Alfavita Newsroom «Δουλεύω για όσο πληρώνομαι», ήταν η απάντηση ενός συναδέλφου όταν πριν χρόνια του απηύθυνα ερώτηση για το χρόνο προετοιμασίας που αφιερώνει στο σπίτι του για το μάθημα της επόμενης ημέρας. Στην έκδηλη δυσαρέσκεια που σχηματίστηκε στο πρόσωπό μου έσπευσε άμεσα να συγκρίνει μισθούς καθηγητών της χώρας μας με αυτούς των χωρών του εξωτερικού, που όπως αόριστα είπε «Παίρνουμε 1200 ευρώ, ενώ στο εξωτερικό 2500. Ε λοιπόν, θα δουλεύω για όσο πληρώνομαι.» θεωρώντας πως έτσι αντιστάθμισε την άσχημη εντύπωση που μου δημιούργησε.
Σκέφτομαι πώς θα έχει προσαρμόσει την εκπαιδευτική του «προσφορά» σήμερα, που οι μισθοί των εκπαιδευτικών συρρικνώθηκαν τόσο πολύ.
Μετά ενεργοποιώ την ζυγαριά η οποία από τη μία μεριά ζυγίζει τη βαρύτητα των συνδικαλιστικών μας επιδιώξεων, αγώνων, επιτεύξεων και από την άλλη την τεράστια επιρροή που σαν εκπαιδευτικοί ασκούμε στη διαμόρφωση συμπεριφοράς και χαρακτήρα στον κάθε μαθητή που περνά από τα χέρια μας, καθορίζοντας σ’ ένα βαθμό το μέλλον του.
Μέσα στο πνεύμα των νέων πληγμάτων που περιμένει να δεχτεί η εκπαιδευτική κοινότητα με πιθανή νέα αύξηση ωραρίων, διεύρυνση ειδικοτήτων ώστε να περιοριστούν οι προσλήψεις, με ένταξη στα νέα μισθολογικά κλιμάκια που επιφέρουν μειώσεις, «πάγωμα» χαμηλών μισθών, έλλειψη προσδοκιών οικονομικής ανάκαμψης, κατάργηση επιδομάτων κ.α. εγώ θα εστιάσω στις προσδοκίες από μία διαφορετική οπτική γωνία. Θα αναφερθώ στο «φαινόμενο Πυγμαλίωνα», μία έρευνα του Robert Rosenthal που πραγματεύεται το πώς οι Προσδοκίες των δασκάλων προκαλούν αυξήσεις του Δείκτη Νοημοσύνης των μαθητών (κάτι που σαφώς οφείλει να έχει υπόψη του – και όχι μόνο απλά υπόψη του- ο καθένας που εμπλέκεται με τη διαδικασία της εκπαίδευσης).
Όποια Νέα Δεδομένα Νέων Μισθολογικών Διατάξεων κι αν επιδρούν πάνω μας, αξιολογώντας εμμέσως τις εκπαιδευτικές υπηρεσίες που προσφέρουμε ως λειτουργοί της Εκπαίδευσης, το πρωτεύον είναι πως από μάς εξαρτώνται οι μαθητές μας. Όσο κι αν αυτά τα οικονομικά δεδομένα επιδρούν αρνητικά στην ψυχολογία μας και στην ανταπόκρισή μας στην κάλυψη καθημερινών αναγκών σ’ έναν κόσμο που χαρακτηρίζεται από εκμετάλλευση, εμπορευματοποίηση, εστίαση στην έννοια του αναλώσιμου, εκβιαστική σύγκριση με τα χειρότερα, εμείς καλούμαστε μέσα στην τάξη να σταθούμε πιο πάνω από το συρρικνωμένο ανάστημα που θέλει να μας προσδώσει η κάθε κυβερνητική πολιτική και να ενισχύσουμε το ανάστημα των ίδιων μας των μαθητών, δικαιώνοντας την απόφασή μας να ασχοληθούμε με την εκπαίδευση και το παιδί.
Και γράφω αυτές τις γραμμές γιατί έχω δει πολλά παιδιά να αποθαρρύνονται λόγω της στάσης του δασκάλου τους, να αποστρέφονται μαθήματα, να αρνούνται να αποδώσουν τα μέγιστα που μπορούν – ούτε καν τα ελάχιστα-, να δημιουργούν απωθημένα για το σχολείο, ενώ θα έπρεπε να διαπρέψουν βελτιώνοντας τον εαυτό τους με την παρότρυνση των δασκάλων. Το στοίχημα αυτό είναι εύκολο όταν απέναντί μας κάθεται ένας «καλός στην απόδοση» μαθητής, μα το στοίχημα αυτό αποκτά τη μέγιστή του βαρύτητα όταν λειτουργούμε ως καταλύτες για την βελτιστοποίηση του κάθε μαθητή μας, εφόσον κατορθώσουμε να προσδοκούμε από τον καθένα το καλύτερο.
Στο βιβλίο «40 μελέτες που άλλαξαν την Ψυχολογία» του Roger R. Hock με Επιστημονική Επιμέλεια του Φίλιππου Β. Καργόπουλου, γίνεται αναφορά στο «φαινόμενο Πυγμαλίωνα». Έτσι ονόμασε ο Robert Rosenthal την επίδραση της προσδοκίας που στο χώρο της σχολικής τάξης εκφράζεται ως προσδοκία του δασκάλου που επιδρά στην απόδοση του μαθητή στον οποίο απευθύνεται.
Όπως αναφέρεται στο παραπάνω βιβλίο, ο Robert Rosenthal με τον συνάδελφό του Jacobson συνεργάστηκαν με ένα δημοτικό σχολείο σε μία κατά κύριο λόγο εργατική και μεσοαστική συνοικία μιας πόλης. Όλοι οι μαθητές από την πρώτη ως την έκτη τάξη υποβλήθηκαν σε εξέταση νοημοσύνης (Δοκιμασίες Γενικής Ικανότητας) κατά την έναρξη της σχολικής χρονιάς. Η δοκιμασία ήταν μη λεκτική και η επίδοση των μαθητών δεν εξαρτάτο από τις μαθημένες στο σχολείο δεξιότητες γραφής, ανάγνωσης και αριθμητικής. Στους δασκάλους λέχθηκε πως οι μαθητές υποβλήθηκαν σε «Δοκιμασία Προβλεπόμενης Προόδου του Χάρβαρντ». Ανέφεραν τα αποτελέσματα στους δασκάλους και εκείνοι πίστεψαν πως οι μαθητές που είχαν πετύχει υψηλή βαθμολογία στο τεστ ήταν στα πρόθυρα μιας περιόδου αυξημένων μαθησιακών ικανοτήτων. Όμως το κλειδί της έρευνας ήταν το ότι τα παιδιά στους καταλόγους της αφρόκρεμας επιλέχθηκαν εντελώς τυχαία. Η μόνη διαφορά ανάμεσα σ’ αυτά τα παιδιά και στα άλλα ήταν ότι οι δάσκαλοι ενημερώθηκαν πως ΑΥΤΟΙ οι μαθητές είχαν ασυνήθιστες προσαυξήσεις στη διανοητική τους ικανότητα. Στο τέλος της σχολικής χρονιάς όλα τα παιδιά του σχολείου μετρήθηκαν ξανά με το ίδιο τεστ (Δοκιμασίες Γενικής Ικανότητας). Παρατηρήθηκε για όλο το σχολείο πως τα παιδιά για τα οποία οι δάσκαλοι έτρεφαν προσδοκίες μεγαλύτερης νοητικής ανάπτυξης, έδειξαν κατά μέσο όρο σημαντικά μεγαλύτερη βελτίωση από τα υπόλοιπα παιδιά. Επιβεβαιώθηκε πως οι προσδοκίες των δασκάλων για τη συμπεριφορά των μαθητών τους μετατράπηκαν σε αυτοεκπληρούμενες προφητείες.
Οι Rosenthal και Jacobson σημειώνουν (όπως αναφέρεται στο Roger R. Hock με Επιστημονική Επιμέλεια Φίλιππος Β. Καργόπουλος, 2009, σ.179) «Όταν οι δάσκαλοι περίμεναν πως ορισμένα παιδιά θα έδειχναν μεγαλύτερη νοητική ανάπτυξη, τότε εκείνα τα παιδιά πράγματι επιδείκνυαν μεγαλύτερη νοητική ανάπτυξη».
Επιπρόσθετα θα θυμίσω πως ο Γκάντι έλεγε «Αν θέλεις να βελτιώσεις κάποιον, να εστιάζεις στα καλά στοιχεία που έχει μέσα του και να του συμπεριφέρεσαι σαν να είναι ο καλύτερος άνθρωπος του κόσμου και στο τέλος θα γίνει!»
Πόση υπομονή, προσπάθεια, αφοσίωση στο στόχο, δύναμη, επιμονή θέλει η καλλιέργεια θετικής προσδοκίας για κάθε μαθητή που βρίσκεται στην τάξη στην οποία διδάσκουμε;
Για μας το Α1, το Β2 και το Γ3, μπορεί να είναι ένα σύνολο μαθητών ,όμως για τον κάθε μαθητή εμείς μπορούμε να γίνουμε ο θετικός καταλύτης που θα τον βοηθήσει να βελτιώσει τον εαυτό του κατά τη διάρκεια των μαθημάτων, όχι μόνο σε επίπεδο επίδοσης, μα και συμπεριφοράς. Δεν είμαστε θεοί βέβαια, μα η προσδοκία για το καλύτερο όταν απευθύνεται ατομικά στον κάθε μαθητή μπορεί να κάνει θαύματα.
Και ας θυμόμαστε πως οι μαθητές μας δεν μας αξιολογούν με βάση το μισθό που κάθε μήνα κατατίθεται στον τραπεζικό μας λογαριασμό. Μας αξιολογούν για τη θέση που κρατάμε μέσα στην τάξη, για τον εαυτό που καταθέτουμε, για το πόσο καλλιεργούμε την ευθιξία να ενισχύσουμε τα καλά στοιχεία που έχει μέσα του ο κάθε μαθητής μας ευνοώντας τις συνθήκες να γίνει ο καλύτερος Εαυτός που υπήρξε ως τώρα, βελτιώνοντας την αυτοεικόνα και την αυτοπεποίθησή του, στοιχεία που συμπαρασύρουν και την επίδοση, μα και τη συμπεριφορά εντός κι εντός τάξης!
Εμπνευσμένη και Δημιουργική Νέα Χρονιά θα ευχηθώ. Κίνητρα αυτοβελτίωσης υπάρχουν αμέτρητα πρωτίστως για μας που μπορούμε ν’ αποτελέσουμε κίνητρο για τους μαθητές μας.
Βιβλιογραφία:
Roger R. Hock με Επιστημονική Επιμέλεια του Φίλιππου Β. Καργόπουλου 2009, «40 μελέτες που άλλαξαν την Ψυχολογία», Αθήνα: Εκδόσεις ΤΟΠΟΣ
Κάκια Παυλίδου-ΠΕ19
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Σχολεία: Αλλάζουν οι ώρες αποχώρησης των μαθητών
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με μόνο 65Є εγγραφή - έως 24 Απριλίου
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής (ΕΛΜΕΠΑ) με μόνο 50Є εγγραφή- αιτήσεις ως 24/4
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη
Proficiency και Lower μόνο 95 ευρώ σε 2 μόνο ημέρες στα χέρια σας (ΧΩΡΙΣ προφορικά, ΧΩΡΙΣ έκθεση!)
ΕΥΚΟΛΕΣ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ και ΙΤΑΛΙΚΩΝ για εκπαιδευτικούς - Πάρτε τις άμεσα
