Το κυρίαρχο οικονομικό σύστημα είναι ένας φαύλος κύκλος απομόνωσης.
Οι τεχνολογίες του βασίζονται στην απομόνωση και αποσκοπούν στην περαιτέρω απομόνωση."
Γκυ Ντεμπόρ
Άραγε ευθύνεται η νομοτέλεια της τεχνολογικής εξέλιξης που καλούμαστε να ψηφίσουμε ηλεκτρονικά τους αιρετούς εκπροσώπους μας στις 5 του Νοέμβρη; Μήπως, δηλαδή, για τα χαλιά μας δεν φταίει ο κακός μας ο καιρός αλλά ο μεταμοντέρνος καπιταλισμός; Ή μήπως πρόκειται για μια ακόμα επίδειξη ισχύος της Υπουργού Παιδείας που εκμεταλλεύεται κάθε ευκαιρία για να εκδηλώσει την περιφρόνηση και την απέχθεια της για το συνδικαλιστικό κίνημα; Το πρόβλημα, φοβάμαι, είναι πιο σύνθετο. Η ιλαροτραγωδία των ψηφιακών εκλογών δεν είναι παρά ένα ακόμα επεισόδιο σε μια συντονισμένη και μεθοδικά οργανωμένη προσπάθεια της κυβέρνησης να συρρικνώσει το δημόσιο χώρο και επομένως να υπονομεύσει κάθε απόπειρα πολιτικής δράσης/αντίδρασης.
Τα δείγματα είναι πολλά και κραυγαλέα; Οι βίαιες επιθέσεις εναντίον των διαδηλώσεων, η απαγόρευση συγκέντρωσης του κόσμου στις πλατείες ή τα στέκια με το πρόσχημα της πανδημίας, οι διμοιρίες των ματ που περιμένουν για encore μετά δακρυγόνων τους νέους στις εναλλακτικές συναυλίες, το « σφράγισμα» αυτοδιαχειριζόμενων χώρων πολιτισμού, όπως το θέατρο «Εμπρός», κλπ. Αλλά ακόμα και η πρόταση της ανεστραμμένης διδασκαλίας, για να επανέλθουμε στα του οίκου μας, δεν είναι παρά μια παρελκυστική απόπειρα κατάργησης της τάξης ως κοινότητας γνώσης που βασίζεται στην συνεργασία και τη διαλεκτική, λειτουργώντας έτσι ως προπαίδεια δημοκρατίας και δημόσιο βήμα.
Για να καταλάβουμε τη σκοπιμότητα αλλά και την επικινδυνότητα του εγχειρήματος θα ήταν χρήσιμο να επαναλάβουμε εδώ μερικές από τις κλασικές πλέον επισημάνσεις της φιλοσόφου Χάννα Άρεντ σχετικά με την πολιτική σημασία της δημόσιας σφαίρας.
Ο δημόσιος χώρος, λοιπόν, με την έννοια της αρχαίας ελληνικής αγοράς, συγκροτείται από τα λόγια και τις πράξεις των ανθρώπων που συγκεντρώνονται μαζί για να συζητήσουν, να αποφασίσουν και να δράσουν για έναν κοινό σκοπό. Η ύπαρξη μιας δημόσιας σφαίρας είναι απαραίτητη για τον έλλογο προσανατολισμό του ανθρώπου μέσα στον κόσμο, αφού από τη μια εξασφαλίζει την αίσθηση της διάρκειας, ενώ από την άλλη εγγυάται τη διατήρηση της αλήθειας των γεγονότων. Αντίθετα, ο άνθρωπος ούτε σαφή αντίληψη της πραγματικότητας μπορεί να σχηματίσει ούτε να επιβεβαιώσει την ταυτότητά του, χωρίς τη σίγουρη και αξιόπιστη παρουσία των άλλων που έχει αναγνωρίσει ως ομοίους του. Στην επικράτεια του δημόσιου λόγου, όπου το καθετί μπορεί να εμφανιστεί και να συζητηθεί , «το φως» έχει τη δύναμη να ξορκίσει τις ψευδαισθήσεις των πλαστών ειδήσεων και των επικοινωνιακών κατασκευών και να διασώσει την κριτική σκέψη που απειλείται από την τηλεοπτική υποκουλτούρα, τα δημαγωγικά συνθήματα και τη μαζική προπαγάνδα. Με λίγα λόγια, η ευρωστία της δημόσιας σφαίρας συνιστά προϋπόθεση sine qua non για την ομαλή λειτουργία της δημοκρατίας.
Είναι εύλογοι, άρα, οι φόβοι της κυβέρνησης για την δια ζώσης εκλογική διαδικασία των εκπαιδευτικών, στο μέτρο που η τελευταία αποτελεί πολιτικό συμβάν, συλλογικό βίωμα που διεκδικεί και διανοίγει το δικό του δημόσιο χώρο: Τα τραπεζάκια των παρατάξεων, τα φυλλάδια και τα περιοδικά, τα πειράγματα των πολιτικών αντιπάλων, οι νεοδιόριστοι καθηγητές που συμβουλεύονται τους παλιούς συνδικαλιστές, η ανταλλαγή απόψεων, τα χαμόγελα, τα παράπονα , ακόμα και οι αντεγκλήσεις …. Όλα όσα σου δημιουργούν την αίσθηση ότι δεν είσαι μόνος! Κι η εξουσία γνωρίζει καλά πως, όταν δεν νοιώθεις μόνος, είναι πιο δύσκολο να σε κάνει να φοβηθείς…
Από την άλλη, θεωρώ κατανοητές και ως ένα σημείο θεμιτές τις ανησυχίες των συναδέλφων που υποστηρίζουν πως, εάν δεν ψηφίσουμε έστω κι από το πληκτρολόγιο, θα εκλεγούν ξανά αποκλειστικά κυβερνητικοί συνδικαλιστές και η δυνατότητα αυθαιρεσιών στη διαχείριση των κλαδικών ζητημάτων θα είναι ακόμα μεγαλύτερη.
Ό, τι διακυβεύεται, όμως, εδώ είναι απείρως πιο σημαντικό και δεν αναφέρομαι στον πιθανότατα διαβλητό χαρακτήρα της διαδικασίας. Η επιβολή της ηλεκτρονικής ψηφοφορίας απειλεί τις συνθήκες που επιτρέπουν τις δημόσιες διαβουλεύσεις και τα συλλογικά εγχειρήματα, επιχειρεί δηλαδή ακύρωση του πολιτικού. Ας μην ξεχνάμε ότι η πολιτική δεν είναι παρά επικοινωνία και αλληλεπίδραση μεταξύ ανθρώπων με κοινή χωροταξία, «αλλιώς, χωρίς το κοινό έδαφος και χωρίς να βρίσκεσαι εκεί και με το σώμα και με το μυαλό σου», όπως τόσο εύστοχα παρατηρεί ο Ζακ Ρανσιέρ, «δεν κάνεις πολιτική.»
Γι’ αυτό πρέπει να παραμείνουμε ενεργοί πολίτες και να μην μετατραπούμε σε ιδιώτες - χρήστες του διαδικτύου και εκλογικά avatar που συμμετέχουν σε θλιβερές προσομοιώσεις και αυταρχικές δοκιμές. Γι’ αυτό δεν πρέπει να συνυπογράψουμε στον υποβιβασμό της εκλογικής διαδικασίας σε τηλεψηφοφορία για την παραμονή παίκτη σε reality show και να προσφέρουμε άλλοθι σε πραξικοπηματικές μεθοδεύσεις μόνο και μόνο για να σώσουμε τα προσχήματα. Και σε τελευταία ανάλυση, τι νόημα έχουν οι τεχνητές, στην περίπτωσή μας ψηφιακές, αναπνοές σε μια δημοκρατία που ξεψυχά γιατί στερείται το απαραίτητο για τη λειτουργία των ζωτικών της οργάνων οξυγόνο του δημοσίου χώρου;
Κουφοπούλου Πηνελόπη
Φιλόλογος-Ζάννειο ΕΠΑΛ
Δρ. Πολιτικής Φιλοσοφίας
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με 65Є εγγραφή - έως 15/5
ΑΣΕΠ: Σε 2 ημέρες ΕΥΚΟΛΟ Online Proficiency χωρίς προφορικά, χωρίς έκθεση
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη
