Θα ξεκινήσω με ένα σενάριο. Υποθέτουμε, ότι σε μια προγραμματισμένη συνάντηση μαθητών/τριών σε σχολικό χώρο, πρόκειται να γίνει μια ενημέρωση για μια σχολική εκδρομή που έχει προγραμματιστεί να πραγματοποιηθεί στο εγγύς μέλλον. Ένας εκ των συνοδών λαμβάνει το λόγο και ξεκινάει να μιλά λέγοντας: “Εγώ δεν σας εμπιστεύομαι πλήρως…”. Οι μαθητές/τριες φοιτούν στη Γ Λυκείου και πρόκειται για την εξαήμερη εκδρομή τους.
Το ερώτημα που θέλω να εξετάσω, αφορά στο αν αυτή η δήλωση συντελεί θετικά ή όχι στη διασφάλιση της επιτυχίας της εκδρομής και αν αυτή η δήλωση συνιστά στοιχείο που ισχυροποιεί μια αυθεντική σχέση μεταξύ του συνοδού και των μαθητών/τριών ή αντίθετα την υπονομεύει. Πιο συγκεκριμένα, αν το να λες σε μια σχέση καθηγητή-μαθητή την πραγματικότητά σου, ως εκπαιδευτικός, σε αυτό το επίπεδο, βοηθά τη σχέση ή αν είναι πιο θεμιτό να αποκρύψεις την αλήθεια σου ή εν τέλει να πεις ψέματα ότι τους εμπιστεύεσαι πλήρως ενώ αυτό δεν ισχύει.
Καθώς σκεφτόμουν σχετικά με το παραπάνω ερώτημα μου ήρθε στον νου ένα απόσπασμα από ένα αγαπημένο βιβλίο του Carl Rogers. Το βιβλίο, στην ελληνική του μετάφραση, έχει τίτλο “Το γίγνεσθαι του προσώπου” και το απόσπασμα έχει ως εξής:
“ Φαίνεται πως η μάθηση μπορεί να διευκολυνθεί αν ο εκπαιδευτικός είναι «σε συμφωνία.». Κάτι τέτοιο συνεπάγεται πως θα γίνεται το πρόσωπο που είναι και έχει επίγνωση των στάσεων που έχει. Σημαίνει πως νιώθει ότι αποδέχεται τα αληθινά του συναισθήματα. Θα γίνεται, δηλαδή, ένα αληθινό πρόσωπο στις σχέσεις του με τους μαθητές του. Μπορεί να είναι ενθουσιώδης για αντικείμενα που του αρέσουν και να βαριέται θέματα που δεν συμπαθεί. Μπορεί να είναι θυμωμένος, αλλά μπορεί επίσης να είναι ευαίσθητος και γεμάτος κατανόηση. Επειδή αποδέχεται το συναίσθημα ως δικό του, δεν έχει ανάγκη να το επιβάλει στους μαθητές του ή να επιμείνει να νιώσουν και εκείνοι το ίδιο… Καθώς ανακαλώ στη μνήμη μου όσους εκπαιδευτικούς διευκόλυναν τη δική μου μάθηση , όλοι τους είχαν την ιδιότητα να είναι αληθινά πρόσωπα”.
Συμφωνώ απόλυτα με όλα τα παραπάνω και διαβάζοντάς τα νιώθω ότι εκφράζουν πλήρως τη σκέψη μου. Βέβαια, θα μπορούσε να υπάρξει και ένα επιχείρημα που συνοψίζεται στο “ αφού δεν τους εμπιστεύεσαι πλήρως γιατί τους συνοδεύεις;’’ ή “ δεν είναι οκ να λες στους μαθητές ότι δεν τους εμπιστεύεσαι’’. Διαφωνώ και στα δύο παραπάνω επιχειρήματα. Αρχικά, το να τους εμπιστεύεσαι πλήρως είναι μια συνθήκη που για μένα είναι ανεδαφική. Η πληρότητα στην εμπιστοσύνη είναι ένα ζητούμενο a priori μη εφικτό, αφού μιλάμε για ένα μεγάλο σύνολο μαθητών/τριων που είναι σαφές ότι δεν έχεις αναπτύξει βαθιές σχέσεις με όλους ακόμη και για τεχνικούς λόγους ( χρόνος, να μην διδάσκεις σε κάποιους κτλ.). Αυτό όμως στο οποίο θέλω να επιμείνω, είναι το δεύτερο πιθανό επιχείρημα.
Για μένα, η βάση κάθε σχέσης είναι η αυθεντικότητα. Πιστεύω βαθιά ότι οφείλεις στην επικοινωνία την αλήθεια σου. Γιατί λοιπόν να μην ειπωθεί; Τί εξυπηρετεί; Πώς θα αντιληφθεί ο έφηβος ότι μια αληθινή σχέση στηρίζεται στην αυθεντικότητα; Αν κρύψω την αλήθεια μου, ποιό είναι το όφελος; Η δομή της σύγχρονης κοινωνίας και η ολοένα αυξανόμενη έλλειψη αυθεντικής επικοινωνίας στην κοινωνία της ταχύτητας, του τεράστιου όγκου πληροφοριών και της απομόνωσης, η αυθεντικότητα και η αλήθεια ίσως βοηθούν. Πάντοτε βοηθούσαν.
Απέναντι στον καθωσπρεπισμό της ιδιότητας του εκπαιδευτικού, και του φόβου της ανάληψης της ευθύνης της αυθεντικής έκφρασης, θεωρώ καλύτερη την επιλογή της αυθεντικότητας.
Το “δεν σας εμπιστεύομαι πλήρως’’ , θα μπορούσε να είναι και μια φράση από κάποιον που στο επίπεδο που τους εμπιστεύεται, είναι αυθεντικό και αληθινό.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με 65Є εγγραφή - έως 29 Απριλίου
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής (ΕΛΜΕΠΑ) με μόνο 50Є εγγραφή- αιτήσεις ως 29/4
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη
Proficiency και Lower μόνο 95 ευρώ σε 2 μόνο ημέρες στα χέρια σας (ΧΩΡΙΣ προφορικά, ΧΩΡΙΣ έκθεση!)
ΕΥΚΟΛΕΣ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ και ΙΤΑΛΙΚΩΝ για εκπαιδευτικούς - Πάρτε τις άμεσα
