Alfavita Newsroom Οι χρυσές σφαίρες (Golden Globes) είναι ένας θεσμός που μετράει αισίως 72 χρόνια ζωής. Θεωρείται το μικρό αδερφάκι των Όσκαρ σε ότι αφορά την προβολή και ανάδειξη των «κορυφαίων» κινηματογραφικών στιγμών, πολλές φορές μάλιστα λειτουργώντας και ως προπομπός για τις τάσεις και αποφάσεις της Ακαδημίας. Ιδρύθηκε από την ένωση δημοσιογράφων του εξωτερικού (Hollywood Foreign Press Association), τα μέλη της οποίας αποτελούν και την κριτική επιτροπή.
Φέτος, στην 74η τελετή απονομής, η βραδιά (8/1) επιβεβαίωσε τις προβλέψεις για την σαρωτική επιτυχία του «La La Land» (7 στα 7 βραβεία) αλλά χαρακτηρίστηκε περισσότερο για την… πολιτική της. Λίγο καιρό μετά τις Προεδρικές Εκλογές, την επέλαση του Donald Trump και την μεγάλη αβεβαιότητα για την επόμενη ημέρα, οι Χρυσές Σφαίρες πετύχαν ένα κοινό 20 εκατομμυρίων θεατών και το πολλαπλασίασαν διαδικτυακά, όχι όμως τόσο για τα βραβεία καθ’ αυτά αλλά κυρίως για στιγμές όπως η ομιλία της Meryl Streep. «Πυρκαγιά στο twitter», χαρακτηρίστηκε από το BBC, ο ίδιος ο (νέος) Πρόεδρος των ΗΠΑ έσπευσε να σχολιάσει (όχι πως δεν είναι ούτως ή άλλως παραγωγή ειδήσεων στο twitter) και οι αντιγνωμίες καλά κρατούν.
Η πολιτική διάσταση της νοσταλγίας
Ο γνωστός παρουσιαστής βραδινών σόου Jimmy Fallon ήταν και ο host της βραδιάς, ανοίγοντάς την με ένα ευφάνταστο σκετσάκι, βασισμένο στις μελωδίες του La La Land:
Ο ίδιος βέβαια, μερικούς μήνες πριν, είχε συμβάλει τα μέγιστα στο μεγάλο project «να κάνουμε τον παλαβό mainstream» αποφασίζοντας να «πειράξει τα μαλλιά» του Donald Trump σε μια χαλαρή συζήτηση στην εκπομπή του:
Βέβαια, ο Fallon δεν έχει ποτέ εκφράσει κάποια ιδιαίτερη πολιτική στάση, εκφράζοντας μια μεγάλη μερίδα (ίσως την πλειοψηφία;) του αμερικάνικου star system που ζει και δημιουργεί σε μια ανεπηρέαστη από τις πολιτικές εξελίξεις σφαίρα. Πολλές φορές όμως, η ίδια η αποπολιτικοποιημένη θέση μπορεί να είναι πολύ βαθύτερα πολιτική από όσο φαντάζεται κανείς. Μια προσεκτική ματιά στο La La Land, που αναμένεται να κάνει ανάλογη «σκούπα» και στα Oscar είναι αρκετά διδακτική. Άλλωστε, το La La Land στηρίζει το οικοδόμημά του σε δυο βασικούς πυλώνες, την απόδραση και την νοσταλγία. Με άλλα λόγια, σε ένα φόρο τιμής στον παλιό καλό καιρό, όπου τα μιούζικαλ (στα ‘30s) βοηθούσαν το κοινό να αποδράσει από στριφνές εποχές, όπως το μεγάλο κραχ. Υπάρχει όμως μια διαφορά: Τα τότε μιούζικαλ δεν νοσταλγούσαν έναν άλλο (πιο) παλιό καλό καιρό, αλλά ήταν τοποθετημένα εντός του χωροχρόνου τους. Η νοσταλγία ως συμπληρωματικό στοιχείο της απόδρασης επεκτείνεται σε ένα μεγάλο φάσμα της καλλιτεχνικής δημιουργίας. Οι ταινίες των ‘80s επιστρέφουν (αισθητικά και μυθολογικά) στο προσκήνιο, οι θάνατοι μεγάλων δημιουργών (κυρίως στο χώρο της μουσικής) που μεσουράνησαν προηγούμενες δεκαετίες βιώνεται ως συλλογικό πένθος για τους καιρούς που δεν έχουν ανάλογα τοτέμ και κάπως έτσι, κάθε γενιά φτάνει να νοσταλγεί την νεότητά της.
Πέρα όμως από την αισθητική και την τέχνη, ποιος θα μπορούσε εύκολα να αποσυνδέσει αυτήν την αυθόρμητη (;) ροπή στο παρελθόν από κάποιους αριθμούς που περιλαμβάνουν λιγότερη ονειροπόληση και περισσότερη πολιτική; Για παράδειγμα, την επ’ αύριο των εκλογών, μια στατιστική έρευνα έδειξε πως παραπάνω από το 50% των λευκών αμερικάνων όντως πιστεύει πως η ζωή ήταν καλύτερη τη δεκαετία του ’50. Το (νικηφόρο) σύνθημα του Donald Trump είναι γραμμένο στον ενεστώτα αλλά εμπεριέχει μέσα του πολύ το παρελθόν: Make America Great Again. Ξανά, λοιπόν. Επιστρέφοντας δηλαδή. Μια νοσταλγία ενός ασαφούς (ακριβώς επειδή μπορεί να βιωθεί πολύ διαφορετικά) παρελθόντος, το οποίο επιστρέφει περισσότερο ως άρνηση ενός παρόντος που δεν έχει κανένα αισθητικό, καλλιτεχνικό, πολιτικό ενδιαφέρον.
Celebrity Politics
Η Meryl Streep έχει καιρό τώρα λάβει θέση σε όλα αυτά. Η αποδοχή του βραβείου Cecil B. DeMille (για την σύνολη προσφορά της στον κινηματογράφο) συνοδεύτηκε από μια καθαρή πολιτική τοποθέτηση-επίθεση στον Donald Trump.
Πιο συγκεκριμένα, την απαξιωτική του μίμηση απαντώντας σε έναν δημοσιογράφο με αναπηρία.
O Trump έσπευσε να πει ότι η Meryl Streep είναι ακόμα μια υπερτιμημένη ηθοποιός. Στο πλευρό της τελευταίας στάθηκαν και άλλες μεγάλες φίρμες, όπως ο Robert de Niro, που είχε επίσης κυκλοφορήσει πριν τις εκλογές ένα οργισμένο βίντεο απέναντι στον Donald, που είχε γίνει viral.
Ακόμα πιο viral όμως από τους αστέρες του Χόλιγουντ ήταν ο ίδιος ο νυν Πρόεδρος της Αμερικής, που σημείωσε μεγάλη και αναπάντεχη νίκη ακόμα και απέναντι στο εγχώριο star system που τον πολέμησε σκληρά. Παραπλεύρως, μεγάλη συζήτηση έχει ξεκινήσει για το αν και κατά πόσο οφείλουν διάφορα celebrities να τοποθετούνται με τέτοια σφοδρότητα στην πολιτική. Η πραγματικότητα όμως λέει και κάτι ακόμα: Η Hillary Clinton είχε μαζί της μεγάλα τμήματα της τέχνης, της καλλιτεχνικής (και όχι μόνο) ελίτ. Μαζί της, απέτυχαν και αυτοί.
Το πρόβλημα όμως δεν είναι μονάχα η Hilary. Αν η κ. Clinton εκπροσωπεί αυτό το παρόν από το οποίο όλοι και όλες θέλουν να δραπετεύσουν, μεγάλο κομμάτι του Hollywood δεν έρχεται και από κάποιο ιδιαίτερα ελπιδοφόρο μέλλον. Η Meryl Streep, από καιρό καταξιωμένη ως η μεγαλύτερη εν ζωή ηθοποιός του Δυτικού κόσμου, σε μια εξαίσια συλλογή από αβανταδόρικους ρόλους και χαρακτήρες, πριν λίγα μόλις χρόνια είχε υποδυθεί με μεγάλο σεβασμό και στοργή την…Margaret Thatcher (the Iron Lady, 2011). Για την ταινία αυτή απέσπασε και την Χρυσή Σφαίρα αλλά και το Όσκαρ ερμηνείας, ενώ για πολλούς ήταν η καλύτερη ερμηνεία της ζωής της. Δεν πρέπει να παραβλέψει όμως κάποιος ότι η ταινία αυτή δεν είναι το πορτραίτο του μεγαλύτερου villain στην ιστορία της Μ. Βρετανίας, αλλά μια προσωποκεντρική συναισθηματική απεικόνιση του ‘’ανθρώπου πίσω από την πολιτικό’’, δηλαδή ένα πιο οργανωμένο και καλοσχεδιασμένο ‘’ανακάτεμα των μαλλιών του Donald’’. Μια Thatcher για την οποία οποιαδήποτε έκφραση τέχνης κοντά στο λαό, στην πιο ευγενική εκδοχή της ήθελε να στήσει ένα μεγάλο πάρτι με αφορμή το θάνατό της.
Ο Robert de Niro από την άλλη, και αυτός αναλόγως θρονιασμένος στην ερμηνευτική ελίτ της εποχής του, μπορεί να μην έχει να επιδείξει έναν ανάλογο πολιτικό ρόλο αλλά αυτό είναι μάλλον επειδή οι επιλογές του μπορούν να συγκροτήσουν ένα δοκίμιο για το ρητό ‘’τα στερνά τιμούν τα πρώτα’’, πηγαίνοντας από την μια ανεκδιήγητη φάρσα στην άλλη (…dirty grandpa και τίποτα άλλο).
Τελικά όμως, αποσυνδέεται ο καλλιτέχνης από τις επιλογές του; Και αν όντως αποσυνδέεται η πολιτική των επιλογών του από τον ίδιο, γιατί δεν αποσυνδέεται η ίδια η πολιτική που εκφέρει στο δημόσιο λόγο από τις επιλογές του;
Στην πραγματικότητα, μάλλον κάπου εκεί υπάρχει ένα νήμα που συνδέει φαινομενικά ετερόκλητα στοιχεία: Την Meryl Streep ως Thatcher με την Meryl Streep που υποστηρίζει την Hilary Clinton. Την νοσταλγία του La La Land με την αδυναμία του Hollywood να ορίσει ένα θετικό παρόν και μέλλον, ακόμα και για την ίδια του την τέχνη. Την «πολιτική ταυτοτήτων» που εκπορεύτηκε από την Hilary και υιοθετήθηκε από το star system, που έκανε τις διακρίσεις θέμα εκφοράς δημοσίου λόγου από πραγματική σύγκρουση κοινωνικής και οικονομικής πολιτικής. Την εκπληκτική ερμηνεία του deNiro σε ένα βιντεάκι δυο λεπτών όπου βρίζει τον Trump σε σύγκριση με την παρακμάζουσα και γκροτέσκα φιγούρα ενός παλαίμαχου ηθοποιού που κάνει αρπαχτές σε ταινίες που δεν βλέπονται. Στην ευχάριστη φιγούρα του Jimmy Fallon που θα παίξει και με τα μαλλάκια του Κακού γιατί πάντα, σε τελική ανάλυση, το star system είναι στα αστέρια και από εκεί ψηλά κοιτάει τα επίγεια.
Ο Trump κατά πάσα πιθανότητα θα κερδίσει την επικοινωνιακή (και εντελώς ανέξοδη) μάχη απέναντι στην Meryl Streep και σε αυτό δεν φταίει το ειδικό της βάρος ως καλλιτέχνιδα. Περισσότερο φταίει ότι αυτό το βάρος και αυτό το κύρος συνδέθηκε με μια ακόμα λάθος όψη της Ιστορίας (την Hilary) ενώ διοχετεύτηκε και σε πραγματικά αντιδραστικές επιλογές (όπως το να υποδυθεί με αυτόν τον τρόπο την Θάτσερ). Θα κερδίσει (όπως έχει ήδη κερδίσει) γιατί απέναντι στην προσχηματική πολιτική ορθότητα έχει αντιπαραθέσει μια συλλογική ονειροπόληση που έχει πολλά κοινά με την ίδια αγάπη του κοινού με το La La Land. Θα κερδίσει γιατί θα αξιοποιήσει όλες τις αντιφάσεις και όρια της κινηματογραφικής βιομηχανίας προς όφελός του.
Αντί υστερόγραφου, ας θυμηθούμε μια ακόμα μεγάλη ηθοποιό, με σαφώς λιγότερη αστρόσκονη από την Meryl. Την Susan Sarandon:
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Σχολεία: Αλλάζουν οι ώρες αποχώρησης των μαθητών
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με μόνο 65Є εγγραφή - έως 24 Απριλίου
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής (ΕΛΜΕΠΑ) με μόνο 50Є εγγραφή- αιτήσεις ως 24/4
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη
Proficiency και Lower μόνο 95 ευρώ σε 2 μόνο ημέρες στα χέρια σας (ΧΩΡΙΣ προφορικά, ΧΩΡΙΣ έκθεση!)
ΕΥΚΟΛΕΣ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ και ΙΤΑΛΙΚΩΝ για εκπαιδευτικούς - Πάρτε τις άμεσα
