Alfavita Newsroom Ο ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ ΤΩΝ ΔΗΜΙΟΥΡΓΩΝ (AUTEUR)
Ονομάτων επίσκεψης
Δημιουργός, είναι αυτός που κατασκευάζει κάτι ή υλοποιεί μια ιδέα, η οποία προκύπτει ως αποτέλεσμα έμπνευσης ή προσπάθειας, ιδιαίτερα όταν χαρακτηρίζεται από πρωτοτυπία, τόσο στη σύλληψη όσο και στην εκτέλεση.
Ετυμολογικά προέρχεται από τη σύνθεση των λέξεων δήμος και έργο και όχι από το δήμος και εγείρω, όπως την ετυμολογούν κάποιοι. Στον ΄Ομηρο σήμανε τον τεχνίτη που κατασκευάζει πράγματα για το δήμο και παραπέμπτει στον χειρώνακτα, στον ξυλουργό, στον πρακτικό ιατρό, στο μάντη, και στον κήρυκα. Στη φιλοσοφία σημαίνει τον πλάστη.
Το επίθετο δημιουργός όμως, είναι και μια από τις ιδιότητες του Θεού, ως πλάστη του σύμπαντος. Όταν λοιπόν αποδίδουμε την ιδιότητα του δημιουργού σε ένα άνθρωπο τότε είναι σα να τον θεοποιούμε.
Κινηματογράφος και δημιουργία
Ο κινηματογράφος δεν είναι απλώς και μόνο μια καινούργια τέχνη, (είναι δεν είναι εκατό χρονών), αλλά είναι μια τέχνη που συνδυάζει και συγχωνεύει μέσα της και άλλες τέχνες που λειτουργούν σε διαφορετικές αισθητήριες συχνότητες, σε διαφορετικά κανάλια, και χρησιμοποιούν διαφορετικούς κώδικες και άλλους τρόπους έκφρασης.
Αν θα πρέπει λοιπόν να αναζητήσουμε μια θεωρία για το τι είναι κινηματογράφος των δημιουργών (auteur) τότε θα πρέπει να ανατρέξουμε στην ομάδα των κριτικών που εμψύχωσαν τα εμβληματικά Κινηματογραφικά Τετράδια και διάπλασαν την politique des auteurs, μια θεωρία που ξεπετάχτηκε μάλλον τυχαία και δεν εκφράστηκε ποτέ σαν προγραμματική δήλωση ή μανιφέστο, με αποτέλεσμα η εφαρμογή και η ερμηνεία της να διαφέρει από κριτικό σε κριτικό.
Χρόνια ολόκληρα πρότυπο του κινηματογραφικού δημιουργού υπήρξε ο ευρωπαίος σκηνοθέτης, ένα πρόσωπο με πλατιές καλλιτεχνικές φιλοδοξίες που είχε τον πλήρη έλεγχο της ταινίας του. Η θεωρία του auteur όμως δεν αυτοπεριορίζεται διακηρύχνοντας ότι ο σκηνοθέτης είναι ο μόνος δημιουργός μιας ταινίας. Ψάχνει, λύνει, ερμηνεύει και ανακαλύπτει δημιουργούς εκεί όπου κανένας δεν έβλεπε πριν.
Έτσι η επαναξιολόγηση κάποιων Αμερικανών σκηνοθετών που δουλέψαν μέσα στο χολιγουντιανό σύστημα κάνοντας ταινίες για το ευρύ κοινό, έδειξε ότι τα αριστουργήματα δεν είναι προνόμιο των διανοουμένων και της ελίτ, και ότι η δημιουργική διάθεση δεν επικαλύπτεται, ούτε εξαφανίζεται από τους περιορισμούς του ταμείου, της αγοράς, ή της επιβίωσης. Σκηνοθέτες όπως ο Σαμιουέλ Φούλερ, ο Μπαντ Μπότιτσερ, η ΄Ιντα Λουπίνο, κάτω από το περιτύλιγμα του καταναλώσιμου προϊόντος, έχουν κρυμμένο έναν πάλλοντα δημιουργικό κώδικα. Βέβαια μερικοί ξεχωριστοί σκηνοθέτες αναγνωρίζονται σαν κάτι το εξαιρετικό: Τσάρλι Τσάπλιν, ΄Ορσον Γουέλς, Τζων Φορντ.
Με τον καιρό και εξαιτίας της ρευστότητας της αρχικής θεωρίας, αναπτύχθηκαν δύο κύριες σχολές κριτικών που ασχολούνταν με την θεωρία των auteur, αυτών που επέμεναν να ανακαλύψουν ερευνώντας έναν πυρήνα σημασιών και θεματικών μοτίβων , και αυτών που έδιναν σημασία στο ύφος και τη mise en scene. Η δουλειά του auteur δεν είναι καθαρά μορφική έχει και μια σημασιολογική διάσταση. Η δουλειά του metteur en scene, αντιθέτως δεν πάει πιο πέρα από την περιοχή της παράστασης, της μεταφορά δηλαδή μέσα στο ειδικό σύμπλεγμα των κινηματογραφικών κωδίκων ενός προϋπάρχοντος κειμένου: σεναρίου, μυθιστορήματος ή θεατρικού έργου. H σημασία της ταινίας ενός auteur δομείται a posteriori. Η σημασία μιας ταινίας ενός mise en scene υπάρχει a priori. Η άκρα θεωρητικοποίηση και η έλλειψη σταθερών κριτηρίων, έφερε, όπως ήταν αναμενόμενο, μια σύγχυση έτσι που, πολλές φορές, είναι αδύνατον να αποφασίσουμε εάν ένας σκηνοθέτης είναι auteur ή metteur en scene. Αν σας ρωτούσαν, τι είναι ο Τζόσεφ Λόουζύ auteur ή metteur en scene, δε θα ξέρατε τι να απαντήσετε και θα είχατε δίκαιο.
Εν κατακλείδι, το ουσιαστικό πόρισμα της θεωρίας, έτσι όπως διαμορφώθηκε, είναι η ανακάλυψη πως τα καθοριστικά χαρακτηριστικά της δουλειάς του auteur δεν είναι απαραιτήτως εκείνα που φαίνονται χωρίς δυσκολία. Βάσει αυτού του πορίσματος σκοπός της κριτικής γίνεται η αποκάλυψη, πίσω από τις φαινομενικά επιπόλαιες αντιθέσεις του θέματος και του χειρισμού του, ενός σκληρού πυρήνα βασικών, και συχνά κρυφών, κεντρικών ιδεών. Το καλούπι που σχηματίζουν αυτές οι κεντρικές ιδέες είναι αυτό που δίνει στη δουλειά του auteur την ιδιαίτερη δομή της, καθορίζοντάς την εσωτερικά και ξεχωρίζοντάς συνάμα το ένα σώμα εργασίας από το άλλο.
(Με βάσει το βιβλίο του P. Wollen, Η Σημειολογία του Κινηματογράφου, μετάφραση, Πολύκαρπος Πολυκάρπου, Κάλβος, Αθήνα, χ. χ)
ΟΙ ΤΑΙΝΙΕΣ ΚΑΙ ΟΙ ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΙ ΤΗΣ ΕΝΟΤΗΤΑΣ
5 Μαρτίου 2018
Ειδική προβολή για την Ημέρα της Γυναίκας
Νόρμα Ρέη (Norma Rae) 1979, 114΄
Σκηνοθεσία: Μάρτιν Ριτ.
Παίζουν: Σάλυ Φίλντ (΄Οσκαρ ερμηνείας για αυτόν το ρόλο)
Η Νόρμα Ρέη, μια ανύπαντρη μητέρα δύο παιδιών, είναι εργάτρια σε υφαντουργείο. Οι συνθήκες εργασίας στο εργοστάσιο είναι άθλιες και η Νόρμα διαμαρτύρεται διαρκώς. Για να την εξευμενίσει η εργοδοσία την προβιβάζει σε ελέγκτρια παραγωγής. Η Νόρμα δέχεται, επειδή θα έχει αυξημένο μισθό, αλλά αυτό την κάνει ύποπτη απέναντι στους συναδέλφους της, που τη θεωρούν καρφί της εργοδοσίας. Η Νόρμα παραιτείται και επιστρέφει στη γραμμή παραγωγής.
Το Συνδικάτο της Κλωστοϋφαντουργίας, στέλνει τον Ρούμπεν, τον Οργανωτικό Γραμματέα του, να συνδικαλίσει τους εργάτες ώστε να πάψουν να είναι θύματα των εργοδοτών. Η Νόρμα, που εντωμεταξύ έχει παντρευτεί, πρωτοστατεί στην ίδρυση του Σωματείου και στην απεργίας που οργανώνει. Στη διάρκεια της δουλειάς για τη ίδρυση του Σωματείου η Νόρμα και ο Ρούμπεν έρχονται πολύ κοντά. Τίποτα όμως δε πρόκειται να συμβεί. Η Νόρμα και ο Ρούμπεν αποχαιρετίζονται με μια απλή φιλική χειραψία.
Μάρτιν Ριτ (1919-1990)
Ο Μάρτιν Ριτ, γόνος εβραϊκή οικογένειας, ήταν από τους πιο ευαίσθητους σκηνοθέτες του αμερικανικού σινεμά. Η δημιουργική δραστηριότητα του μοιράστηκε ανάμεσα στον κινηματογράφο και το θέατρο. Τελείωσε το Πανεπιστήμιο Σαιντ Τζων και άρχισε να δουλεύει στο θέατρο σαν ηθοποιός. Εργάστηκε στο Φέντεραλ και το Γκρουπ Θήατερ τα προοδευτικότερα θεατρικά σχήματα ης εποχής, και γνωρίστηκε με τον Ελία Καζάν, τον οποίον πολύ συχνά αντικαθιστούσε στα μαθήματα του στο ΄Ακτόρς Στούντιο. Υπήρξε θύμα της Επιτροπής Αντιαμερικανικών Ενεργειών του Μακάρθυ, και δέκα χρόνια δε μπορούσε να δουλέψει ούτε στον κινηματογράφο ούτε στην τηλεόραση. Επιβίωσε σκηνοθετώντας στο θέατρο. Στον κινηματογράφο ξανάρχισε να δουλεύει το 1956.
Σε όλες του τις ταινίες, ο Μάρτιν Ριτ, υπερασπίστηκε τις δημοκρατικές ιδέες με έναν βαθύ ουμανισμό, μέσα στα ιδεολογικά πλαίσια της αμερικανικής αριστεράς.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΦΙΛΜΟΓΡΑΦΙΑ
Edge of the City (1957)—Outraged (1964) Ο Ρασομόν του Κουροσάβα αμερικάνικα– Paris Blues(1961)—Long Hot Summer(1958)—Hud (1963) Hombre(1967)—The Great White Hope(1970)—Norma Rae(1979)—The Front (1976) ένας φόρος τιμής στα θύματα του μακαρθισμού—Stanley and Iris (1990).
12 Μαρτίου 2018
Σήκωσε τα κόκκινα φανάρια (Raise the red lattern), (1991), 126΄
Σκηνοθεσία: Τζανγκ Γι Μόου
Παίζουν: Γκονγκ Λι, Χε Καιφέι, Μα Ζινγκβού
Στην προεπαναστατική Κίνα μια μορφωμένη κοπέλα από τα φτωχά κοινωνικά στρώματα, γίνεται με τη θέλησή της η τέταρτη σύζυγος ενός πλούσιου μεσήλικα, αλλά σύντομα διαπιστώνει ότι βρίσκεται κλεισμένη σε χρυσή φυλακή.
Η ταινία παρακολουθεί μία φτωχή, μορφωμένη γυναίκα να πουλιέται ουσιαστικά σε έναν πλούσιο σύζυγο ως η τέταρτη παλλακίδα του. Από εκείνη την στιγμή φυλακίζεται σε ένα τεράστιο κτίριο, γεμάτο λαβυρίνθους, σωστή φυλακή. Ο σύζυγος κάθε βράδυ περνάει το βράδυ με μία από τις παλλακίδες του, υψώνοντας κόκκινα φανάρια μπροστά από το δωμάτιο της τυχερής σε εισαγωγικά. Η ζωή της πρωταγωνίστριας θα μετατραπεί σε μια αληθινή κόλαση, αφού εκτός από την απρόσωπη εξουσία του αφέντη έχει να αντιμετωπίσει και τις δολοπλοκίες, τις ζήλιες και τις ίντριγκες των υπόλοιπων παλλακίδων.
Εδώ λοιπόν έγκειται το πρόβλημα ,που θέτει η ταινία. Τον σκηνοθέτη τον ενδιαφέρει το ζήτημα της εξουσίας και της επίδρασής της κυρίως στους ίδιους τους καταπιεζόμενους.
Τζανγκ Γι Μόου (1950-)
Ο Κινέζος σκηνοθέτης έκανε το ντεμπούτο του το 1987 στο Βερολίνο με την ταινία, Κόκκινοι Αγροί, και έκτοτε θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους σκηνοθέτες της εποχής μας. Σπούδασε κινηματογράφο στην Ακαδημία του Πεκίνου και είναι ηγετικό μέλος της Πέμπτης Γενεάς Κινέζων Κινηματογραφιστών. Είναι ο πρώτος Κινέζος σκηνοθέτης που προτάθηκε για Όσκαρ. Σκηνοθέτησε την όπερα, Ο Πρώτος Αυτοκράτορας, στη Μετροπόλιταν της Νέας Υόρκης, και ήταν ο βασικός σκηνοθέτης των τελετών έναρξης και λήξης των Ολυμπιακών Αγώνων του Πεκίνου.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΦΙΛΜΟΓΡΑΦΙΑ
Κόκκινοι Αγροί (1987)—Ζου Ντου, Σιωπηλοί Εραστές (1990)—Σηκώστε τα Κόκκινα Φανάρια (1991)-- Κιου Ζου, Μια Γυναίκα της Κίνας (1992), Αργυρούς Λέων, Βενετία—Να Ζεις (1994), Μεγάλo Βραβείο της Επιτροπής στις Κάνες – Ούτε ΄Ενας Λιγότερος (1999), Χρυσούς Λέων, Βενετία—The Road Home, Αργυρά Άρκτος, Βερολίνο— ΄Ηρωας (2003) υποψήφια για Όσκαρ ξενόγλωσσης ταινίας-- Τα Ιπτάμενα Στιλέτα(204) — Η Κατάρα του Χρυσού Λουλουδιού(206)—Το Μεγάλο Τείχος (2016)
19 Μαρτίου 2018
Τρία Χρώματα: Η Λευκή Ταινία,(Trois Couleurs:Blanc), (1994), 92΄
Σκηνοθεσία: Κριστόφ Κισλόφσκι
Παίζουν: Ζυλιέτ Μπινός, (εμφάνιση καμέο), Ζμπίνιου Ζαμαλόφσκι, Ζιλί Ντέλπι, Γιανούζ Γκαγιός, Γιέρσι Στουρ, Αλεξάντερ Μπαρντίνι.
Είναι η ιστορία του Κάρολ, ενός Πολωνού που ζει στη Γαλλία με τη Γαλλίδα σύζυγό του Ντομινίκ, η οποία τον χωρίζει επειδή ο γάμος τους έμεινε λευκός. Αποδιωγμένος και μόνος επιστρέφει στην Πολωνία, όπου με διάφορες κομπίνες, γύρω από τις αγοραπωλησίες γης, πλουτίζει. Φέρνει την Ντομινίκ στην Πολωνία και κατορθώνει να ολοκληρώσει το γάμο του. Επειδή όμως τον κυνηγάει η αστυνομία σκηνοθετεί το θάνατό του και αφήνει γενική κληρονόμο του την Ντομινίκ, την οποία συλλαμβάνει η αστυνομία για τη δολοφονία του συζύγου της. Η Ντομινίκ φυλακίζεται και ο Κάρολ την βλέπει, για τελευταία φορά, μέσα από ο παράθυρο του κελιού της.
Κριστόφ Κισλόφσκι (1941-1996)
Γεννήθηκε στη Βαρσοβία, ήταν καθολικός και έλεγε πως είχε μια πολύ προσωπική σχέση με το Θεό. Το1957, μπήκε στη Σχολή τεχνικών του Θεάτρου. Στράφηκε στον κινηματογράφο και σπούδασε στην περίφημη Κινηματογραφική Σχολή της Λοτζ. Αρχικά ασχολήθηκε με το ντοκιμαντέρ. Οι ταινίες που γύρισε στην Πολωνία, από το 1875 έως το 1988, του χάρισαν την αποδοχή του κοινού και τον κριτικών. Ιδιαίτερα με τον Δεκάλογο (1988). Η δουλειά του στην Ευρώπη (1990-1994), περιλαμβάνει τη Διπλή Ζωή της Βερόνικας(1990) και τα Τρία Χρώματα: Γαλάζιο, Λευκό και Κόκκινο(1993-94).Ο ίδιος έλεγε για τον εαυτό του, « Είμαι, εκ φύσεως, απαισιόδοξος. Για εμένα το μέλλον είναι μια μαύρη τρύπα».
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΦΙΛΜΟΓΡΑΦΙΑ
Personel (1975) – Camera Buff (1979) – No End (1985) – Δεκάλογος (Dekalog), (1988) – The Scar (1971) – Short Working Day (1981) – Η Διπλή Ζωή της Βερόνικας (1996), (La Double Vie de Veronique) – Τρία Χρώματα: Γαλάζιο(1993), Λευκό (1994), Κόκκινο(1994), (Trois Couleurs: Blue, Blanc, Rouge).
26 Μαρτίου 2018
Επίσκεψη στο Τόκιο(Tokyo Story),(1953), 136΄
Σκηνοθεσία: Γιασουχίρο ΄Οζου
Παίζουν: Σετσούκο Χάρα, Τσίσου Ρίο,Τσιγκέκο Χιγκασιγιάμα, Κουνίνο Μιγιάκε
Ένα ηλικιωμένο ζευγάρι αποφασίζει να επισκεφθεί τα παιδία του που ζουν παντρεμένα στο Τόκιο. Η υποδοχή που τους γίνεται δεν είναι και τόσο θερμή και μόνο η νύφη τους, η γυναίκα του γιου τους που σκοτώθηκε στον πόλεμο, τους δέχεται με αγάπη. Οι γέροι επιστρέφουν απογοητευμένοι στην επαρχία. ΄Υστερα από λίγο η μάνα αρρωσταίνει και πεθαίνει. Τα παιδιά έρχονται τυπικά για την κηδεία και φεύγουν, ενώ κοντά στον άνδρα μένει για λίγο η νύφη του.
Μια ταινία σπάνιας αισθητικής που περιστρέφεται γύρω από το πέρασμα του χρόνου. Η δράση είναι ελάχιστη, οι νεκροί χρόνοι πολλοί και οι κινήσεις τις μηχανής ελάχιστες.
Γιασουχίρο ΄Οζου (1903-1963)
Γεννήθηκε στο Τόκιο, τελείωσε το Λύκειο και απέτυχε να εισαχθεί στη Σχολή Οικονομικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Κόμπε. Το 1926, άρχισε σαν τρίτος βοηθός σκηνοθέτη, και το 1927, γύρισε την πρώτη ταινία του. Παρόλο που οι κριτικοί επαίνεσαν τις πρώτες του ταινίες, εκείνες ήταν οικονομικές αποτυχίες. Η πρώτη του εμπορική επιτυχία ήταν η ταινία του, Οι Αδελφοί και οι Αδελφές της Οικογένειας Τόντα. Από τα τέλη της δεκαετίας του 1940, όταν κοινό και κριτικοί τον είχαν αποδεχτεί πλήρως, άρχισε να γυρίζει τις ταινίες που τον καθιέρωσαν ως έναν από τους σημαντικότερους σκηνοθέτες του παγκόσμιου κινηματογράφου.
Ο ΄Οζου επινόησε το πλάνο «τατάμι» που τοποθετεί την κάμερα στο ύψος των ματιών, όταν ο άνθρωπος είναι γονατιστός. Η «έλλειψη» είναι άλλη μια επινόηση του ΄Οζου, τα γεγονότα δεν εικονογραφούνται, αλλά αφηγούνται.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΦΙΛΜΟΓΡΑΦΙΑ
Το Σπαθί της Μετάνοιας (1927) – Η Χαμένη Σύζυγος (1928) – Μια Εισαγωγή στο Γάμο (1930) – Ο Μοναχογιός (19 37) – Το Πράσινο Τσάι έχει Καλύτερη Γεύση από το Ρύζι(1952) – Late Spring (1949) – Early Summer (1951)—Tokyo Story (1953) – Early Spring (1956) – Late Autumn (1961) – The End of Summer (1961) – An Autumn Afternoon (1962).
Πολύκαρπος Πολυκάρπου
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Σχολεία: Αλλάζουν οι ώρες αποχώρησης των μαθητών
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με μόνο 65Є εγγραφή - έως 24 Απριλίου
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής (ΕΛΜΕΠΑ) με μόνο 50Є εγγραφή- αιτήσεις ως 24/4
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη
Proficiency και Lower μόνο 95 ευρώ σε 2 μόνο ημέρες στα χέρια σας (ΧΩΡΙΣ προφορικά, ΧΩΡΙΣ έκθεση!)
ΕΥΚΟΛΕΣ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ και ΙΤΑΛΙΚΩΝ για εκπαιδευτικούς - Πάρτε τις άμεσα
