Νίκος Τσούλιας Οι παρατάξεις στο χώρο της δημόσιας εκπαίδευσης σχηματοποιήθηκαν στις αρχές της δεκαετίας του 1980 αμέσως μετά την ψήφιση του Ν. 1264/1982, του πιο φιλεργατικού Νόμου στη χώρα μας. Μέχρι τότε και στην πρώτη φάση της Μεταπολίτευσης δεν επιτρεπόταν ο παραταξιακός συνδικαλισμός και οι εκλογικές διαδικασίες γίνονταν με το περίφημο «Ενιαίο Ψηφοδέλτιο». Η μικρή αυτή αναφορά έχει χρονικό πλαίσιο την πρώτη εικοσαετία δηλαδή το διάστημα 1982-2003. Και είναι διάστημα αυθαίρετο και η οριοθέτησή του έχει γίνει με βάση την καλή γνώση του τοπίου που έχω γι’ αυτή την περίοδο.
Με τη δυνατότητα δημιουργίας παραταξιακών ρευμάτων είχαμε και ένα από τα πιο βασικά στοιχεία εκδημοκρατισμού του συνδικαλιστικού κινήματος, γιατί με την ταυτόχρονη εφαρμογή της απλής αναλογικής στα σωματεία εκφράζονταν με τον πιο αυθεντικό τρόπο οι επιλογές των εργαζόμενων και ενισχύθηκε η πολυφωνία στα κοινωνικά κινήματα και η συγκρότηση ευρύτερων πλειοψηφιών.
Εδώ οφείλουμε να σημειώσουμε – σε απάντηση όσων κατά καιρούς σε επόμενες φάσεις ήθελαν την επαναφορά του Ενιαίου Ψηφοδελτίου ως δήθεν ενωτικής διαδικασίας – ότι και πριν τη σχηματοποίηση των παρατάξεων υπήρχαν άτυπα τα επιμέρους ρεύματα και είχαμε μάλιστα την εξής εξέλιξη. Όποιο ρεύμα είχε καλύτερη οργάνωση μπορούσε να πάρει την πλειοψηφία σε ένα Διοικητικό Συμβούλιο με τη στοχευμένη σταυροδοσία, ακόμα και αν ήταν μια μικρή μειοψηφία. Αυτό είχε γίνει και στο Δ.Σ. της ΟΛΜΕ. Επρόκειτο λοιπόν για μια καλπονοθευτική λειτουργία, η οποία τραυμάτιζε τη βούληση των εκπαιδευτικών.
Σχηματικά μπορούμε να ισχυριστούμε ότι τα παραταξιακά ρεύματα στο χώρο της Δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης ήταν α) το συντηρητικό (ΔΑΚΕ), β) της κεντροαριστεράς (ΠΑΣΚ) και γ) των αριστερών επιμέρους παρατάξεων («Αγωνιστική Συνεργασία», «ΔΕΕ» / «ΠΑΜΕ» και «Αγωνιστικές Παρεμβάσεις»), που περιελάμβανε αντίστοιχα το χώρο της ανανεωτικής αριστεράς, τον κομμουνιστικό χώρο και το χώρο της εξωκοινοβουλευτικής αριστεράς. Όσον αφορά τη δυναμική αυτών των παραταξιακών ρευμάτων μπορούν να αναφερθούν τα εξής στοιχεία.
Το μεγαλύτερο παραταξιακό ρεύμα ήταν εκείνο της ΠΑΣΚ – Καθηγητών σχεδόν καθ’ όλη τη διάρκεια μέχρι το 2003 εκτός οριακών περιπτώσεων. Και αυτό οφειλόταν πρωτίστως στο ότι ο χώρος αυτός είχε μεταρρυθμιστικά χαρακτηριστικά και παρουσίαζε εξειδικευμένες θέσεις σε όλα τα ζητήματα του σχολείου και των εκπαιδευτικών. Παράλληλα ήταν χώρος μετριοπαθής και ευεπίφορος στις συνθέσεις. Προφανώς στην επιρροή αυτής της παράταξης έπαιζε ρόλο και η ευρύτερη κοινωνική δυναμική του κόμματος με το οποίο είχε ιδεολογική συγγένεια.
Η ΔΑΚΕ εξέφραζε ενιαία όλο το συντηρητικό χώρο και όποια ιδεολογικά συγγενικά σχήματα (π.χ. χριστιανοδημοκρατία) παρουσιάζονταν κατά καιρούς δεν ευδοκίμησαν. Τα κύρια χαρακτηριστικά της ήταν η αρνητική στάση της στις περιόδους που ήταν κυβέρνηση η Ν.Δ. Από τις βασικές της θέσεις ξεχώριζε η άποψή της για την «αξιολόγηση» (υπέρ) αλλά και η αποστασιοποίησή της από την «επετηρίδα» για το διάστημα που αυτή εθεωρείτο ως θέσφατο από όλες τις άλλες παρατάξεις. Ήταν υπέρ του «εκπαιδευτικού μισθολογίου» με διαφοροποίηση μεταξύ των εκπαιδευτικών των τριών βαθμίδων της εκπαίδευσης.
Στο χώρο της αριστεράς κυριαρχεί το ανανεωτικό ρεύμα και μάλιστα φτάνει κατά περιόδους σε μεγάλα εκλογικά ποσοστά. Μπορώ να ισχυριστώ ότι η ανανεωτική αριστερά είχε στο χώρο της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης τη μεγαλύτερη ποσοστιαία επιρροή σε σχέση με όλο το συνδικαλιστικό κίνημα, δημόσιου και ιδιωτικού τομέα – κάτι που δεν ίσχυε ούτε και στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση. Ο χώρος αυτός διαμόρφωσε μαζί με την ΠΑΣΚ τις περισσότερες θέσεις των εκπαιδευτικών συνεδρίων και ο λόγος είναι προφανής, αφού υπήρχε μεγάλη συνάφεια μεταξύ τους για το ρόλο της εκπαίδευσης και των εκπαιδευτικών.
Δεν συνέβαινε το ίδιο βέβαια στο Πρόγραμμα δράσης, αφού αφενός η ΠΑΣΚ ήταν ιδιαίτερα επιφυλακτική στα μεγάλα απεργιακά προγράμματα και αφετέρου η «Αγωνιστική Συνεργασία» ανταγωνιζόταν τα άλλα αριστερά ρεύματα στην αγωνιστικότητα και στη δράση με βάση του ποιος προτείνει πιο ρηξικέλευθα προγράμματα. Στο ζήτημα των καταλήψεων των σχολείων συνήθως ήταν ευνοϊκή…
Η ΔΕΕ (και αργότερα ΠΑΜΕ) ήταν η πιο σταθερή παράταξη τόσο στις θέσεις της όσο και στη αντίληψή της για το ρόλο του εκπαιδευτικού κινήματος. Αυτό βέβαια γινόταν και «αδύνατο σημείο», αφού δύσκολα προχωρούσε σε σχετικοποίηση των απόψεών της και σε συνθέσεις και ακόμα πιο δύσκολα προχωρούσε στους ελιγμούς και στους τακτικισμούς που έκαναν τα άλλα αριστερά ρεύματα.
Οι «Αγωνιστικές Παρεμβάσεις» είχαν το χώρο της εκπαίδευσης ως προνομιακό πεδίο για την προαγωγή και των πολιτικών τους θέσεων. Αποτελούνταν από επιμέρους χώρους ανάλογα με τις περιοχές της χώρας. Κύρια στοιχεία τους είναι η αντίληψη «δράση για τη δράση» και οι προτάσεις τους γενικά περιείχαν το μεγαλύτερο απεργιακό πρόγραμμα ακόμα και τις απεργίες διάρκειας. Κατά το τελευταίο διάστημα συνεργάζονταν εκλογικά με την «Αγωνιστική Συνεργασία» για λόγους αμοιβαίου εκλογικού οφέλους. Από τα κύρια συνθήματά τους το «καμιά αξιολόγηση» στην εκπαίδευση και στους εκπαιδευτικούς. Στο ζήτημα των καταλήψεων των σχολείων είχαν πάντα θετική στάση.
Σε αυτό το σύνθετο συνδικαλιστικό παραταξιακό / ιδεολογικό / πολιτικό χάρτη ήταν δύσκολη γενικά η λήψη αποφάσεων, με ενοποιημένη απόφαση στις θέσεις και στο πρόγραμμα δράσης. Γι’ αυτό και από ένα σημείο και μετά για να ξεπεραστεί αυτή η δυσκολία παρουσιαζόταν σε αρκετές περιπτώσεις το εξής σκηνικό, είχαμε άλλη πλειοψηφία επί των θέσεων και άλλη επί του προγράμματος δράσης.
Πρόκειται για μια γενική ανάλυση, επί της οποίας θα συνεχίσουμε…
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με 65Є εγγραφή - έως 15/5
ΑΣΕΠ: Σε 2 ημέρες ΕΥΚΟΛΟ Online Proficiency χωρίς προφορικά, χωρίς έκθεση
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη
