Alfavita Newsroom Η Ιστορία είναι μια επιστήμη με αντικείμενο και μέθοδο η οποία αναζητά την αντικειμενικότητα και αλήθεια των γεγονότων, φαινομένων και διαδικασιών του παρελθόντος με κριτήριο την αιτιακή εξήγηση και ερμηνεία. Για να φθάσει σ’ αυτό το αποτέλεσμα ερευνά τη γένεση και εξέλιξη των κοινωνιών, τις κινητήριες δυνάμεις της αλλαγής και τη μετάβαση από ένα στάδιο εξέλιξης στο επόμενο. Αξιοποιεί τις άμεσες και έμμεσες πηγές και προσανατολίζεται προς τις γενικεύσεις, τις αφαιρέσεις τις κανονικότητες, τους Νόμους και τις μορφές πρόβλεψης.
Η ιστορία δεν είναι ένα χαοτικό σύνολο τυχαιοτήτων, ματαιοτήτων και ηθικών στάσεων αλλά βαθύτερες και πιο σύνθετες ερμηνείες και αποτελέσματα δράσης, προοπτική για το μέλλον.
Η νέα αντίληψη που υπάρχει στα Προγράμματα Σπουδών για την Ιστορία του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής, όπου υπεύθυνος είναι ο κ. Πολυμέρης Βόγλης και μέλη μεταξύ των άλλων η κ. Χ. Κουλούρη, ο κ. Γ. Κόκκινος, ο κ. Ά. Παληκίδης, γίνεται φανερή από τα κείμενα στην εφημερίδα «Αυγή» και «Εφημερίδα των Συντακτών», με τελευταία την συνέντευξη της 18-4-2017. Σύμφωνα με αυτά τα κείμενα η διδασκαλία της Ιστορίας είναι μια κατανόηση του παρόντος, αναζήτηση ταυτοτήτων και βιωματική στάση. Πριμοδοτείται η ρητορική, αισθητική και ηθική διάσταση της Ιστορίας, που καταλήγει σε μια ιδεολογική κατασκευή και σε υποκειμενικές σχετικιστικές αλήθειες. Είναι μια χρηστική, ιδεοληπτική ιστορία σύμφωνα με την οποία δεν χρειαζόμαστε επιστημονικά κριτήρια.
Κατά την άποψή μας ο νέος πρέπει να ερευνά την ιστορική αλήθεια με συγκριτικά στοιχεία και όχι να διατηρεί τη μυθοπλαστική διάσταση ατομικά. Πρέπει να μάθει να επικοινωνεί με βάση τα κριτήρια εγκυρότητας των σκέψεων, προτάσεων και νοημάτων και όχι με υποκειμενική συναισθηματική φόρτιση. Τα προβλήματα της Παγκόσμιας κοινωνίας και Ιστορίας μπορούν να προσεγγισθούν από την άποψη των κοινωνικών συγκρούσεων, των εθνικών συγκρούσεων ομάδων, τάξεων όπου εκεί κυριαρχούν και καταπιέζουν τα μεγάλα ισχυρά κράτη του πλανήτη. Η ιστορία που θα μάθουν οι μαθητές πρέπει να εξετάζει τα αίτια των πολέμων και εξεγέρσεων και των επαναστάσεων με αίτημα την κοινωνική απελευθέρωση. Να μάθουν πώς γεννιέται η βία, οι καταστροφές, η εξαθλίωση, από που προέρχεται η πείνα και η φτώχεια. Να μάθουν πως οι ανακαλύψεις και θεωρίες της επιστήμης και τεχνολογίας ελάχιστα αξιοποιούνται προς το συμφέρον των εργαζομένων – μισθωτών και κατευθύνονται προς τις εταιρείες, το κέρδος και την κερδοσκοπία των πλουσίων.
Να μάθουν οι μαθητές ότι οι ανάγκες των πρωτοπόρων κοινωνικών τάξεων κάθε ιστορικής εποχής που συνιστούν απελευθέρωση των υλικών και πνευματικών δημιουργικών δυνάμεων οδήγησαν στο αίτημα αλλαγής της κοινωνίας με μέσον την αυτοδιοίκηση, τις μεταρρυθμίσεις και την κοινωνική επανάσταση. Και η ιστορική πραγματικότητα δείχνει ότι η προσφυγιά, η μετανάστευση, οι γενοκτονίες, τα ολοκαυτώματα είναι κυρίως αποτελέσματα υλικής εκμετάλλευσης (οικονομικής) και βίαιων ισχυρών δυνάμεων με πολέμους αδίκους, όχι απελευθέρωσης και δευτερευόντως ιδεολογικής στρέβλωσης και αυταπάτης.
Το να κατανοήσουν σήμερα οι νέοι την παθολογία, την τραγωδία, το «τραύμα» του πολέμου και την προσωρινή ισορροπία με την αλληλεγγύη, είναι ένα μέρος της ιστορικής προσέγγισης και αν μείνουμε σ’ αυτό είμαστε μονόπλευροι. Το ουσιαστικό μέρος είναι η αναζήτηση των αιτίων, των κινητήριων δυνάμεων και η άδικη πράξη και συμπεριφορά των ισχυρών.
Η ψυχαναλυτική θεραπεία ως κατανόηση της προσωρινής ισορροπίας, της τραυματικής εμπειρίας και της βιωματικής κατάστασης δεν είναι μάθημα της Ιστορίας με επιστημονικούς όρους. Όμως αυτό γίνεται κυρίαρχο και τα άλλα υποβαθμίζονται.
Η αγωνιώδης αναζήτηση των ταυτοτήτων είναι μια υποκειμενική περιοριστική και διαχειριστική τάση, όπου η κάθε ομάδα διεκδικεί για τον εαυτό της το μεγαλύτερο μερίδιο των δικαιωμάτων, της εργασίας, των συνθηκών ζωής και τείνει σ’ έναν ηγεμονισμό, μια ελάχιστη εξήγηση των γεγονότων και παραγνώριση των καθολικών δικαιωμάτων απέναντι στην εκμετάλλευση, την απελευθέρωση.
Η Ιστορία είναι οριστική με την έννοια της επιστημονικής προσέγγισης και καταγραφής των ιστορικών γεγονότων που συνέβησαν πραγματικά και της αναζήτησης βαθύτερων πλευρών και διαστάσεων, ποικιλομορφιών, και όχι αναίρεσης των βασικών γραμμών. Ο κατακερματισμός και ο διαχωρισμός των ιστορικών υλικών, των πηγών, των γνώσεων και η άρνηση της ενοποιημένης σύνθεσης και εξήγησης οδηγεί στην ιδεολογικοποίηση και ιδεολογική κατασκευή της Ιστορίας και κατά συνέπεια στη σύγχυση και τη μεγαλύτερη διάσπαση απ’ αυτή που υπάρχει σήμερα και, συνεπώς, αδυναμία να εξηγήσουμε τα ιστορικά γεγονότα. Ο σκοπός πρέπει να είναι η εξήγηση και ερμηνεία και όχι η βίωση της τραγωδίας και η ματαιότητα.
Σπύρος Τουλιάτος
Ιστορικός, Οργανωτικός Γραμματέας της
Πανελλήνιας Ένωσης Φιλολόγων
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Σχολεία: Αλλάζουν οι ώρες αποχώρησης των μαθητών
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με μόνο 65Є εγγραφή - έως 26 Απριλίου
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής (ΕΛΜΕΠΑ) με μόνο 50Є εγγραφή- αιτήσεις ως 26/4
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη
Proficiency και Lower μόνο 95 ευρώ σε 2 μόνο ημέρες στα χέρια σας (ΧΩΡΙΣ προφορικά, ΧΩΡΙΣ έκθεση!)
ΕΥΚΟΛΕΣ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ και ΙΤΑΛΙΚΩΝ για εκπαιδευτικούς - Πάρτε τις άμεσα
