Alfavita Newsroom Του Σωτήρη Παπαδόπουλου
Αναπληρωτή στην Α/βάθμια
Προσπάθησα να καταγράψω με συντομία κάποιες εντυπώσεις για το σημείο στο οποίο βρίσκεται ο διδασκαλικός συνδικαλισμός. Δεν είναι απίθανο να χαρακτηρίζονται συντηρητικές, αλλά ίσως προσφέρουν τροφή για μια κριτική της δράσης των προοδευτικών δυνάμεων στο διδασκαλικό χώρο.
Διαβάζοντας κανείς τις αποφάσεις συλλόγων, παρατάξεων ή της ομοσπονδίας συναντά συνήθως αιτήματα, που εύκολα χαρακτηρίζονται ως συντεχνιακά: μόνιμη και σταθερή εργασία, μαζικές προσλήψεις δασκάλων και ειδικοτήτων, ίδρυση οργανικών θέσεων στην ειδική αγωγή, «κανένας εκπαιδευτικός στην ανεργία» κά.[1] Είναι σαφές ότι η έλλειψη σταθερότητας των εκπαιδευτικών δημιουργεί τεράστια προβλήματα στη λειτουργία της σχολικής μονάδας. Στην ποιότητα του προσφερόμενου έργου, στις σχέσεις μεταξύ των εκπαιδευτικών ή στη δημιουργία σχολικής κουλτούρας. Τα προβλήματα παρουσιάζονται σε μεγαλύτερη ένταση στις περιοχές της νότιας Ελλάδας όπου υπάρχουν τα περισσότερα κενά. Ταυτόχρονα, με την ελαστικοποίηση των εργασιακών σχέσεων, την ανασφάλεια που βιώνουν οι αναπληρωτές εκπαιδευτικοί και τις συνεχείς μετακινήσεις, ζημιώνεται η εργασιακή τους απόδοση, ενώ οι επιπτώσεις στην προσωπική τους ζωή θα μπορούσαν να αποτελέσουν αντικείμενο μελέτης.
Αιτήματα ωστόσο ενάντια στην ανεργία και υπέρ της αναρρύθμισης των εργασιακών σχέσεων εκφράζονται από κάθε συνδικαλιστικό χώρο και ενώνουν τον κόσμο της εργασίας και από τα οποία δε θα πρέπει να γίνει καμιά υπαναχώρηση.
Εκεί που παρατηρείται υστέρηση στον παραγόμενο λόγο για την εκπαίδευση είναι σε άρθρωση αιτημάτων καθαρά παιδαγωγικών. Σε παλιότερες εποχές τέτοια αιτήματα έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στη συγκρότηση ενός προοδευτικού παιδαγωγικού χώρου: γλωσσικό ζήτημα, ανωτατοποίηση Παιδαγωγικών Ακαδημιών κά. Αν εξαιρέσουμε ελάχιστες περιπτώσεις, τέτοιος λόγος και πρακτικές παράγονται περιορισμένα.[2] Η θέση της ΔΟΕ για καθιέρωση της υποχρεωτικής προσχολικής αγωγής καθώς και το διαρκές αίτημα για 14χρονη υποχρεωτική συνιστούν τέτοιες περιπτώσεις αιτημάτων χωρίς ωστόσο να μπορούν να οδηγήσουν σε πρακτικές σύγκρουσης μέσα στο σχολικό θεσμό. Αντίθετα, η αναφορά στην παιδαγωγική ακολουθεί τα στενά συντεχνιακά συμφέροντα. Χαρακτηριστική περίπτωση συνιστά ο καιροσκοπικός χαρακτήρας της επίκλησης της παιδαγωγικής στην κριτική των σχολείων ΕΑΕΠ και του διευρυμένου ωραρίου. Αρχικά ήταν αντιπαιδαγωγικό το εφτάωρο για παιδιά μέχρι και Α’ τάξης,[3] ενώ τώρα που η κατάργηση των ΕΑΕΠ –προφανώς χωρίς συγκεκριμένη μελέτη[4] και με δημοσιονομικά κριτήρια- οδήγησε σε «απώλεια διδακτικών ωρών» και συνακόλουθα σε μείωση προσλήψεων το Διοικητικό Συμβούλιο της ομοσπονδίας «(…)έχει εκφράσει με κάθε τρόπο την αντίθεσή του και έχει προχωρήσει σε μια σειρά αποφάσεων και κινητοποιήσεων».[5] Οι θέσεις των επιμέρους προοδευτικών παρατάξεων δεν απέχουν πολύ από αυτή την ασυνέπεια.[6] Εκεί που είναι δικαιολογήσιμος ο περιορισμός σε βαθμό σχεδόν πλήρους απουσίας διαμόρφωσης παιδαγωγικών θέσεων είναι από τους δύο συλλόγους που γράφουν μέλη αναπληρωτές εκπαιδευτικούς πρωτοβάθμιας και έρχονται να εκφράσουν πιο συστηματικά τα βασικά εργασιακά-συντεχνιακά αιτήματα της συγκεκριμένης κατηγορίας εκπαιδευτικών.[7]
Είναι δύσκολη η αναζήτηση αιτιών για την κατάσταση αυτή -αν θεωρηθεί ότι η αποσπασματική περίληψη περιγράφει έστω και κατ’ ελάχιστο ικανά την κατάσταση. Μία κατεύθυνση της έρευνας αυτής θα ήταν σίγουρα οι δυσχέρειες που αντιμετωπίζουν ορισμένα παιδαγωγικά τμήματα.[8] Υπάρχει επιστημονικός λόγος που προτάσσει την ανάγκη μεταρρύθμισης προς ουσιαστικότερη δημοκρατία στην εκπαίδευση, ωστόσο φαίνεται αδύναμος να αναπαραχθεί εντός του πανεπιστημίου και να οδηγήσει σε νέες πρακτικές στις σχολικές μονάδες.
Μια δεύτερη κατεύθυνση θα μπορούσε να είναι η -αναγκαία κατά τα άλλα- απομυθοποίηση της ρομαντικής ιδέας περί δυνατότητας κοινωνικού μετασχηματισμού μέσα από το θεσμό της εκπαίδευσης. Βοήθησε στην αναγνώριση των ορίων της παρέμβασης μέσα στις σχολικές μονάδες, καταδεικνύοντας την ανάγκη για ταυτόχρονη δράση στον πολιτικό πλαίσιο λειτουργίας του θεσμού.
[1] Βλ. πχ ΔΟΕ, «Απόφαση της 85ης Γ.Σ. του Κλάδου για την αγωνιστική δράση της Δ.Ο.Ε.», Αρ. Πρωτ. 846, 4/7/2016.
[2] Ας σημειωθούν ενδεικτικά -και κυρίως λόγω της δημοσιότητας που έτυχαν- το σχολείο του Φουρφουρά και κυρίως το 132ο της Γκράβας, που παραμένει απομονωμένο μέσα σε ένα τεράστιο σχολικό συγκρότημα.
[3] Από την πρώτη στιγμή εφαρμογής υπήρχαν τέτοιες ενδείξεις και προσπάθειες ανάδειξης. Βλ. Ανδρουλάκης, Εμβαλωτής κά, 2010. Εμπειρίες και απόψεις εκπαιδευτικών που εργάζονται σε σχολεία Ενιαίου Αναμορφωμένου Εκπαιδευτικού Προγράμματος. ΙΠΕΜ-ΔΟΕ: Αθήνα.
[4] Το υπουργείο χρησιμοποίησε με εξαιρετική πειστικότητα θέσεις που είχε εκφράσει η ομοσπονδία κατά των σχολείων ΕΑΕΠ. Γράφει ο αιρετός στο ΚΥΣΠΕ Δ. Μπράτης στην προσωπική του σελίδα στις 5/5/2016: «(…)Η μη θέση της ΔΟΕ για το ζήτημα [10 μέρες μετά την απόφαση κατάργησης], εξηγείται βέβαια. Όταν στο Δ.Σ. την πλειοψηφία την έχουν;;; οι παρατάξεις που ονόμαζαν τα σχολεία ΕΑΕΠ "παιδαγωγικά κάτεργα" και ζητούσαν από το 2010 την κατάργησή τους, καθώς και τα ολοήμερα σχολεία "παιδοφυλακτήρια" όλα εξηγούνται. Έτσι ο κ. Φίλης συνεχίζει ανενόχλητος την κατεδάφιση εκπαιδευτικών θεσμών που οραματίστηκε ο κλάδος κι έδωσε αγώνες για την καθιέρωσή τους», με εμφανές το συντεχνιακό «όσο περισσότερες θέσεις εργασίας τόσο καλύτερα».
[5] Επισήμανση στο πρωτότυπο: ΔΟΕ, «Αίτηση ακύρωσης Δ.Ο.Ε. κατά της Υπουργικής Απόφασης για τον «Ενιαίο Τύπο Ολοήμερου Σχολείου» και ανυπόστατα δημοσιεύματα σχετικά με αυτήν», Αρ. Πρωτ. 849, 28/9/2016.
[6] Βλ. για παράδειγμα την ανακοίνωση των Παρεμβάσεων Συσπειρώσεων Κινήσεων της 11/5/2016 όπου στιγμιαία αναφέρεται η μείωση των διδακτικών αντικειμένων και δίνεται έμφαση στον υπολογισμό της μείωσης των διδακτικών ωρών.
[7] Πρόκειται για τους νέους συλλόγους ΠΣΑΕΠ και ΠΑΣΑΔ.
[8] Ενδεικτικά, το 2010 στο ΠΤΔΕ του ΑΠΘ η αναλογία μέλη ΔΕΠ προς φοιτητές/τριες ήταν 1/45, ενώ στο Ιστορικό Αρχαιολογικό του ΑΠΘ την ίδια χρονιά 1/21 (με παρόμοια ποσοστά εμφανίζονται και τα υπόλοιπα τμήματα επιστημών του ανθρώπου). Το 2015 η αναλογία στο ΠΤΔΕ του ΑΠΘ ήταν 1/35, στο ΠΤΔΕ του ΕΚΠΑ 1/37, ενώ στο ΠΤΔΕ του Κρήτης 1/28 (Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ).
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Σχολεία: Αλλάζουν οι ώρες αποχώρησης των μαθητών
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με μόνο 65Є εγγραφή - έως 26 Απριλίου
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής (ΕΛΜΕΠΑ) με μόνο 50Є εγγραφή- αιτήσεις ως 26/4
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη
Proficiency και Lower μόνο 95 ευρώ σε 2 μόνο ημέρες στα χέρια σας (ΧΩΡΙΣ προφορικά, ΧΩΡΙΣ έκθεση!)
ΕΥΚΟΛΕΣ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ και ΙΤΑΛΙΚΩΝ για εκπαιδευτικούς - Πάρτε τις άμεσα
