Πανελλήνιες 19.06.2020 - 16:17

Πανελλαδικές 2020: Προτεινόμενες απαντήσεις στο μάθημα της Βιολογίας (παλαιό σύστημα)

Προτεινόμενες απαντήσεις για το μάθημα της Βιολογίας Προσανατολισμού Γ' Λυκείου (παλαιό σύστημα) από το Φροντιστήριο Ορόσημο

Αναλυτικά οι απαντήσεις:

ΘΕΜΑ Α

Α1. β

Α2. α

Α3. β

Α4. α

Α5. δ

ΘΕΜΑ Β

Β1.

α. 4

β. 5

γ. 1

δ. 3

Β2.

Ένα αντίσωμα αναγνωρίζει μόνο μία περιοχή του αντιγόνου, η οποία ονομάζεται αντιγονικός καθοριστής.
Διαγονιδιακοί οργανισμοί είναι οι φυτικοί και ζωικοί οργανισμοί που έχουν δημιουργηθεί με τεχνικές Γενετικής Μηχανικής και περιέχουν γονίδια από άλλο οργανισμό, συνήθως διαφορετικού είδους.
Ο φορέας κλωνοποίησης είναι ένα μόριο DNA, π.χ. πλασμίδιο ή DNA φάγων, το οποίο μπορεί να αυτοδιπλασιάζεται ανεξάρτητα μέσα σε ένα κύτταρο-ξενιστή όπως ένα βακτήριο.

Β3.

Ο καρκίνος δεν προκαλείται από μία μετάλλαξη, αλλά από τη «συσσώρευση» αρκετών γενετικών αλλαγών στα κύτταρα. Οι μεταλλάξεις αυτές είναι αποτέλεσμα διαφορετικών περιβαλλοντικών μεταλλαξογόνων παραγόντων όπως η ακτινοβολία ή χημικές ουσίες.
Στη δημιουργία κάθε είδους καρκίνου συμμετέχουν συνήθως τόσο τα ογκογονίδια όσο και τα ογκοκατασταλτικά γονίδια.

Β4.

Για τη δημιουργία γονιδιωματικής βιβλιοθήκης:
- Περιοριστική ενδονουκλεάση (για το DNA του οργανισμού - δότη και για το φορέα κλωνοποίησης)
- DNA δεσμάση
Για τη δημιουργία cDNA βιβλιοθήκης:
- Αντίστροφη μεταγραφάση
- DNA πολυμεράση
- Περιοριστική ενδονουκλεάση (μόνο για το φορέα κλωνοποίησης)
- DNA δεσμάση

Β5.

5’ και 3’ αμετάφραστες περιοχές
Γονίδια που μεταγράφονται σε tRNA
Γονίδια που μεταγράφονται σε rRNA
Κωδικόνια λήξης

ΘΕΜΑ Γ

Γ1.

Σελίδα 79 σχολικού βιβλίου:

Το γονίδιο Ι… είναι ii.

Η φαινυλκετονουρία κληρονομείται με αυτοσωμικό υπολοιπόμενο τύπο κληρονομικότητας.

Έστω Φ: φυσιολογική κατάσταση

φ: φαινυλκετονουρία

1^ος Τρόπος: Αμοιβαία μετατόπιση ανάμεσα σε τμήμα του χρωμοσώματος 9 που φέρει το αλληλόμορφο Ι^Β και τμήμα του χρωμοσώματος 12 που φέρει το αλληλόμορφο φ:

2^ος Τρόπος: Αμοιβαία μετατόπιση ανάμεσα σε τμήμα του χρωμοσώματος 9 που φέρει το αλληλόμορφο Ι^Β και τμήμα του χρωμοσώματος 12 που δε φέρει το αλληλόμορφο φ:

Γ2.

Οι γαμέτες που προκύπτουν από τον πρώτο τρόπο είναι οι:

Διαστάυρωση του γαμέτη 1 και 2 με φυσιολογικό γαμέτη της γυναίκας ι φ προκύπτει το πρώτο και το δεύτερο παιδί αντίστοιχα:

P: I^AΦ x i φ

F1: Ι^ΑiΦφ 1^ο παιδί

P: I^AI^B x i φ

F1: I^AI^Biφ 2^ο παιδί

Οι γαμέτες που προκύπτουν από τον δεύτερο τρόπο είναι οι:

P: I^AΦ x i φ

F1: Ι^ΑiΦφ 1^ο παιδί

P: I^AI^Bφ x i φ

F1: I^AI^Bi φφ 2^ο παιδί

Γ3.

Επειδή κάθε κύηση είναι ανεξάρτητο γεγονός και δεν σχετίζεται με το αποτέλεσμα των προηγούμενων κυήσεων η πιθανότητα το τρίτο παιδί να έχει φυσιολογικό φαινότυπο και καρυότυπο είναι 1/4. Η πιθανότητα το παιδί να είναι και κορίτσι είναι συνολικά 1/8.

Γ4.

Για τη δρεπανοκυτταρική αναιμία, στο έμβρυο μπορεί να γίνει διάγνωση με ανάλυση της αλληλουχίας των βάσεων του DNA και εντοπισμός του μεταλλαγμένου γονιδίου β^S. Για τη φαινυλκετονουρία, στο έμβρυο μπορεί να γίνει διάγνωση με ανάλυση της αλληλουχίας των βάσεων του DNA και βιοχημική ανάλυση. Για τους γονείς, μπορεί να γίνει δοκιμασία δρεπάνωσης, βιοχημική ανάλυση για τον προσδιορισμό της αιμοσφαιρίνης HbS και ανάλυση αλληλουχίας βάσεων DNA.

ΘΕΜΑ Δ

Δ1. Το γονίδιο Α κωδικοποιεί το mRNA.

Το mRNA που προκύπτει από τη μεταγραφή του γονιδίου και τα άκρα του είναι:

5’- GAAUUCGGAACAUGCCCGGGUCAGCCUGAGAGAAUUCCC -3’

Δ2. To γονίδιο Γ κωδικοποιεί το tRNA. Το tRNA που μεταφέρει το αμινοξύ μεθειονίνη έχει αντικωδικόνιο που είναι μια τριπλέτα νουκλεοτιδίων, συμπληρωματική και αντιπαράλληλη με το κωδικόνιο 5’-AUG-3’. Επομένως το αντικωδικόνιο του tRNA είναι 3’- UAC-5’. To tRNA που συντίθεται κατά τη διαδικασία της μεταγραφής του γονιδίου που κωδικοποιεί το tRNA είναι συμπληρωματικό και αντιπαράλληλο με τη μεταγραφόμενη αλυσίδα που ονομάζεται μη κωδική. Επομένως εντοπίζουμε στη μη κωδική αλυσίδα του γονιδίου την τριπλέτα 5’- ATG-3’. Επομένως μεταγραφόμενη αλυσίδα είναι η 1.

Δ3. Το γονίδιο Β είναι το γονίδιο που κωδικοποιεί το rRNA. Κατά την έναρξη της μετάφρασης το mRNA προσδένεται, συμπληρωματικά και αντιπαράλληλα , μέσω μιας αλληλουχίας που υπάρχει στην 5’ αμετάφραστη περιοχή του με το rRNA της μικρής υπομονάδας του ριβοσώματος. Η 5’ αμετάφραστη περιοχή του mRNA με την οποία συνδέεται το rRNA της μικρής υπομονάδας του ριβοσώματος είναι: 5’- GGAAC-3’. Άρα το rRNA της μικρής υπομονάδας του ριβοσώματος είναι 3’- CCUUG-5’. To rRNA που συντίθεται κατά τη διαδικασία της μεταγραφής του γονιδίου που κωδικοποιεί το rRNA είναι συμπληρωματικό και αντιπαράλληλο με τη μεταγραφόμενη αλυσίδα που ονομάζεται μη κωδική.

Επομένως εντοπίζουμε στη μη κωδική αλυσίδα του γονιδίου την αλληλουχία 5’- GGAAC-3’. Άρα μεταγραφόμενη είναι η αλυσίδα 2.

Δ4.