Alfavita Newsroom Το χαμηλότερο ποσοστό αποφοίτης φοιτητών επί του συνόλου των φοιτούντων έχει η χώρα μας συγκρινόμενη με όλες τις υπόλοιπες χώρες της ΕΕ...
Το στοιχείο αυτό προκύπτει από την τελευταία έκθεση της Εθνικής Αρχής Ανώτατης Εκπαίδευσης (ΕΘΑΑΕ) με στοιχεία έως το 2022. Οπως αναφέρει η έκθεση, για το 2021, στο ποσοστό αποφοίτων επί των φοιτητών η Ελλάδα κατείχε την τελευταία θέση στο σύνολο των ευρωπαϊκών χωρών, με ποσοστό μόλις 9,69%, το οποίο απέχει πολύ από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο (23,28%).
Και σε αυτή την περίπτωση παρατηρείται σημαντική στρέβλωση από τη συμπερίληψη των ανενεργών φοιτητών στο σύνολο του φοιτητικού πληθυσμού της Ελλάδας. Τη δεύτερη δυσμενέστερη επίδοση εμφανίζει η Τουρκία (14,09%), ενώ σε χαμηλές θέσεις βρίσκονται οι Κάτω Χώρες (18,23%) και η Σουηδία (18,04%). Τα υψηλότερα ποσοστά αποφοίτων επί των φοιτητών στην Ευρώπη εμφανίζουν η Ιρλανδία (38,94%) και η Γαλλία (31,47%)
Για παράδειγμα, οι μισοί σχεδόν φοιτητές στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης συμπεριλαμβάνονται στους λεγόμενους "αιώνιους", σύμφωνα με έρευνα που δημοσίευσε η ιστοσελίδα voria.gr την ίδια χρονιά (2021) με την έρευνα της ΕΘΑΕΕ.
Η αναλογία αυτή καταδεικνύει τα προβλήματα που προκύπτουν με την ψήφιση του νέου νόμου που βάζει όριο στο χρόνο σπουδών, καθώς ανάλογη κατάσταση υπάρχει και σε άλλα κεντρικά πανεπιστήμια, με φοιτητές που καθυστερούν, λόγω συνθηκών και ανάγκης βιοπορισμού οι περισσότεροι, να ολοκληρώσουν σπουδές.
Το πρόβλημα βέβαια δεν είναι καινούργιο. Όπως φαίνεται, τα τελευταία 15 χρόνια διπλασιάστηκαν οι αιώνιοι φοιτητές, ενώ επιπλέον ένας στους δέκα από όσους κατορθώνουν να πάρουν πτυχίο μεταναστεύει.
Ο πίνακας της ΕΘΑΑΕ
Στο επόμενο σχημα παρουσιάζεται η εξέλιξη του ποσοστού αποφοίτων επί των φοιτητών στην Ελλάδα και στην Ευρωπαϊκή Ένωση μεταξύ των ετών 2014-2021. Η μεγάλη απόκλιση της χώρας μας από την Ευρωπαϊκή Ένωση είναι εμφανής. Το 2016 διαπιστώνεται η μικρότερη διαφορά (12,23%) της δεκαετίας. Έκτοτε και έως το 2020, η απόκλιση αυτή διευρύνεται συνεχώς φτάνοντας το 14,95%, ενώ το 2021 η απόκλιση μειώνεται (13,59%).
Σύμφωνα με την ΕΘΑΕΕ, η Ελλάδα διαθέτει ένα από τα υψηλότερα ποσοστά φοιτητικού πληθυσμού σε σχέση με τον πληθυσμό της. Βεβαίως, θα πρέπει να σημειωθεί ότι επειδή η μέτρηση γίνεται επί των εγγεγραμμένων φοιτητών και ένα μεγάλο ποσοστό από αυτούς θεωρούνται μη ενεργοί, η σύγκριση δεν αποτυπώνει ακριβώς την πραγματικότητα. Η παραμονή μη ενεργών φοιτητών, οι οποίοι δηλαδή δεν αποφοιτούν από τα ελληνικά ΑΕΙ, δημιουργεί δυσμενείς επιδόσεις για τη χώρα σε μια σειρά από τους σχετικούς διεθνείς δείκτες, όπως:
• Το ποσοστό των αποφοίτων στο σύνολο των φοιτητών ετησίως παραμένει το χαμηλότερο μεταξύ των χωρών της Ευρώπης.
• Η δυσμενής ποσοστιαία κατανομή μεταξύ προπτυχιακών, μεταπτυχιακών και διδακτορικών φοιτητών αποτελεί βασική συνέπεια της παραπάνω στρέβλωσης.
Η Ελλάδα διαθέτει το 4ο υψηλότερο ποσοστό ανδρών έναντι των γυναικών στον πρώτο κύκλο σπουδών. Ο δείκτης αυτός, επίσης, επηρεάζεται από το γεγονός ότι η πλειονότητα των μη ενεργών φοιτητών είναι άνδρες. Ωστόσο, στις μεταπτυχιακές σπουδές οι γυναίκες υπερτερούν αριθμητικά των ανδρών. Ως προς τα αντικείμενα σπουδών, οι φοιτητές στην Ελλάδα ακολουθούν, στην πλειονότητά τους, τις επιστήμες μηχανικής και τις επιστήμες διοίκησης και νομικής με τελευταίες στην προτίμησή τους τις υπηρεσίες. Στην Ευρώπη οι περισσότεροι φοιτητές είναι ενταγμένοι στις επιστήμες διοίκησης και τις νομικές σπουδές και οι λιγότεροι στις γεωτεχνικές επιστήμες.
Κι όμως, οι «αιώνιοι» δεν διαγράφονται στην ΕΕ
Το ζήτημα των «αιώνιων» φοιτητών πραγματεύεται η μελέτη με τίτλο «Ανασκόπηση Ακαδημαϊκού Προσωπικού στην Ευρώπη και στην Ελλάδα- Σχέση αριθμού φοιτητών με αριθμό διδασκόντων και Χρηματοδότηση- Υπάρχουσα κατάσταση στην Ελλάδα σε σχέση με τις ευρωπαϊκές χώρες», που εκπόνησαν οι επίκουροι καθηγητές του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, Βανέσσα Κατσαρδή και Γιώργος Σταμπουλής.
«Ένα από τα ζητήματα που αναδεικνύει η νέο-συντηρητική πολιτική για την Τριτοβάθμια Εκπαίδευση στην Ελλάδα είναι αυτό των «αιώνιων» φοιτητών. Πέρα από το πρακτικό ζήτημα, ότι δεν υπάρχουν σαφή δεδομένα, ούτε υπάρχει σημαντική επιβάρυνση των ΑΕΙ, αλλά ούτε και για τον κρατικό προϋπολογισμό εν γένει, καλό είναι να δούμε και πιο βαθιά στην ουσία των ζητημάτων. Πώς προκύπτουν οι αιώνιοι φοιτητές; Προφανώς από τη δυσκολία ή αδυναμία περαίωσης των σπουδών στον θεωρητικά προβλεπόμενο χρόνο. Όταν καθυστερεί η αποφοίτηση αυτό θα αποτυπωθεί στον αριθμό των εγγεγραμμένων φοιτητών.
Το πραγματικό ζήτημα λοιπόν είναι η καθυστέρηση στον χρόνο περαίωσης των σπουδών, σε σχέση με τον προβλεπόμενο χρόνο. Προφανώς όσοι ζουν μέσα και γύρω από τα Πανεπιστήμια γνωρίζουν ότι υπάρχει ζήτημα. Είναι όμως το φαινόμενο ελληνικό ή διεθνές;», αναφέρουν οι καθηγητές του πανεπιστημίου Θεσσαλίας και παραθέτουν στοιχεία.
Σύμφωνα με τη μελέτη των δύο καθηγητών και σύμφωνα με στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για το 2015 (τα νεότερα διαθέσιμα), ο αριθμός προπτυχιακών των φοιτητών έως το νιοστό έτος (όπου ν ο ελάχιστος χρόνος σε έτη για ολοκλήρωση των σπουδών) είναι περίπου το 50% του συνόλου των φοιτητών.
Η αναλογία φοιτητών έως το νιοστό έτος προς διδάσκοντες για το σύνολο των τακτικών διδασκόντων είναι στην Ελλάδα πάνω από 19 φοιτητές για κάθε τακτικό διδάσκοντα. Ακόμη και παίρνοντας μόνο τους έως ν έτη φοιτητές, αυτή η τιμή είναι 44% μεγαλύτερη από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο για όλα τα επίπεδα σπουδών.
Διεθνές ζήτημα και όχι απαραίτητα πρόβλημα οι «λιμνάζοντες» φοιτητές
Τι συμβαίνει όμως στην Ευρώπη και τον υπόλοιπο κόσμο με τον χρόνο που απαιτείται για αποφοίτηση;
Όπως έδειξε η μελέτη της κ. Κατσαρδή και του κ. Σταμπουλή, διεθνώς καταγράφεται μεγάλη απόκλιση μεταξύ της θεωρητικής και της πραγματικής διάρκειας των σπουδών.
Οι αιτίες που επισημαίνονται και από τους διεθνείς οργανισμούς είναι ποικίλες. Αφορούν, μεταξύ άλλων, στην κρίση, στο μορφωτικό επίπεδο και στο εισόδημα των γονέων, αλλά και στους πόρους που το κράτος επενδύει στην τριτοβάθμια εκπαίδευση.
Σύμφωνα με την πιο πρόσφατη έκθεση του ΟΟΣΑ, ο μέσος χρόνος αποφοίτησης στον θεωρητικό χρόνο σπουδών είναι μόνο 39% των φοιτητών, ενώ το ποσοστό αυτό αυξάνεται στο 67% μετά από 3 έτη. Μόνο στο Ηνωμένο Βασίλειο το ποσοστό ξεπερνά το 70%. Στις ΗΠΑ το ποσοστό αποφοίτησης στον θεωρητικά προβλεπόμενο χρόνο είναι 39,4%, ενώ σε χρόνο ν+3 χρόνια είναι μόλις 60% (50% στα ιδιωτικά). Συμπερασματικά, οι λιμνάζοντες φοιτητές αποτελούν ένα διεθνές ζήτημα (και όχι απαραίτητα πρόβλημα) και δεν συντελούν καθόλου στις τεράστιες αποκλείσεις του λόγου του αριθμού των φοιτητών/διδάσκοντα σε σχέση με τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες.
Καμία χώρα δεν διαγράφει φοιτητές
Εξαιτίας του μεγάλου αριθμού φοιτητών που εγκαταλείπουν ή καθυστερούν τις σπουδές τους στην Ευρωπαϊκή Ένωση, οι χώρες κεντρικά έχουν υιοθετήσει πολιτικές αντιμετώπισης αυτού του φαινομένου, αποτυπώνεται στην ίδια μελέτη των Βανέσσα Κατσαρδή και Γιώργου Σταμπουλή.
Στη σχετική έκθεση της Κομισιόν του 2015 με τίτλο Dropout and Completion in Higher Education in Europe, παρατίθενται αυτές οι πολιτικές και εξετάζεται η αποτελεσματικότητά τους.
«Όλες οι πολιτικές συνδέονται με χρηματοδότηση της φοιτητικής μέριμνας, με αύξηση των υποτροφιών ή/και χρηματοδότηση των σπουδών, με υιοθέτηση ενισχυτικής διδασκαλίας και όλα αυτά με εξαιρετικά αποτελέσματα.
Καμία χώρα δεν υιοθετεί σαν κίνητρο για ολοκλήρωση των σπουδών στον προβλεπόμενο χρόνο, τη διαγραφή των φοιτητών, αντιθέτως μία σειρά από χώρες υιοθετούν πρακτικές αντιμετώπισης του φαινομένου με βελτιωμένα αποτελέσματα», τονίζεται στη μελέτη.
Η μελέτη δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Ταχυδρόμος».
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
ΑΣΕΠ: Σε 2 ημέρες ΕΥΚΟΛΟ Online Proficiency GOLEARN ΧΩΡΙΣ προφορικά, ΧΩΡΙΣ έκθεση (Μόνο 10 ημέρες έμειναν για την ΑΛΛΑΓΗ!)
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με 65Є εγγραφή - έως 15/5
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη
