Thumbnail
Του Ηρακλή Τσιάμαλου, Φιλολόγου

Tα συνθήματα αποδεικνύονται ιδιαίτερα χρήσιμα για κάποιους. Δε χρειάζεται να μελετήσουν, να ερευνήσουν, να ρωτήσουν. Είναι σύντομα και ταυτόχρονα καλύπτουν τεράστια ζητήματα. Τα συνθήματα κάποτε υιοθετούνται από μεγάλες ομάδες πληθυσμών και κρατούν χρόνια. Όπως για παράδειγμα «Η Μακεδονία είναι ελληνική».

Όταν λέγονται από χιλιάδες στόματα, μαγνητίζουν και τους αναποφάσιστους, τους διστακτικούς, τους ανασφαλείς. Ταυτόχρονα όμως δεσμεύουν και τους πολιτικούς που σκέφτονται να πουν ή να κάνουν κάτι διαφορετικό από αυτό που επιτάσσει η συγκεκριμένη συλλογικότητα. Άλλο χαρακτηριστικό των συνθημάτων είναι ότι δεν είναι ξεκάθαρα και ότι επιδέχονται διάφορες ερμηνείες. Για παράδειγμα το συγκεκριμένο σύνθημα σημαίνει ότι όλη η γεωγραφική περιοχή της Μακεδονίας είναι ελληνική (ερμηνεία που οδηγεί σε μαξιμαλιστικούς συνειρμούς) ή ότι  το συγκεκριμένο  τμήμα της Ελλάδος είναι ελληνικό οπότε μιλάμε για το αυτονόητο;

Ας κάνουμε μια υπόθεση. Ένα ζευγάρι από την Ήπειρο μετακόμισε στην Κρήτη το 1945, έχοντας δυο παιδιά ηλικίας οκτώ και δέκα  χρονών. Τα παιδιά αποκτούν την κρητική προφορά, κάνουν  φίλους, μετά από είκοσι χρόνια παντρεύονται και όταν τους ρωτούν από πού είναι λένε «από την Κρήτη» επειδή νιώθουν «Κρητικοί». Έχουν αυτό το δικαίωμα; Σαφέστατα ναι. Αλλάζει κάτι αν κάποιοι Κρητικοί τους αποκαλούν «Ηπειρώτες»; Μπορούν να αποφασίσουν οι υπόλοιποι Κρητικοί, ως μέλη μιας κοινότητας, για το όνομα των δυο καταγόμενων μεν από την Ήπειρο αλλά που νιώθουν και αυτοαποκαλούνται «Κρητικοί»; Ο Γιάννης Ατεντοκούνμπο έχει δικαίωμα να αυτοπροσδιορίζεται και να νιώθει Έλληνας; Επομένως, ας συμφωνήσουμε ότι πολλές φορές ο τόπος διαμονής καθορίζει και τον αυτοπροσδιορισμό του κάθε ατόμου ή λαού. Αν ρωτήσουμε έναν βορειοαφρικανικής καταγωγής που διαμένει σαράντα χρόνια στο Παρίσι τι είναι, θα μας πει «Γάλλος». Οι Σλάβοι που ήρθαν στη γεωγραφική περιοχή της Μακεδονίας τον 6ο αιώνα μ.χ γιατί να μην έχουν αυτό το δικαίωμα;

Η κρίσιμη χρονική στιγμή για το ζήτημα ήταν το 1946, όταν ο Τίτο όριζε τις Σοσιαλιστικές Δημοκρατίες που συναποτελούσαν τη Γιουγκοσλαβία. Αν προτιμούσε για παράδειγμα το «Δημοκρατία του Βαρδάρη» για τους γείτονες ή απλώς να τους κάνει τμήμα της Σερβίας, (αντιρρήσεις στον Τίτο, ειδικά το 1946, ήταν αδιανόητες), σήμερα δε θα υπήρχε κανένα πρόβλημα. Πού θέλουμε να καταλήξουμε;

Από τη στιγμή που η περιοχή ονομάστηκε « Δημοκρατία της Μακεδονίας» και η γλώσσα χρησιμοποιούσε το «κυριλλικό μακεδονικό αλφάβητο» (αναγνωρισμένο επίσημα το 1977 στη Διάσκεψη του ΟΗΕ της Αθήνας σελ.29 παράγραφος 11) ήταν αναμενόμενο το πώς θα λέγεται η  περιοχή, οι κάτοικοί της και η γλώσσα τους το 1991  που η Γιουγκοσλαβία διαλύθηκε.

Με τα ονόματα που είχαν μάθει για περισσότερο από 45 χρόνια. Δυο από τα  μεγάλα προβλήματα  του μικρού κράτους ήταν τα σύμβολα και η ταυτότητα. Ένας στους τρεις ήταν Αλβανός και δυο στους τρεις Σλάβοι με την ίδια περίπου αναλογία να ισχύει για τους Μουσουλμάνους και τους Χριστιανούς.Oι Σλάβοι, σε αντίθεση με τη Δύση, μόνο έμμεσα γνώρισαν το ρωμαϊκό πολιτισμό. Επομένως δε ήταν αυτό που έψαχναν (μια ρωμαϊκή αψίδα πάντως τη φτιάξανε τη δεκαετία του 2000, έτσι να υπάρχει !). 

Η βυζαντινή παράδοση δεν τους ταίριαζε γιατί μπορεί μεν να τους έδωσε τον Χριστιανισμό και τη γραφή αλλά στο μεγαλύτερο διάστημα Βυζαντινοί και Σλάβοι ήταν εχθροί. Με τους Βουλγάρους, παρόλο που η Βουλγαρική γλώσσα είναι η κοντινότερη στη δική τους, είχαν  τεράστια θέματα λόγω της πολιτικής της Βουλγαρίας στην ευρύτερη περιοχή στο παρελθόν. 

Αντί λοιπόν να αναζητήσουν σύμβολα και ταυτότητα στη μεγάλη σλαβική  και ισλαμική παράδοση των Βαλκανίων ικανοποιώντας  και τους Αλβανούς με τους οποίους συμβιούν, επιχείρησαν να βρουν τα συστατικά στοιχεία ενός κράτους σε εποχές που χρονολογούνται περίπου 800 με 900 χρόνια πριν έρθουν στα Βαλκάνια! Πρώτα ξεκίνησαν με τον ήλιο της Βεργίνας, συνέχισαν με το 22 μέτρων ύψους άγαλμα του Μεγάλου Αλεξάνδρου, την ολική αισθητική αλλαγή του κέντρου των Σκοπίων που παραπέμπει σε αρχαία Ελλάδα  χολιγουντιανής παραγωγής, τη μετονομασία του αεροδρομίου και τα υπόλοιπα γνωστά. Ήταν οι τραγικά λανθασμένες και ιστορικά αστήρικτες αποφάσεις  του Γκρουέφσκι που έριξαν λάδι στη φωτιά και έκαναν τη μισαλλοδοξία να οργιάζει σκεπάζοντας κάθε φωνή λογικής και στις δυο χώρες.

Κλείνουμε τη σύντομη αναφορά μας στα ονόματα επισημαίνοντας ότι είναι τουλάχιστον ουτοπικό να θέλουμε να ορίσουμε πώς θα λέγεται μια άλλη χώρα από όλη την υφήλιο όταν δε μπορούμε να ελέγξουμε το πώς μας ονομάζουν οι άλλοι. Λέμε λοιπόν για τον εαυτό μας « Έλληνες» και «Ελλάς». Να όμως που οι άλλοι χρησιμοποιούν  σε διάφορες παραλλαγές «Greece» και «Greeks», οι δε Τούρκοι «Yunanistan». Γιατί δεν προσπαθούμε για τα «Ηellines» και «Hellas»; Μάλλον, συνειδητά ή ασυνείδητα, αναγνωρίζουμε πως είναι αδύνατο!

Χάθηκε στο παρελθόν μια ευκαιρία για το σύνθετο «Slavomacedonia» και τη «Σλαβομακεδονική» γλώσσα, που ήταν ίσως οι χρυσές τομές. Τώρα το δίλημμα είναι το εξής: «Βόρεια Μακεδονία» ή προτιμούμε να μείνει το πρόβλημα άλυτο αγνοώντας τόσο την απέχθεια των λοιπών Ευρωπαίων και Αμερικανών για τις εκκρεμότητες όσο και τους άγνωστους δρόμους που μπορούν  αυτές να οδηγήσουν στη βασανισμένη περιοχή των Βαλκανίων;

Ας κρατήσουμε δυο σημαντικές ημερομηνίες: Το 1946 όταν εμφανιζόταν στον ευρωπαϊκό χώρο το όνομα «Σοσιαλιστική Δημοκρατία της Μακεδονίας» οι Έλληνες είχαμε ως ύψιστη προτεραιότητα το ξεκαθάρισμα των πολιτικών λογαριασμών μεταξύ μας. Το 1991 όταν η νέα χώρα παρουσιάστηκε, η τότε ελληνική πολιτική ηγεσία δεν κατάφερε να μπει σε ένα δωμάτιο και να βγει με την πιο συμφέρουσα για τη χώρα λύση. 

Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα

Αδιανόητη αυθαιρεσία: Διευθυντής Π.Ε αδικεί υποψήφιο Διευθυντή σχολείου και δημιουργεί «μπάχαλο» με εμπλοκή της δικαιοσύνης!

Κατάρτιση 500.000 ενηλίκων: 10.000 προσλήψεις εκπαιδευτών ενηλικών με έως 22 ευρώ την ώρα

Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με μόνο 65Є εγγραφή - Ξεκινάει 28 Μαρτίου

Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής (ΕΛΜΕΠΑ) με μόνο 50Є εγγραφή- αιτήσεις ως 28/3

2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη

Proficiency και Lower μόνο 95 ευρώ σε 2 μόνο ημέρες στα χέρια σας (ΧΩΡΙΣ προφορικά, ΧΩΡΙΣ έκθεση!)

ΕΥΚΟΛΕΣ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ και ΙΤΑΛΙΚΩΝ για εκπαιδευτικούς - Πάρτε τις άμεσα

Google news logo Ακολουθήστε το Alfavita στo Google News Viber logo Ακολουθήστε το Alfavita στo Viber

σχετικά άρθρα

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ
Είμαι επί ξυρού ακμής και δεν κομίζω γλαύκα εις Αθήνας! Τι σημαίνει αυτός ο συνδυασμός νεοελληνικής και αρχαίας γλώσσας
Εκφράσεις από τα Αρχαία Ελληνικά που χρησιμοποιούμε σήμερα
Είμαι επί ξυρού ακμής και δεν κομίζω γλαύκα εις Αθήνας! Τι σημαίνει αυτός ο συνδυασμός νεοελληνικής και αρχαίας γλώσσας
paidia glossa
Δέκα παγκόσμιες λέξεις που είναι… ελληνικές και κάνουν τη δική τους "καριέρα" στο εξωτερικό
Δέκα λέξεις με ελληνική ρίζα, που κάνουν τη δική τους "καριέρα" στο εξωτερικό
Δέκα παγκόσμιες λέξεις που είναι… ελληνικές και κάνουν τη δική τους "καριέρα" στο εξωτερικό
anergoi-oaed-epidoma-anergia.jpg
Δωρεάν εργαστήρια συμβουλευτικής ΔΥΠΑ: Ξεκινούν αύριο οι αιτήσεις- Οι θεματικές
Αύριο ξεκινούν οι αιτήσεις για τα διαδικτυακά εργαστήρια συμβουλευτικής της ΔΥΠΑ για τον Απρίλιο, με νέες θεματικές ενότητες
Δωρεάν εργαστήρια συμβουλευτικής ΔΥΠΑ: Ξεκινούν αύριο οι αιτήσεις- Οι θεματικές