Alfavita Newsroom Αυτές τις ημέρες, κάποια νέα δεδομένα της σχολικής επικαιρότητας, με έκαναν να ανασκαλέψω τη μνήμη μου, να ταξιδέψω πίσω στο χρόνο και να θυμηθώ γεγονότα που είχαν παραδοθεί στη λήθη. Τότε, που σαν νεοδιόριστος εκπαιδευτικός υπηρετούσα σε ένα απ' τα Γυμνάσια του λεκανοπεδίου της Αττικής. Ο ζήλος του "πρωτάρη" με ωθούσε να δίνομαι ολοκληρωτικά στο διδακτικό έργο και να δοκιμάζω πλήθος εκπαιδευτικών μεθόδων, οφείλω να ομολογήσω, όχι πάντα επιτυχώς. Παρόλα αυτά δεν "το έβαζα κάτω".
Μια μέρα, κάποιος καλός συνάδελφος, με πολλά χρόνια εμπειρίας, βλέποντας τον ενθουσιασμό μου και θέλοντας να με προστατεύσει από πιθανές απογοητεύσεις, με πλησίασε και με συμβούλευσε: "Παλληκάρι μου, μην τρέφεις αυταπάτες. Δεν μπορούμε να αλλάξουμε τον κόσμο. Εμείς, εδώ, είμαστε απλώς ένα "parking παιδιών". Τα φυλάμε και τα απασχολούμε, όσο οι γονείς είναι στις εργασίες τους".
Τα λόγια του συναδέλφου παρουσίαζαν μια πλευρά της πραγματικότητας. Όντως, αρκετοί από τους γονείς των μαθητών του συγκεκριμένου σχολείου, αντιμετώπιζαν μ' αυτή την οπτική τις υπηρεσίες που παρείχε στους ίδιους και τα παιδιά τους το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα. Το γνώριζα πολύ καλά, όμως, δεν μπορούσα να αποδεχθώ το ρόλο του καθηγητή "παρκαδόρου". Συνέχισα λοιπόν, με τον ίδιο ενθουσιασμό να μπαίνω στις τάξεις και να δίνω το καλύτερο που μπορούσα στους μαθητές μου, πιστεύοντας ακράδαντα ότι ο ανιδιοτελής δάσκαλος, εκείνος που αγαπά τη δουλειά του, μπορεί να σπείρει στις ψυχές των μικρών μαθητών το σπόρο, που όταν καρποφορήσει θα φέρει πλούσια πνευματική σοδειά. Και μ' αυτή την έννοια, θα αλλάξει, αν όχι όλος, τουλάχιστον ένα μέρος του κόσμου μας, προς το καλύτερο.
Τα χρόνια που ακολούθησαν διαπίστωσα ότι δεν ήμουν μόνος. Κατ' αυτόν τον τρόπο κινούνταν και οι περισσότεροι συνάδελφοι που "πονούσαν" πραγματικά τα παιδιά. Δεν κατέθεταν τα όπλα. Και οι κόποι μας δεν πήγαιναν χαμένοι. Οι μαθητές ανταποκρίνονταν θετικά στις προσπάθειές μας και, αν κρίνω από συναντήσεις που έχω τώρα με παλιούς μαθητές, ενήλικες πλέον, κάτι χρήσιμο έχει πάρει ο καθένας απ' όσα διδάχθηκαν στα σχολικά τους χρόνια.
Δυστυχώς, όμως, δεν ήταν αντίστοιχη και η στάση του επίσημου φορέα της εκπαίδευσης, του Υπουργείου Παιδείας. Προχειροφτιαγμένες εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις, αποτυχημένες σχολικές δράσεις, αναλυτικά προγράμματα χωρίς συνοχή και ουσιαστικό στόχο, σχολικά συγγράμματα ακατανόητα για την αντιληπτική ικανότητα των μαθητών στους οποίους αναφέρονται, υποβάθμιση βασικών μαθημάτων, εισαγωγή βιωματικών δράσεων, οι οποίες αποδείχθηκαν στην πράξη ανούσιες και άλλες πολλές τροποποιήσεις στο σχολικό πρόγραμμα έρχονταν κάθε χρονιά να δυσχεράνουν το έργο των εκπαιδευτικών, που ήθελαν να εργαστούν και να προσφέρουν. Όλα αυτά, μου θύμιζαν, αραιά και πού, τα λόγια του συναδέλφου μου, αλλά σύντομα τα σκόρπιζε μακριά η πίστη στον ανιδιοτελή ζήλο των συναδέλφων και στο καθαρό και άδολο αισθητήριο των μαθητών.
Όμως, "το φάντασμα του σχολείου Parking" δεν είχε χαθεί. Έκανε κάποιες δειλές εμφανίσεις αρχικά την περασμένη σχολική χρονιά και άρχισε να παίρνει σάρκα και οστά τη φετινή (2016-2017). Οι αλλαγές στο Γυμνάσιο, με την υποβάθμιση όλων των μαθημάτων εκτός από τέσσερα γραπτώς εξεταζόμενα, τον περιορισμός των γραπτών (διαγωνισμάτων-τεστ) σε τέσσερα ανά τετράμηνο κ.λπ., οδηγούν, με μαθηματική ακρίβεια, στην ελλιπή κατάρτιση και εκπαίδευση των μαθητών του ελληνικού Γυμνασίου. Το ίδιο βέβαια έχει δοκιμαστεί και έχει ήδη αποδώσει τους σάπιους καρπούς του με τις αντίστοιχες μεταρρυθμίσεις, εδώ και χρόνια, στα Δημοτικά σχολεία. Και σαν να μην έφταναν όλα αυτά, το υπουργείο θεσπίζει ημέρες αφιερωμένες στον αθλητισμό (ενώ παράλληλα μειώνει τις ώρες του μαθήματος της γυμναστικής), τη σχολική βία, τα άτομα με αναπηρίες κ.λπ., κατά τις οποίες δεν διδάσκονται τα σχολικά μαθήματα, αλλά υλοποιούνται "δράσεις" που αναστατώνουν τη σχολική ζωή και αποσυντονίζουν καθηγητές και μαθητές. Και όλα αυτά, τη στιγμή που οι εκπαιδευτικοί παραπονιούνται ότι δεν επαρκεί ο χρόνος για τη διδασκαλία των μαθημάτων του αναλυτικού προγράμματος.
Το αποκορύφωμα, όμως, ήταν ακριβώς μετά τις σχολικές διακοπές των Χριστουγέννων. Επιστρέφοντας από τις διακοπές ενημερωθήκαμε και κληθήκαμε να εφαρμόσουμε τη Θεματική Εβδομάδα με τίτλο «Σώμα και Ταυτότητα». Σύμφωνα με τη συγκεκριμένη εγκύκλιο, το σχολείο υποχρεούται να διακόψει τη μαθησιακή διαδικασία, για μια ολόκληρη εβδομάδα. Γίνεται σαφές ότι "κατά τη διάρκεια της θεματικής εβδομάδας οι σχετικές δράσεις καλύπτουν όλες τις διδακτικές ώρες του πρωινού ή του εσπερινού σχολικού ωραρίου". Ακόμη, επισημαίνεται ότι "η σύνταξη του Σχεδίου Υλοποίησης της Θεματικής Εβδομάδας είναι υποχρεωτική".
Με θλίψη διαπιστώνω, ότι υπάρχει μια βιασύνη και προχειρότητα, τόσο ως προς τον τρόπο υλοποίησης του προγράμματος, όσο και ως προς τα θέματα που επιλέχτηκαν για επεξεργασία. Κατ' αρχάς, αν κάποιος μελετήσει τα αναλυτικά προγράμματα και τις οδηγίες των συμβούλων εκπαίδευσης ή φυλλομετρήσει τα σχολικά εγχειρίδια, θα διαπιστώσει ότι και οι τρεις θεματικές ενότητες (Διατροφή και ποιότητα ζωής - Πρόληψη εθισμού και εξαρτήσεων -Έμφυλες Ταυτότητες) αναπτύσσονται συστηματικά σε πολλά διδακτικά αντικείμενα (Οικιακή Οικονομία, Βιολογία, Κοινωνική και Πολιτική Αγωγή κ.ά.), ενώ παράλληλα, υπάρχουν πολλές σχετικές αναφορές και στην ύλη και τα εγχειρίδια άλλων ειδικοτήτων (Φιλολογικών, Θεολογικών, κ.λπ.) που δίνουν τη δυνατότητα να συζητηθούν αυτά τα ζητήματα στις σχολικές τάξεις κατά τη διάρκεια της φοίτησης των μαθητών στο σχολείο. Ποιος λοιπόν, ο λόγος να αφιερώσουμε μια ολόκληρη εβδομάδα σε θέματα για τα οποία έχουμε ήδη ευαισθητοποιήσει τους μαθητές μας, κατά την εφαρμογή του σχολικού προγράμματος, χωρίς να απαιτείται η αναστάτωση του ωρολογίου προγράμματος.
Εκτός από το περιττό του εγχειρήματος, τίθεται και ένας ακόμα προβληματισμός, ψυχολογικής φύσεως, αναφορικά με την τρίτη θεματική ενότητα. Στην ιδιαίτερα ευαίσθητη ηλικία της εφηβείας, είναι επικίνδυνο, -αντιπαιδαγωγικό θα τολμούσα να πω- να αντιμετωπίζονται τα λεπτά θέματα των διαφυλικών σχέσεων με μαζικό τρόπο. Δεν είναι απαραίτητο να είναι κάποιος εκπαιδευτικός για να το αντιληφθεί. Ένας απλά ευαισθητοποιημένος κοινωνικά άνθρωπος, μπορεί να καταλάβει ότι ο κάθε έφηβος έχει άλλη ωριμότητα και άλλες παραστάσεις από τον οικογενειακό και κοινωνικό του περίγυρο, και μια κοινή παρουσίαση, στην οποία θα ειπωθούν ή θα προκύψουν δεδομένα για τα οποία δεν θα είναι υποψιασμένος, θα του προκαλέσουν ψυχικά τραύματα, που μπορεί να τον ταλαιπωρούν για μεγάλο χρονικό διάστημα. Οφείλουμε, επίσης, να αναλογισθούμε σε πόσο δύσκολη θέση θα βρεθούν οι μαθητές που αντιμετωπίζουν προβλήματα "έμφυλης ταυτότητας και σεξουαλικού προσανατολισμού" ή έχουν πέσει θύματα έμφυλης βίας και εκμετάλλευσης. Είναι, μάλιστα, πιθανό, κάποιοι από τους μαθητές αυτούς, που το "θέμα" τους να είναι γνωστό στη σχολική κοινότητα, θα εισπράξουν την κοροϊδία και τον εμπαιγμό από τους συμμαθητές τους, με αφορμή την αναφορά που θα γίνει στην τάξη. Είναι εντελώς διαφορετικό να απαντήσει ο καθηγητής σε κάποια σχετική ερώτηση που θα προκύψει κατά τη διάρκεια του μαθήματος, πάντα με διάκριση και γνώση των ιδιαιτεροτήτων της τάξης του, και είναι εντελώς διαφορετικό το να υποχρεώνονται όλοι οι μαθητές των ελληνικών σχολείων να υποστούν αυτή την ψυχολογική βία, για μια ολόκληρη εβδομάδα. Μήπως τελικά, κατηγορηθούμε ότι ασκούμε μια ιδιότυπη μορφή bullying στους μαθητές μας;
Άλλωστε, δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις όπου οι ίδιοι οι γονείς αντέδρασαν σε παρόμοιες, αδιάκριτες, προσπάθειες μαζικής ενημέρωσης των μαθητών από φορείς συνεργαζόμενους με το Υπουργείο. Έχω προσωπική εμπειρία πέντε περιστατικών, εκ των οποίων τα τέσσερα συνέβησαν την τελευταία διετία. Το βασικό επιχείρημα των σχετικών αντιδράσεων, ήταν το ακόλουθο: Αρμόδιοι να μιλήσουν στα παιδιά τους γι' αυτά τα λεπτά και άκρως προσωπικά θέματα είναι κυρίως οι γονείς, οι οποίοι γνωρίζουν την ψυχοσύνθεση και τις συνήθειες των παιδιών τους καλύτερα από κάθε άλλον. Κανείς άλλος - ειδικός ή μη- δεν δικαιολογείται να σφετεριστεί το δικαίωμά τους αυτό, χωρίς τη συγκατάθεσή τους. Αυτό, άλλωστε, είναι και το νόημα της υπεύθυνης δήλωσης που ζητείται κάθε φορά από τους κηδεμόνες των παιδιών, για τη συμμετοχή τους σε οποιουδήποτε τέτοιου τύπου σχολική δραστηριότητα. Παραδόξως, στο συγκεκριμένο πρόγραμμα, δεν απαιτείται έγγραφη συγκατάθεση των γονέων, αλλά " οι μαθητές/τριες υποχρεούνται να παρακολουθούν κανονικά τις δράσεις της εβδομάδας" ακόμα και όταν εμπλέκονται σ' αυτές εκπρόσωποι εξωσχολικών φορέων. Μπορούμε, λοιπόν, να αντιληφθούμε πόσο πρόσφορο είναι το έδαφος για νέες αντιδράσεις και καταγγελίες, όταν μάλιστα η θεματολογία της ενότητας δεν περιορίζεται απλώς στην επικοινωνία των δύο φύλων κατά τη εφηβική ηλικία, αλλά επεκτείνεται και σε άλλα ακόμα πιο ευαίσθητα θέματα (Βιολογικό και Κοινωνικό φύλο, αποδομώντας τα έμφυλα στερεότυπα, Ομοφοβία και Τρανφοβία στην κοινωνία και το σχολείο κ.ο.κ.).
Εκτός, όμως, από το περιεχόμενο του προγράμματος υπάρχουν και άλλες ανωμαλίες που προκαλούνται στη σχολική ζωή και στην επίδοση των μαθητών από την εφαρμογή του. Πολλές φορές έχουμε γίνει μάρτυρες της επίπτωσης που έχουν τέτοιες εκδηλώσεις, μικρότερης μάλιστα διάρκειας, στην ψυχολογία των μαθητών. Η χαλάρωση που επικρατεί στον σχολικό χώρο, αρκετές μέρες πριν και ιδίως μετά από τέτοιες δράσεις , αποπροσανατολίζουν τους μαθητές από τη μαθησιακή διαδικασία και απαιτείται αρκετός χρόνος για να "μπουν ξανά στο κλίμα" και να επανέλθει η σχολική διαδικασία στους ομαλούς-φυσιολογικούς ρυθμούς.
Γίνεται, επίσης, σαφές στην εγκύκλιο ότι θα ακολουθήσει "διεύρυνση της εφαρμογής και σε άλλα θεματικά αντικείμενα ή και άλλες βαθμίδες εκπαίδευσης". Η ιδέα ακούγεται πρωτότυπη, είναι, όμως, και εποικοδομητική για τους μαθητές; Υπηρετεί κάποιους ουσιαστικούς παιδαγωγικούς στόχους ή μετατρέπει το σχολείο σε χειμερινό camp, κάτι σαν τα προγράμματα απασχόλησης που υλοποιούνται στους χώρους πολλών Δημοτικών σχολείων τους καλοκαιρινούς μήνες όπου οι μικροί μαθητές απασχολούνται με διάφορες δραστηριότητες όσο οι γονείς τους βρίσκονται στις εργασίες τους; Ίσως ένα τέτοιο σχολείο parking, να είναι πολύ πιο ξεκούραστο για τους εκπαιδευτικούς και ιδιαίτερα ενδιαφέρον για τους μαθητές. Δεν μπορούμε, όμως, σε καμία περίπτωση να το ονομάσουμε σχολείο. Οι μαθητές που θα αποφοιτούν από τα εκπαιδευτήρια αυτού του τύπου, δεν θα έχουν κανένα εφόδιο για να συνεχίσουν τις σπουδές τους, αφού, τελειώνοντας το Γυμνάσιο, δεν θα έχουν κατακτήσει τις γνώσεις και τις δεξιότητες που απαιτούνται για κάτι τέτοιο. Και δεν μιλάμε καν για γνώσεις που θα συμβάλουν στην εισαγωγή τους στο Πανεπιστήμιο, αλλά για την απλή εγκύκλια μόρφωση που οφείλει να έχει κάθε άνθρωπος σε μια σύγχρονη κοινωνία.
Βέβαια, οι απόφοιτοι ενός εκπαιδευτικού συστήματος, σαν και αυτό που προαναφέρθηκε, δεν θα είναι παντελώς άχρηστοι. Αντίθετα, μάλιστα. Θα είναι ιδιαίτερα χρήσιμοι στις μεγάλες πολυεθνικές εταιρείες, οι οποίες ήδη κατακλύζουν την πατρίδα μας. Το νέο σχολείο θα τους έχει προσφέρει ένα πλήθος ανειδίκευτων εργατών, τους οποίους θα μπορούν να απασχολούν με πολύ χαμηλές αποδοχές. Και φυσικά ένα σχολείο που παράγει ανειδίκευτους εργάτες, δεν είναι υποχρεωτικό να στελεχώνεται από ειδικευμένους καθηγητές. Άλλωστε για να υλοποιήσεις βιωματικές εβδομάδες δεν χρειάζεται να έχεις κάποια συγκεκριμένη ειδικότητα. Αυτό, μάλιστα, θα έλυνε και το πρόβλημα των προσλήψεων που αντιμετωπίζουμε στην αρχή κάθε σχολικής χρονιάς. Ζήσαμε φέτος πολύ έντονα τις σπασμωδικές κινήσεις του υπουργείου, με την τροποποίηση των δευτέρων και τρίτων αναθέσεων, προκειμένου να στελεχωθούν τα σχολεία με τους υπάρχοντες εκπαιδευτικούς και να αποφευχθούν πολλές προσλήψεις αναπληρωτών. Ήταν ένα καθαρά οικονομικό μέτρο, προκειμένου να ικανοποιηθούν οι απαιτήσεις των Μνημονίων. Με το "νέου τύπου" σχολείο, δεν θα υπάρχουν τέτοια προβλήματα. Πλέον δεν θα χρειάζεται να προσληφθούν συγκεκριμένες ειδικότητες. Μας λείπει Μαθηματικός; Δεν πειράζει. Το κενό του Μαθηματικού θα το καλύψει ο Φιλόλογος, ο Γυμναστής, ο Θεολόγος ή όποιος άλλος είναι διαθέσιμος. Άλλωστε δεν θα διδάσκει Μαθηματικά. Βιωματικές δράσεις θα υλοποιεί! Όλοι είναι χρήσιμοι στο πρωτότυπο αυτό Parking παιδιών!
Σίγουρα, όσα προαναφέρθηκαν δεν είναι αποκομμένα από όλα εκείνα τα θλιβερά και στενάχωρα που έγιναν και συνεχίζουν να γίνονται στην πατρίδα μας τα τελευταία χρόνια. Τα συζητάμε, καθημερινά, μεταξύ μας και το στηλιτεύουμε. Εκφράζουμε έντονα την αγωνία μας για το μέλλον, που φαντάζει ζοφερό, και την αγανάκτηση μας για τις άστοχες ενέργειες αυτών που κρατούν τις τύχες του κράτους και της εκπαίδευσης στα χέρια τους. Αισθανόμαστε, όμως, πολύ μικροί για να σταματήσουμε το κακό. Μας έχουν κάνει να νιώθουμε ανίσχυροι και μικροί, τρομοκρατώντας μας με έναν καταιγισμό νέων δεδομένων και αλλαγών. Μας έχουν κάνει να εγκαταλείπουμε την προσπάθεια προτού καλά-καλά την ξεκινήσουμε. Έτσι, οι "νεκροθάφτες της ευτυχίας μας" συνεχίζουν ανενόχλητοι το καταστροφικό τους έργο. Και θα συνεχίζουν, όσο μας βλέπουν να μην αντιδρούμε. Αν τους αφήσουμε, σε λίγο θα χάσουμε πολλά, ίσως τα πάντα και θα έχουμε υπογράψει οι ίδιοι την καταδίκη μας. Και τότε θα κληθούμε να απολογηθούμε στα παιδιά μας γι' αυτό που επιτρέψαμε να τους συμβεί. Για την αιχμαλωσία στην οποία τους παραδώσαμε. Για το μέλλον τους, που το καταστρέψαμε.
Αισθάνομαι ότι βρισκόμαστε ήδη στην τελευταία πράξη του δράματος. Δεν έχει κλείσει, όμως, ακόμα η αυλαία. Μπορούμε ακόμα να δώσουμε το φινάλε που εμείς θέλουμε στο έργο. Ας σταθούμε λοιπόν για μια στιγμή, να σκεφτούμε πού μας οδηγούν όλα αυτά, να επικοινωνήσουμε και να συνεργαστούμε. Ας μην σταματήσουμε να οραματιζόμαστε. Ας αντιδράσουμε ατομικά και συλλογικά. Ας δώσουμε τα πάντα, για να σώσουμε το δημόσιο ελληνικό σχολείο. Ας αγωνιστούμε για να έχουν τα παιδιά μας την εκπαίδευση, την κατάρτιση και την αξιοπρέπεια που τους αξίζει. Μη φοβόμαστε. Πλέον δεν έχουμε τίποτα να χάσουμε. Μόνο να κερδίσουμε! Πριν να είναι πολύ αργά!
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Σχολεία: Αλλάζουν οι ώρες αποχώρησης των μαθητών
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με μόνο 65Є εγγραφή - έως 26 Απριλίου
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής (ΕΛΜΕΠΑ) με μόνο 50Є εγγραφή- αιτήσεις ως 26/4
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη
Proficiency και Lower μόνο 95 ευρώ σε 2 μόνο ημέρες στα χέρια σας (ΧΩΡΙΣ προφορικά, ΧΩΡΙΣ έκθεση!)
ΕΥΚΟΛΕΣ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ και ΙΤΑΛΙΚΩΝ για εκπαιδευτικούς - Πάρτε τις άμεσα
