Βήματα εκπαιδευτικής σχεδίασης και διαδικασίας

Ο Νίκος Ηλιάδης έστειλε στο alfavita.gr σειρά κειμένων σχετικά με τη σύγχρονη εκπαίδευση τα οποία, όπως ο ίδιος σημειώνει είναι "σημειώσεις  στα «παιδαγωγικά» για χρήση τόσο στην εκπαιδευτική διαδικασία, όσο και στην εκπαίδευση ενηλίκων στα πλαίσια της δια βίου εκπαίδευσης (continuing education), που ήδη αποτελεί τη μεγαλύτερη βιομηχανία της σύγχρονης κοινωνίας."

Νίκος Ηλιάδης (πατήστε στο όνομα για να δείτε όλα τα κείμενα), Πολ/κός Μηχ/κός Ε.Μ.Π., M.Sc.,

Ph.D. Industrial Education, Organization and Management,

Επίτιμος Σύμβουλος του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου

Οι αντικειμενικοί στόχοι διδασκαλίας είναι ένα σύνολο προτάσεων που περιγράφουν την επιθυμητή συμπεριφορά των μαθητών κατά το τέ­λος της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Οι αντικειμενικοί στόχοι εκφράζουν αυτά που ο σχεδιαστής επιδιώκει να επιτευχθούν ως αποτέλεσμα της εκπαιδευτικής διαδικασίας που θα εφαρμοστεί.

Για να έχει ουσιαστικό αντίκρισμα ένα πρόγραμμα επαγγελματικής κατάρτισης, θα πρέπει να έχει προηγηθεί από διάφορους φορείς έρευνα για τον προσδιορισμό των αναγκών σε προσωπικό στο συγκεκριμένο χώ­ρο που θα αναφέρεται το πρόγραμμα αυτό. Θα πρέπει να προσδιοριστεί δηλαδή τι γνώσεις και δεξιότητες απαιτούνται από τους εργαζομένους στο συγκεκριμένο τομέα. Οι ανάγκες αυτές μπορούν να προσδιοριστούν και δια μέσου των διαφόρων επαγγελματικών ενώσεων των εργαζομένων ή μπορούν να χρησιμοποιηθούν και οι δύο πηγές για τον καθορισμό των αναγκών αυτών.

Κατόπιν, οι ανάγκες αυτές της αγοράς εργασίας γίνονται αντικειμε­νικοί στόχοι των προγραμμάτων επαγγελματικής κατάρτισης, για να εξα­σφαλιστεί ότι η κατάρτιση που θα αποκτήσουν οι εκπαιδευόμενοι θα έχει ουσιαστικό αντίκρισμα στην αγορά εργασίας. Επειδή οι συνθήκες στην αγορά εργασίας αλλάζουν ραγδαία στην εποχή μας, η διαδικασία καθορισμού αναγκών δια μέσου ερευνητικών ή άλλων διαδικασιών θα πρέπει να επαναλαμβάνεται συχνά και ανάλογα να ανανεώνονται οι στόχοι των προγραμμάτων κατάρτισης.

Αφού καθοριστούν οι ανάγκες. - στόχοι, θα πρέπει να συνδεθούν και με τα ενδιαφέροντα των εκπαιδευόμενων, τις ανάγκες τους, την προη­γούμενη εκπαίδευση και πείρα τους κτλ., για να εξασφαλιστεί και η από­δοση της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Θα πρέπει επίσης να καθοριστούν και τα μέσα διδασκαλίας που χρειάζονται για να ικανοποιηθούν οι αντι­κειμενικοί στόχοι (εξοπλισμός κλπ.). Ορισμένοι στόχοι, για να ικανοποι­ηθούν, ενδεχομένως να απαιτούν την ύπαρξη βοηθητικών εκπαιδευτικών μέσων μεγάλου κόστους, γεγονός που δυσκολεύει την οργάνωση εκπαι­δευτικών προγραμμάτων της μορφής αυτής.

Ένας αντικειμενικός στόχος θα πρέπει να περιλαμβάνει τα παρακάτω στοιχεία: α) τη συγκεκριμένη συμπεριφορά που πρέπει να επιδείξουν οι μαθητές με το τέλος της εκπαιδευτικής διαδικασίας, β) τις συνθήκες, κάτω από τις οποίες αναμένεται να εκδηλωθεί η συγκεκριμένη αυτή συμπεριφο­ρά, γ) τα κριτήρια αξιολόγησης που θα χρησιμοποιηθούν, για να ελεγχθεί ο βαθμός στον οποίο έχουν επιτευχθεί οι αντικειμενικοί στόχοι, δ) το βαθ­μό απόδοσης που επιδιώκεται. Αν δηλαδή επιδιώκεται από την εφαρμογή ενός συγκεκριμένου προγράμματος όλοι οι εκπαιδευόμενοι (το 100%) να πετύχουν τους αντικειμενικούς στόχους του κατά άριστο τρόπο (να πετύχουν π.χ. σε τεστ αξιολόγησης το μέγιστο της απόδοσης), είναι προφανές ότι θα πρέπει να σχεδιαστεί και ανάλογη εκπαιδευτική διαδικασία. Να εξα­σφαλιστούν δηλαδή τα ανάλογα βοηθητικά μέσα (εξοπλισμός, αίθουσες, βι­βλία), να εφαρμοστούν οι μέθοδοι διδασκαλίας που απαιτούνται, να δια­τεθούν οι απαιτούμενες ώρες διδασκαλίας, να εξασφαλιστεί κατάλληλο εκ­παιδευτικό προσωπικό και ανάλογες πηγές πληροφόρησης κτλ.). Ο βαθμός απόδοσης που επιδιώκεται βρίσκεται σε άμεση σχέση με την εκπαιδευτική επένδυση που απαιτείται για ένα συγκεκριμένο εκπαιδευτικό πρόγραμμα.

Η διατύπωση δηλαδή αντικειμενικών στόχων χρησιμεύει και στη δι­οίκηση - διαχείριση ενός εκπαιδευτικού προγράμματος ή προγράμματος επαγγελματικής κατάρτισης, αλλά και βοηθάει τους καθηγητές και τους μαθητές.

Η Διοίκηση - διαχείριση χρειάζεται σαφείς και συγκεκριμένους στό­χους, για να αξιολογήσει την εκπαίδευση - κατάρτιση που παρέχεται και να κάνει τις επιλογές της ως προς τους πόρους που θα διαθέσει σε συ­νάρτηση με τα αποτελέσματα που επιδιώκει. Ανάλογα με τους στόχους και το βαθμό απόδοσης που επιδιώκει, θα διαθέσει και οικονομικούς πό­ρους και ανθρώπινο δυναμικό για την εξυπηρέτηση των αναγκών του προγράμματος. Από την ανάλυση αυτή προκύπτει και ο συσχετισμός των μαθημάτων που θα διδαχθούν καθώς και η διαμόρφωση των ωρολογίων και αναλυτικών προγραμμάτων (κατανομή χρόνου ανάλογα με τη βαρύ­τητα που θα δοθεί σε διάφορους αντικειμενικούς στόχους με διαφορετι­κό βαθμό δυσκολίας για την ικανοποίησή τους).

Οι καθηγητές χρειάζονται τους αντικειμενικούς σκοπούς, για να έχουν υπόψη τους την κατεύθυνση της εκπαιδευτικής διαδικασίας που εφαρμόζουν. Ανάλογα με τους αντικειμενικούς στόχους εφαρμόζουν και αντίστοιχη διαδικασία, χρησιμοποιούν θεωρίες και μεθόδους μάθησης, χρησιμοποιούν το διαθέσιμο χρόνο διδασκαλίας, εφαρμόζουν συστήματα αξιολόγησης κτλ. Η ύπαρξη αντικειμενικών στόχων διευκολύνει τη σύν­δεση των διαφόρων μαθημάτων μεταξύ τους, εξυπηρετεί τη συνέχιση ενός μαθήματος από έναν άλλο καθηγητή και εξασφαλίζει τη σωστή επι­λογή και διδασκαλία του περιεχομένου του μαθήματος, χωρίς κίνδυνο να παραλειφθούν σημαντικά και να τονιστούν ασήμαντα θέματα κτλ.

Οι μαθητές τέλος έχουν τη δυνατότητα να προσανατολίζουν τις προσπάθειες τους προς τη σωστή κατεύθυνση.

Για τη διατύπωση αντικειμενικών στόχων θα πρέπει να επιλέγονται και να χρησιμοποιούνται κατάλληλα ρήματα που να προσδιορίζουν τη συμπεριφορά που πρέπει να επιδείξει ο εκπαιδευόμενος ως αποτέλεσμα της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Βεβαίως, κάθε συμπεριφορά που εξωτερικεύεται από ένα άτομο είναι το συνθετικό αποτέλεσμα διαφόρων επιμέρους γνώσεων που αποκτήθηκαν, καθώς και δεξιοτήτων και «στάσε­ων». Ρήματα που δε συγκεκριμενοποιούν πώς εξωτερικεύεται η μάθηση όπως «γνωρίζω», «κατανοώ», «αντιλαμβάνομαι», «μαθαίνω» κτλ., πρέ­πει να αποφεύγονται κατά τη διατύπωση αντικειμενικών στόχων, εκτός και αν οριστεί με συγκεκριμένη διαδικασία πώς θα διαπιστώνεται και θα μετριέται το ότι οι μαθητές «αντιλαμβάνονται», «κατανοούν» κλπ.

 

 

Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα

Πανελλήνιες: Πανωλεθρία στα Τμήματα Φυσικής και Μαθηματικών με "βροχή" κενών θέσεων

Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με μόνο 65Є εγγραφή - έως 29 Απριλίου

Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής (ΕΛΜΕΠΑ) με μόνο 50Є εγγραφή- αιτήσεις ως 29/4

2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη

Proficiency και Lower μόνο 95 ευρώ σε 2 μόνο ημέρες στα χέρια σας (ΧΩΡΙΣ προφορικά, ΧΩΡΙΣ έκθεση!)

ΕΥΚΟΛΕΣ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ και ΙΤΑΛΙΚΩΝ για εκπαιδευτικούς - Πάρτε τις άμεσα

Ακολουθήστε το Alfavita στo Google News Ακολουθήστε το Alfavita στo Viber