Οι αλλαγές που έχουν ανακοινωθεί και αφορούν τα όρια και τον χαρακτηρισμό των απουσιών στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση δείχνουν, για άλλη μια φορά, ότι οι αρμόδιοι δεν αντιλαμβάνονται ούτε τη σχολική πραγματικότητα ούτε την ουσία των εκπαιδευτικών ζητημάτων.
Τι συμβαίνει σήμερα;
Σήμερα το ανώτερο όριο απουσιών είναι οι 114 ώρες χωρίς να υπάρχει διάκριση μεταξύ δικαιολογημένων και αδικαιολογήτων απουσιών. Η νομοθεσία, ωστόσο, προβλέπει τη διαγραφή απουσιών για πολύ συγκεκριμένους λόγους και με σαφείς περιορισμούς. Οι δε διευθυντές τυπικά υποχρεούνται να ενημερώνουν τους γονείς όταν απουσιάζουν τα παιδιά τους.
Τα πλεονεκτήματα της ισχύουσας νομοθεσίας είναι ότι περιορίζεται στο ελάχιστο ο κόπος των γονέων να εξασφαλίζουν ιατρικές βεβαιώσεις (πραγματικές ή ψευδείς) και να προσέρχονται κάθε τρεις και λίγο στο σχολείο για να υπογράψουν δικαιολογητικά. Οι δε καθηγητές έχουν απαλλαγεί από πολλή περιττή γραφειοκρατική εργασία: να πρωτοκολλούν δικαιολογητικά, να τα χωρίζουν σε αυτά που προέρχονται από γιατρό και αυτά από κηδεμόνα, να υπολογίζουν σχολαστικά πόσες ώρες αφορά κάθε κατηγορία και όλα αυτά να τα καταγράφουν στο πρακτικό του Συλλόγου Διδασκόντων, προσέχοντας πάντα μην ξεπεραστεί το διπλό και …τριπλό όριο δικαιολογημένων από γιατρό, από κηδεμόνα, των αδικαιολογήτων και του… απαράδεκτου μπόνους των 50 απουσιών για τους «καλούς» μαθητές…
Πολύς κόπος για το τίποτα καθώς οι παροικούντες την Ιερουσαλήμ γνωρίζουν ότι ειδικά στην Γ΄ Λυκείου τα περισσότερα από αυτά τα δικαιολογητικά ήταν ψεύτικα: τα παιδιά έχαιραν άκρας υγείας και πήγαιναν φροντιστήριο αντί να έρχονται στο σχολείο. Επρόκειτο για έναν θεσμοθετημένο εθισμό στην κοροϊδία, εντελώς απαράδεκτο για σχολείο. Τέλος, παιδιά με γονείς που αδιαφορούν γι’ αυτά (υπάρχουν αρκετές τέτοιες περιπτώσεις, ειδικά στα ΕΠΑΛ), δεν μπορούσαν να εξασφαλίζουν δικαιολογητικά και έχαναν τη χρονιά τους καθώς ξεπερνούσαν το ανώτατο όριο των αδικαιολόγητων απουσιών παρότι συχνά δεν ξεπερνούσαν το ανώτατο όριο του συνόλου των επιτρεπόμενων απουσιών. Έτσι, μαθητής, π.χ. με 90 απουσίες όλη τη χρονιά (όλες αδικαιολόγητες) απορριπτόταν ενώ ένας με βαθμό 15+ προαγόταν ακόμη και με 164 με τα κατάλληλα, κατά βάση ψεύτικα, δικαιολογητικά (το παράδειγμα είναι πραγματικό).
Τα μειονεκτήματα των όσων ισχύουν σήμερα είναι ότι η ενημέρωση για τις απουσίες επαφίεται στη συνείδηση των υπευθύνων του σχολείου που μπορεί και να μην ενημερώνουν πάντοτε εγκαίρως τους γονείς για τις απουσίες ή να μην τους βρίσκουν. Βασικοί υπεύθυνοι για τις απουσίες που πραγματοποιούν είναι βέβαια σήμερα οι μαθητές που δεν είναι πάντοτε σίγουρο ότι έχουν την ωριμότητα ν’ αναλάβουν μία τέτοια ευθύνη ή ότι ξέρουν να…υπολογίζουν σωστά. Είναι σωστό να τα βοηθάμε να γίνουν υπεύθυνα, αλλά δεν ωριμάζουν όλα με τον ίδιο ρυθμό, η δε ανευθυνότητα ορισμένων είναι ασύλληπτη.
Επίσης, μόλις φέτος το Υπουργείο κατάργησε επιτέλους τη διάταξη – μνημείο λαϊκισμού με βάση την οποία επιτρεπόταν η διαγραφή απουσιών «λόγω ανωτέρας βίας» χωρίς όμως να διευκρινίζεται τι συνιστά «ανωτέρα βία» με αποτέλεσμα σε ορισμένους Συλλόγους Διδασκόντων η διάταξη να ερμηνεύεται ως κλείσιμο του ματιού του Υπουργείου για διαγραφή όλων των επιπλέον απουσιών. Παρά την κατάργηση όμως αυτή, εξακολουθεί να υφίσταται το «παραθυράκι» της διαγραφής απουσιών πέντε ημερών «λόγω εποχικής γρίπης» και άλλων πέντε λόγω «κορωνοϊού», με αποτέλεσμα αυτό να εκλαμβάνεται από τους μαθητές ως δικαίωμα πραγματοποίησης δεκάδων απουσιών πέραν των 114. Έτσι, οι γονείς εξακολουθούν γι’ αυτές τις δέκα ημέρες, που δεν είναι φυσικά λίγες, να αναζητούν για τα συνήθως υγιή παιδιά τους ψεύτικες ιατρικές βεβαιώσεις και βέβαια το σχολείο, εν γνώσει του, να αποδέχεται υποχρεωτικά τη νομιμοφανή, εξαπάτηση.
Τι θα αλλάξει;
Ανακοινώθηκε ότι θα επανέλθει η διάκριση μεταξύ δικαιολογημένων και αδικαιολόγητων απουσιών. Τα μειονεκτήματα και οι αδικίες που προκαλούνται από αυτήν έχουν εκτεθεί παραπάνω και όσο η κοινωνική κρίση βαθαίνει τόσο θα αυξάνονται τα παιδιά χωρίς γονική μέριμνα και που δε θα μπορούν να δικαιολογήσουν απουσίες. Επίσης, έχει αποδειχτεί στην πράξη ότι η ελληνική ευρηματικότητα στην εξαπάτηση πάντα θα βρίσκει στάδιον δόξης λαμπρόν ακόμη και στο πώς θα δικαιολογούνται απουσίες.
Το μέτρο της άμεσης ηλεκτρονικής ενημέρωσης των γονέων για την απουσία του παιδιού τους «σε πραγματικό χρόνο», αντί της σημερινής καταγραφής τους στο απουσιολόγιο από τον απουσιολόγο, ακούγεται καταρχάς ως μία ακόμη εντυπωσιακή τεχνολογική καινοτομία. Αυτό όμως σημαίνει πρακτικά ότι αφού μόνο ο καθηγητής μπορεί να το κάνει αυτό, κάθε διδακτική ώρα θα υπάρχει μία μικρή ή μεγαλύτερη καθυστέρηση στην έναρξη του μαθήματος για την ηλεκτρονική αποστολή των απουσιών, εκτός εάν εφαρμοστεί (εδώ η φαντασία καλπάζει) το σύστημα της ηλεκτρονικής κάρτας στην είσοδο της αίθουσας που στοιχηματίζω ότι σύντομα θα καταστραφεί επαναστατικώ δικαίω ή θα παρουσιάζει συχνά βλάβες…
Δε συζητώ καθόλου το γελοίο μέτρο με βάση το οποίο την τρίτη φορά που θα καθυστερήσει έως 15΄ την πρώτη ώρα ένας μαθητής, θα χρεώνεται μία απουσία! Απορώ ποιος εγκέφαλος συνέλαβε αυτήν την «εξαιρετική» ιδέα, που αναπόφευκτα θα προκαλεί καθημερινά διαπληκτισμούς και αναταραχή από την έναρξη κιόλας των μαθημάτων, με τα ρολόγια να μπαίνουν πίσω, μαθητές είτε να παρακαλούν είτε να προκαλούν και άλλα τέτοια ωραία και παιδαγωγικά ωφέλιμα. Άλλη μία αφορμή για ένταση, λες και μας λείπουν τέτοιες από το σχολείο. Σημειώνω επίσης ότι υπάρχουν γονείς που συστηματικά από το Δημοτικό μέχρι την Γ΄ Λυκείου επιμένουν εκνευριστικά να φέρνουν τα παιδιά τους μονίμως καθυστερημένα στο σχολείο, ό,τι ώρα και να χτυπάει το κουδούνι, περιφρονώντας επιδεικτικά την πρωινή συγκέντρωση. Αυτοί φυσικά είναι οι πρώτοι που απαιτούν να μην παίρνουν απουσία την πρώτη ώρα τα παιδιά τους. Αποτελεί πάντως ένα ενδιαφέρον θέμα για διπλωματική εργασία στην Ψυχολογία.
Τι μπορεί να γίνει
Να οριστεί ένα ανώτατο απαραβίαστο όριο απουσιών, μικρότερο για το Γυμνάσιο και μεγαλύτερο για τα Λύκεια και ακόμη μεγαλύτερο για το Εσπερινό Λύκειο, που φοιτούν ενήλικες και εργαζόμενοι. Το σημερινό όριο των 114 απουσιών είναι κατά τι μεγαλύτερο του 10% των ωρών που βάσει εμπειρίας πραγματοποιούνται σε ένα διδακτικό έτος. Ας συζητηθεί εάν πρέπει να διατηρηθεί ή να αυξηθεί αυτό το όριο ειδικά για τα Εσπερινά και για την Γ΄ Λυκείου ως το 15% να φτάνει π.χ. τις 164 όπως ίσχυε παλιά υπό προϋποθέσεις.
Οι γονείς να ενημερώνονται τηλεφωνικά ή με ηλεκτρονικό μήνυμα την ίδια μέρα από τη διεύθυνση του σχολείου που την πρώτη ώρα μπορεί να ελέγχει τους απόντες, όπως γίνεται στη διάρκεια των εξετάσεων. Η άμεση επικοινωνία αντί της ηλεκτρονικής είναι προτιμότερη γιατί έτσι διατηρείται η ανθρώπινη επαφή και είναι δυνατή η αλληλοενημέρωση. Στις περιπτώσεις, βέβαια, που ο γονιός δεν απαντά, θα γίνεται αναγκαστικά ηλεκτρονική ενημέρωση. Από τη μεριά τους, οι γονείς να ενημερώνουν το σχολείο όταν γνωρίζουν ότι τα παιδιά τους θα απουσιάσουν. Η ώρα προσέλευσης να τηρείται χωρίς «εκπτώσεις» πέραν του απαραίτητου ελάχιστου χρόνου που απαιτείται μετά το χτύπημα του κουδουνιού για να μεταβεί κάποιος από το προαύλιο στην αίθουσα. Όλοι οι σχολικοί κανονισμοί προβλέπουν ότι κανείς μαθητής δε γίνεται δεκτός μετά την είσοδο του διδάσκοντα, που δεν τρέχει δα και «κατοστάρι» για να πάει στην αίθουσα. Αυτό πρέπει να τηρείται. Να μη γίνεται καμία «δικαιολόγηση», πραγματική η ψεύτικη, για να πάψουν η κοροϊδία και οι αδικίες. Η ενημέρωση των γονέων είναι όλη η ουσία και αυτή να είναι καθημερινή.
Στην κατάργηση της διαγραφής απουσιών, εξαιρούνται προφανώς οι περιπτώσεις του σημερινού άρθρου 24 που προβλέπει ρητά και συγκεκριμένα τη διαγραφή απουσιών που οφείλονται σε συγκεκριμένες χρόνιες ή έκτακτες παθήσεις που χρήζουν φροντίδας ή νοσηλείας, για τη συμμετοχή σε σημαντικούς αθλητικούς αγώνες, εξετάσεις διαφόρων τύπων κτλ. όπου δεν υπάρχει περιθώριο εξαπάτησης. Όπως επίσης και οι περιπτώσεις που, ο μη γένοιτο, προβλέπεται κατ’ οίκον διδασκαλία. Από την άλλη, το «παραθυράκι» διαγραφής απουσιών λόγω εποχικής γρίπης και κορωνοϊού ή όποιας άλλης ανάλογης αιτίας, να κλείσει οριστικά. Το προβλεπόμενο όριο καλύπτει και αυτές τις περιπτώσεις.
Τα δημοσιογραφικά σχόλια ότι θα καταργηθεί η δυνατότητα των Συλλόγων Διδασκόντων να διαγράφει απουσίες δεν ευσταθούν. Οι Σύλλογοι χωρίς νομοθετική κάλυψη δε διαγράφουν απουσίες. Αυτή η εποχή έχει παρέλθει ανεπιστρεπτί. Οι κατά καιρούς υπουργικές εγκύκλιοι που συναγωνίζονται μεταξύ τους σε λαϊκισμό είναι που επιτρέπουν την αυθαίρετη διαγραφή απουσιών και κηρύττουν την έναρξη … κυνηγετικής περιόδου ψεύτικων δικαιολογητικών.
Κλείνοντας αυτό το σημείωμα, θα ήθελα να επισημάνω ότι είναι απολύτως κατανοητό να μην είναι ευχάριστο στα, περισσότερα τουλάχιστον, παιδιά να εγκλείονται στους τέσσερις τοίχους μίας σχολικής αίθουσας για τόσες ώρες καθημερινά. Γι’ αυτό εξάλλου προβλέπονται αργίες, γιορτές, περίπατοι, επισκέψεις, εκδρομές και δραστηριότητες εκτός της σχολικής αίθουσας. Είναι επίσης κατανοητή κι η διάθεση για «αποδράσεις» από τη ρουτίνα, για «κοπάνες», αρκεί να πραγματοποιούνται σ’ ένα πλαίσιο ασφαλές για κάθε παιδί κι ο γονιός να είναι ενήμερος. Πάνω απ’ όλα όμως είναι σημαντικό τα παιδιά να διαπαιδαγωγούνται ως υπεύθυνοι πολίτες που σέβονται τους κανόνες σ’ ένα δημοκρατικό σχολείο και που μαθαίνουν ν’ αναλαμβάνουν μεγαλώνοντας την ευθύνη της φοίτησης και του εαυτού τους.
Τάσος Χατζηαναστασίου
Διευθυντής ΓΕΛ Αγίας Τριάδας Αργολίδας
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Τι σημαίνει η φράση «Απορία ψάλτου βηξ»;
ΑΣΕΠ: Σε 2 ημέρες ΕΥΚΟΛΟ Online Proficiency GOLEARN ΧΩΡΙΣ προφορικά, ΧΩΡΙΣ έκθεση (Μόνο 10 ημέρες έμειναν για την ΑΛΛΑΓΗ!)
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με 65Є εγγραφή - έως 2/6
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη
