Thumbnail
Τι είναι το χειμερινό ηλιοστάσιο και ποια η σημασία του για τους αρχαίους πολιτισμούς

Σήμερα έχουμε τη μεγαλύτερη νύχτα του χρόνου, καθώς είναι η πρώτη ημέρα του χειμώνα, το χειμερινό ηλιοστάσιο.

Το βόρειο ημισφαίριο λοιπόν βλέπει τον ήλιο να βρίσκεται αυτή την ημέρα στο χαμηλότερο σημείο του ουρανού. Στην Ελλάδα αυτό έγινε φέτος το μεσημέρι της Τετάρτης, στις 12:44.

Έτσι, σήμερα ο ήλιος ανέτειλε στις 7.38 το πρωί και έδυσε μετά από μόλις 9 ώρες και 31 λεπτά, στις 17.09. Από την Πέμπτη, σταδιακά η ημέρα θα αρχίσει να μεγαλώνει.

Αντίστροφα, το νότιο ημισφαίριο ζει την έναρξη του καλοκαιριού, με τη διάρκεια της ημέρας να βρίσκεται στο αποκορύφωμά της.

Το χειμερινό ηλιοστάσιο «πέφτει» συχνότερα στις 21, αλλά και τις 22 Δεκεμβρίου. Σπανιότερα, εμφανίζεται στις 20, ενώ την τελευταία φορά που το χειμερινό ηλιοστάσιο «έπεσε» στις 23 Δεκεμβρίου ήταν το 1903, κάτι που δεν θα ξανασυμβεί πριν από το 2303! 

Αυτές οι ημερολογιακές διακυμάνσεις οφείλονται στο Γρηγοριανό Ημερολόγιο, το οποίο χρησιμοποιείται στον δυτικό κόσμο. 

Συγκεκριμένα, το χειμερινό ηλιοστάσιο δεν συμβαίνει πια στις 25 Δεκεμβρίου, όπως στην εποχή του Χριστού, αλλά λίγο νωρίτερα, επειδή αντικαταστάθηκε το παλαιότερο Ιουλιανό Ημερολόγιο, που είχε εισάγει ο Ιούλιος Καίσαρ από το 44 πΧ και το οποίο είχε θεσπίσει το χειμερινό ηλιοστάσιο στις 25 Δεκεμβρίου, αλλά έχανε μία ημέρα κάθε 128 χρόνια. Το 1582, ο πάπας Γρηγόριος ΙΓ' εισήγαγε ένα νέο ημερολόγιο, που πήρε το όνομά του (Γρηγοριανό) και το οποίο χάνει μόνο μία ημέρα στα 4.000 χρόνια.

Πότε μεγαλώνει ξανά η ημέρα;

Στις 22 ή 23 Σεπτεμβρίου, όταν ο Ήλιος φτάνει στο φθινοπωρινό ισημερινό σημείο του, υπάρχουν περίπου ίση ημέρα και νύχτα, αλλά στη συνέχεια σταδιακά αυξάνεται η νύχτα σε βάρος της ημέρας. Όταν ο Ήλιος φθάνει στο νοτιότερο σημείο της τροχιάς του, στο χειμερινό ηλιοστάσιο, αρχίζει και πάλι να σκαρφαλώνει κάθε ημέρα όλο και πιο ψηλά στον ουρανό, με αποτέλεσμα η ημέρα να κερδίζει ξανά το χαμένο «έδαφος», εως ότου στην εαρινή ισημερία το φως και το σκοτάδι έχουν πάλι σχεδόν ίση διάρκεια.

Από που πήρε το όνομά του το Ηλιοστάσιο;

Το ηλιοστάσιο, πήρε το όνομά του από τον ήλιο και τη «στάση», επειδή κοντά στα ηλιοστάσια (λίγες ημέρες πριν ή μετά) ο Ήλιος μοιάζει να επιβραδύνει τη φαινομενική κίνησή του προς τα βόρεια ή προς τα νότια, μέχρι που την ημέρα του ηλιοστασίου αυτή η κίνηση μηδενίζεται και αντιστρέφεται.

Σε πολλά μέρη του κόσμου, μεγάλες γιορτές λάμβαναν χώρα κατά την εποχή του χειμερινού ηλιοστασίου, το οποίο θεωρείτο η γιορτή της γέννησης του Ήλιου.

Ο Ήλιος λατρεύτηκε από τους αρχαίους σαν θεός και σχεδόν όλοι οι αρχαίοι λαοί καθιέρωσαν προς τιμή του διάφορες γιορτές, από τους Σκανδιναβούς και Ιρανούς έως τους Μάγια και τους Ίνκας. Σχεδόν παντού, οι μεγαλύτερες γιορτές γίνονταν κατά την εποχή του χειμερινού ηλιοστασίου, που θεωρείτο η γιορτή της γέννησης του Ήλιου, η οποία σηματοδοτούσε και την έναρξη του νέου έτους. Προϊστορικά μνημεία, όπως το Στόουνχετζ στη Βρετανία, πιστεύεται ότι σχετίζονταν με την καταγραφή των κινήσεων του Ήλιου στον ουρανό.

Για τους Ρωμαίους, μεγάλη σημασία είχε η γιορτή του «αήττητου Ηλίου» στις 25 Δεκεμβρίου, όταν εορταζόταν ότι ο Ήλιος άρχιζε και πάλι να ανεβαίνει στον ουρανό και έτσι να μεγαλώνουν οι ημέρες. Οι πρώτοι χριστιανοί στη Ρώμη, που κατέφευγαν κρυφά στις κατακόμβες τους, αποφάσισαν να γιορτάζουν τη γέννηση του Χριστού την ίδια ημερομηνία, στις 25 Δεκεμβρίου, όταν οι Ρωμαίοι ασχολούνταν με τις δικές τους γιορτές των Σατουρναλίων.

Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα

Τι σημαίνει «επιτερπής»

Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με μόνο 65Є εγγραφή - έως 17 Απριλίου

Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής (ΕΛΜΕΠΑ) με μόνο 50Є εγγραφή- αιτήσεις ως 17/4

2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη

Proficiency και Lower μόνο 95 ευρώ σε 2 μόνο ημέρες στα χέρια σας (ΧΩΡΙΣ προφορικά, ΧΩΡΙΣ έκθεση!)

ΕΥΚΟΛΕΣ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ και ΙΤΑΛΙΚΩΝ για εκπαιδευτικούς - Πάρτε τις άμεσα

Google news logo Ακολουθήστε το Alfavita στo Google News Viber logo Ακολουθήστε το Alfavita στo Viber

σχετικά άρθρα

ekdromi.jpg
«Επικίνδυνη αποστολή» οι σχολικές εκδρομές για τους καθηγητές που συνοδεύουν
Οι καταστάσεις που καλούνται να αντιμετωπίσουν οι εκπαιδευτικοί είναι δύσκολες. Κανείς δεν τους καλύπτει, η ευθύνη είναι όλη δική τους.
«Επικίνδυνη αποστολή» οι σχολικές εκδρομές για τους καθηγητές που συνοδεύουν
panelladikes 2023
Πανελλαδικές 2024: Προτεινόμενα θέματα και απαντήσεις στην Οικονομία
Πανελλήνιες - πανελλαδικές 2024: Προτεινόμενα θέματα και απαντήσεις στην Οικονομία από τον Όμιλο Φροντιστηρίων Μέσης Εκπαίδευσης ΔΙΑΚΡΟΤΗΜΑ
Πανελλαδικές 2024: Προτεινόμενα θέματα και απαντήσεις στην Οικονομία
ypaith3.jpg
Υπουργείο Παιδείας: Eπανεξετάζουν τις εξαγγελίες περί μη εγγραφής μαθητών στα σχολεία αν οι γονείς δεν υπογράψουν τα καταστατικά...
Τώρα κατάλαβαν ότι η φοίτηση στην υποχρεωτική εκπαίδευση είναι...υποχρεωτική και δεν μπορεί να μην εγγραφεί σε σχολείο μαθητής μέχρι το Γυμνάσιο...
Υπουργείο Παιδείας: Eπανεξετάζουν τις εξαγγελίες περί μη εγγραφής μαθητών στα σχολεία αν οι γονείς δεν υπογράψουν τα καταστατικά...