αβρόχοις ποσί(ν)
= (με άβρεχτα πόδια), άκοπα ή χωρίς ζημιά, χωρίς να κοστίσει τίποτα
Πέρασε το μάθημα αβρόχοις ποσίν.
Αιτία
= λόγω, εξαιτίας
Φράσεις: αιτία θανάτου, αιτία δωρεάς
Του χορηγήθηκε σύνταξη αιτία θανάτου.
Διαβάστε σχετικά άρθρα για την ορθογραφία της νεοελληνικής γλώσσας εδώ...
άμα τη αφίξει
= με την άφιξη, τη στιγμή της άφιξης
Άμα τη αφίξει του Προέδρου, συνέβη το απρόοπτο.
άμα τη εμφανίσει,
επί τη εμφανίσει
= με την εμφάνιση, μόλις εμφανιστεί ή μόλις εμφανίστηκε
= με την εμφάνιση, μόλις το εμφανίσει (επιδείξει) κανείς
Πληρωτέαι επί τη εμφανίσει (σε χαρτονομίσματα) = (δραχμές) που πρέπει να καταβληθούν με την επίδειξη (του χαρτονομίσματος).
ανάγκα
= στην ανάγκη
ανάγκα και θεοί πείθονται.
ανωτέρα βία
= λόγω ανωτέρας βίας, από απροσδόκητο γεγονός (που ξεφεύγει από τον έλεγχό μας)
αστυνομική συνοδεία
= συνοδευόμενος από αστυνομικό ή αστυνομικούς
Ο υπόδικος έφτασε στην αίθουσα αστυνομική συνοδεία
άφες αυτοίς
= συγχώρησέ τους, μεταφορικά: άστους, μην τους δίνεις σημασία
Πάτερ άφες αυτοίς ου γαρ οίδασι τι ποιούσι = Πατέρα συγχώρησέ τους γιατί δεν ξέρουν τι κάνουν (από το Ευαγγέλιο)
άφες ημίν τα οφειλήματα ημών
= συγχώρησέ μας τις αμαρτίες μας
(Από την κυριακή προσευχή, το «πάτερ ημών»)
βάσει,
επί τη βάσει
= με βάση, βασιζόμενος σε, σύμφωνα με
Όλα έγιναν βάσει κανονισμού.
Δεν μπορείς να τα εξετάζεις όλα επί τη βάσει του δικού σου συμφέροντος.
γαία πυρί μιχθήτω
= (ας αναμειχθεί χώμα και φωτιά), ας γίνει ό,τι θέλει, ας γίνει ό,τι να' ναι, μου (σου, του,...) είναι εντελώς αδιάφορο, αδιαφορώ (-είς, ...) πλήρως!
Ας κάνεις εσύ αυτό που θέλεις, και όσο για τους άλλους γαία πυρί μιχθήτω!
γνωστόν τοις πάσι,
τοις πάσι γνωστόν
= σε όλους γνωστό, πασίγνωστο (πας, παντός, παντί, πάντα, πας, πάντες, πάντων, πάσι, πάντας, πάντες)
Αυτό που λες είναι γνωστόν τοις πάσι.
γυναιξί
= στις γυναίκες
Γυναιξί κόσμον η σιγή φέρει = Η σιωπή είναι στολίδι στις γυναίκες (Σοφοκλής).
Βλέπε και: συν γυναιξί και τέκνοις
δαπάνη,
δαπάναις
= με δαπάνη, με δαπάνες, με έξοδα
Η διανυκτέρευση των επιβατών σε ξενοδοχείο έγινε δαπάναις της Ολυμπιακής
δημοσία
= δημοσίως
Το να είσαι φοροφυγάς δεν είναι και κατόρθωμα για να το δηλώνεις δημοσία...
δημοσία δαπάνη
= με δημόσια δαπάνη, με έξοδα του δημοσίου
Η κηδεία του μεγάλου ποιητή έγινε δημοσία δαπάνη
δικηγόρος παρ' Αρείω Πάγω
= δικηγόρος στον Άρειο Πάγο
Είναι δικηγόρος παρ' Αρείω Πάγω
δόξα πατρί
= δόξα στον πατέρα (Θεό)
δοξαπατρί = μέτωπο
1) Δόξα πατρί και υιώ και αγίω πνεύματι = Δόξα στον Πατέρα και στον Υιό και στο ¶γιο Πνεύμα (από τη θεία λειτουργία)
2) Έφαγε μια γροθιά στο δοξαπατρί και είδε τον ουρανό σφοντύλι!.
δόξα σοι
= δόξα σε σένα
1) Δόξα σοι Κύριε δόξα σοι = Δόξα σε σένα Κύριε δόξα σε σένα
2) Δόξα σοι ο Θεός = (Δόξα σε σένα Θεέ), δόξα νά ‘χει ο Θεός, δόξα τω Θεώ
3) Δόξα σοι τω δείξαντι το φως = Δόξα σε σένα που έδειξες το φως
(από τη θεία λειτουργία)
δόξα τω Θεώ
= δόξα να έχει ο Θεός
Δόξα τω Θεώ είμαστε όλοι καλά.
δος ημίν σήμερον
= δώσε μας σήμερα (Από την Κυριακή προσευχή)
τον άρτον ημών τον επιούσιον δος ημίν σήμερον = δώσε μας το ψωμί το καθημερινό.
δυνάμει
= σύμφωνα με
Ο πολίτης έχει αυτό το δικαίωμα δυνάμει του νόμου (= όπως απορρέει από την ισχύ του νόμου).
δυνάμει, εν δυνάμει
= δυνητικός, δυνητικά
Κάθε πολίτης είναι (εν) δυνάμει μέλος της Ενωσης Καταναλωτών
ειρήνη υμίν
= (ειρήνη σε σας, φράση του Ευαγγελίου) = σταματήστε να τσακώνεστε ή να διαφωνείτε.
Παιδιά σταματήστε! Ειρήνη υμίν!
Ειρήσθω εν παρόδω
εν παρόδω = (σε πάροδο) = σε παρένθεση, παρενθετικά
Ειρήσθω εν παρόδω (= ας λεχθεί παρενθετικά).
Ειρήσθω εν παρόδω ότι ο περί ου ο λόγος είναι και μέλος του κόμματος. (είρημαι: παθητικός παρακείμενος του λέγω, προστακτική: είρησο, ειρήσθω, ...)
έκαστος εφ' ω ετάχθη
= Ο καθένας (εκεί όπου παρατάχθηκε) πρέπει να κάνει αυτό που ανέλαβε (ή αυτό που έχει χρέος να κάνει)
- Γιώργο, απορώ πώς τα βγάζεις πέρα με ένα τέτοιο έργο. Εγώ θα τα παρατούσα αμέσως!..- Τι να κάνουμε φίλε μου, έκαστοςεφ'ω ετάχθη.
ελαφρά τη καρδία
= χωρίς βάθος, χωρίς σοβαρή σκέψη, επιπόλαια
Πρέπει να αντιμετωπίζεις τις καταστάσεις με περίσκεψη και όχι ελαφρά τη καρδία
ελαφρά τη συνειδήσει
= με ελαφριά τη συνείδηση, χωρίς τύψεις
Τον απέλυσε έτσι απλά. Ελαφρά τη συνειδήσει.
Πηγές:
1. Οδηγός της νεοελληνικής γλώσσας, επιμ. Άννα Ιορδανίδου, εκδόσεις Πατάκη.
2. Χανδριώτης, Ελλάδιος, Προφορά και στίξη, Λευκωσία 1972.
3. Ίδρυμα Μανόλη Τριανταφυλλίδη – Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Νεοελληνική Γραμματική (της Δημοτικής), Θεσσαλονίκη 1973.
4. Ελληνικό Λεξικό, Τεγόπουλος-Φυτράκης.
5. Σακελλαρίου, Χάρης, Κλιτικό λεξικό δημοτικής, εκδόσεις Ι. Σιδέρης, Αθήνα.
6. Κριαράς Εμμανουήλ, Νέο ελληνικό λεξικό της σύγχρονης δημοτικής γλώσσας, Εκδοτική Αθηνών.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Μάθε τι σημαίνει το όνομά σου στα αρχαία ελληνικά
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με μόνο 65Є εγγραφή - έως 26 Απριλίου
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής (ΕΛΜΕΠΑ) με μόνο 50Є εγγραφή- αιτήσεις ως 26/4
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη
Proficiency και Lower μόνο 95 ευρώ σε 2 μόνο ημέρες στα χέρια σας (ΧΩΡΙΣ προφορικά, ΧΩΡΙΣ έκθεση!)
ΕΥΚΟΛΕΣ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ και ΙΤΑΛΙΚΩΝ για εκπαιδευτικούς - Πάρτε τις άμεσα