Ο Ασκληπιός την συμβούλεψε να κλείσει τον νεαρό σ’ένα πολύ ζεστό δωμάτιο. Αν ίδρωναν τα αυτιά του, αυτό θα σήμαινε ότι θα την αγαπούσε. Αν πάλι όχι, να τον ξεχνούσε και να μην παιδευότανε άλλο.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
ΑΣΕΠ: Σε 2 ημέρες ΕΥΚΟΛΟ Online Proficiency GOLEARN ΧΩΡΙΣ προφορικά, ΧΩΡΙΣ έκθεση (Μόνο 10 ημέρες έμειναν για την ΑΛΛΑΓΗ!)
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με 65Є εγγραφή - έως 22/5
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη
