Ο καλός δάσκαλος δεν ορίζεται απλώς από την άριστη γνώση του αντικειμένου του ή από τη διδακτική του κατάρτιση. Είναι εκείνος που βλέπει στο πρόσωπο κάθε παιδιού ένα ξεχωριστό ανθρώπινο δυναμικό, με δυνατότητες που περιμένουν να ενεργοποιηθούν. Δεν στέκεται στον ρόλο του μεταδότη πληροφορίας, αλλά ενεργεί ως συνοδοιπόρος σε μια διαδρομή μάθησης, χειραφέτησης και ενδυνάμωσης. Ο καλός δάσκαλος αγαπά βαθιά τα παιδιά και αυτή η αγάπη τον οδηγεί να λειτουργεί πάντοτε με γνώμονα το βέλτιστο συμφέρον τους, όχι μόνο γνωστικά, αλλά και ηθικά, συναισθηματικά και κοινωνικά.
Η αγάπη για το επάγγελμα του εκπαιδευτικού δεν είναι απλώς επαγγελματική προσήλωση. Είναι εσωτερική στάση που εμποτίζει τον τρόπο σκέψης και δράσης του δασκάλου μέσα και έξω από την τάξη. Ο καλός δάσκαλος καλλιεργεί ακαδημαϊκή αισιοδοξία, δηλαδή την ακλόνητη πεποίθηση πως όλα τα παιδιά μπορούν να μάθουν, αν βρεθούν στο κατάλληλο περιβάλλον, με τον κατάλληλο υποστηρικτικό ενήλικα δίπλα τους. Δεν προδικάζει τις δυνατότητές τους, δεν τα ταξινομεί σε κατηγορίες ικανών και μη ικανών, δεν παραιτείται μπροστά στις δυσκολίες τους. Ξέρει πως η πρόοδος είναι διαδικασία και ότι η επιτυχία είναι πολλές φορές ζήτημα σχέσης, ενίσχυσης, επιμονής και εμπιστοσύνης.
Ο καλός δάσκαλος, επιπλέον, αγαπά την επιστήμη του, όχι ως αντικείμενο προς μετάδοση, αλλά ως ζωντανό πεδίο στοχασμού, εργαλείο κατανόησης του κόσμου και εφαλτήριο για την ανάπτυξη της σκέψης των μαθητών του. Την καλλιεργεί διαρκώς, παραμένει ανοιχτός στη μάθηση, εξελίσσεται και δεν αναπαύεται σε ό,τι ήδη γνωρίζει. Ωστόσο, δεν μένει εκεί. Διαβάζει πίσω από τη σχολική επίδοση, αναγνωρίζει το κοινωνικό, πολιτισμικό και οικονομικό υπόβαθρο των μαθητών του, προσπαθώντας να ερμηνεύσει τη συμπεριφορά τους, τη δυσκολία τους, ακόμη και τη σιωπή τους. Η κατανόηση αυτή δεν είναι συγκαταβατική, αλλά βαθιά πολιτική: τον οδηγεί να αναγνωρίσει τις κοινωνικές αδικίες και να ενεργήσει για να τις άρει.
Ο καλός δάσκαλος οφείλει να πολεμά τις κοινωνικές αδικίες με επίγνωση. Να γνωρίζει ποιες είναι οι μορφές εκείνες της ανισότητας που δεν επιτρέπουν στα παιδιά να φτάσουν το δυναμικό τους: η γλωσσική φτώχεια, η έλλειψη στήριξης στο σπίτι, η περιθωριοποίηση, ο αποκλεισμός. Δεν αρκεί να τις διαπιστώνει· τις αναγνωρίζει, τις κατονομάζει και προσπαθεί μέσα από το παιδαγωγικό του έργο να τις εξουδετερώσει. Αντιμετωπίζει τις μαθησιακές δυσκολίες και τις γλωσσικές διαταραχές με επιστημονική γνώση, παιδαγωγική ενσυναίσθηση και προσωπική ευγένεια. Δεν ειρωνεύεται, δεν επιτιμά, δεν τιμωρεί την αδυναμία. Αντίθετα, εστιάζει στη δυνατότητα εξέλιξης, παρέχει στήριξη και προσαρμόζει τη διδασκαλία του ώστε να μην αποκλείεται κανείς.
Ο καλός δάσκαλος βλέπει την εκπαίδευση ως πράξη δικαιοσύνης. Επιδιώκει να δημιουργήσει μέσα στην τάξη εκείνο το υποστηρικτικό πλαίσιο που θα αντισταθμίσει τα ελλείμματα κοινωνικού κεφαλαίου που ενδεχομένως υπάρχουν σε κάποιες οικογένειες. Αναλαμβάνει τον ρόλο του διαμεσολαβητή μεταξύ σχολείου και παιδιού, μεταξύ σχολείου και κοινωνίας, με στόχο να χτίσει εμπιστοσύνη, να ενισχύσει τη φωνή των παιδιών, να δημιουργήσει κοινότητες μάθησης. Δεν προσποιείται ότι είναι ο ήρωας της εκπαίδευσης, αλλά δουλεύει με συναίσθηση της ευθύνης και της επίδρασής του. Αντιλαμβάνεται τη σχολική τάξη όχι μόνο ως χώρο μάθησης, αλλά και ως χώρο συνάντησης ζωών, εμπειριών και ελπίδων.
Ο πραγματικά καλός δάσκαλος δεν είναι τέλειος, αλλά είναι βαθιά ανθρώπινος. Μαθαίνει και από τα λάθη του, ζητά ανατροφοδότηση, εργάζεται σε συνεργασία με τους συναδέλφους του, τολμά να καινοτομεί, να εμπνέει, να αγωνίζεται. Και πάνω απ’ όλα, κρατά μέσα του ζωντανή τη φλόγα ότι το σχολείο μπορεί και πρέπει να αλλάζει ζωές.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Νέο Προσκλητήριο Προσλήψεων Εκπαιδευτών Ενηλίκων: Αφορά όλα τα πτυχία ΑΕΙ-ΤΕΙ - Πιστοποιηθείτε άμεσα
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό ΤΕΧΝΗΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 4/10
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής Πανεπιστημίου Πατρών με μόνο 60 ευρώ