Τι συμβαίνει στη μεγάλη ανασκαφή του Αμυνταίου;

 

Σ.ΕΚ.Α.

Σύλλογος Εκτάκτων Αρχαιολόγων

Νικηταρά 8-10, 10678 Αθήνα, Fax: 210 3816584, Κιν. 6977509501

Email: [email protected],

https://sites.google.com/site/ektaktoiarchaiologoi/

 

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ

 

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΕΙΣ ΑΝΕΥ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟΥ ΣΤΙΣ ΑΝΑΣΚΑΦΕΣ ΤΟΥ ΟΡΥΧΕΙΟΥ ΠΕΔΙΟΥ ΑΜΥΝΤΑΙΟΥ

 

Κατά το τελευταίο έτος, οι ανασκαφές που διενεργούνται στην κοιλάδα του Αμυνταίου στο πλαίσιο εργασιών της Δ.Ε.Η. αποτελούν το μεγαλύτερο αρχαιολογικό έργο στη χώρα. Το προσωπικό που απασχολείται στους δύο τομείς της ανασκαφής καθώς και στο εργαστήριο φτάνει τους 100 αρχαιολόγους και 700 εργάτες ενώ απασχολούνται και άλλες ειδικότητες με αποτέλεσμα το προσωπικό συνολικά να φτάνει τους χίλιους εργαζόμενους. Στην ανασκαφή αυτή εδώ και χρόνια προκύπτουν συνεχώς προβλήματα με θέματα κυρίως εργασιακά και όχι μόνον. Προσφάτως, έγινε γνωστός ο μοναδικός για την αρχαιολογική πράξη τρόπος αξιολόγησης των εργαζόμενων στο χώρο.

            Στο Αμύνταιο, ο υπεύθυνος αρχαιολόγος του έργου, Πανίκος Χρυσοστόμου, έχει επιβάλει έναν αυστηρά ιεραρχικό και αυταρχικό τρόπο λειτουργίας στον οποίο όλοι ελέγχουν και αξιολογούν τους υφισταμένους τους. Στην βάση της πυραμίδας βρίσκονται οι εργάτες μοιρασμένοι σε σκάμματα. Για το κάθε σκάμμα υπεύθυνος είναι ένας αρχαιολόγος πεδίου ο οποίος κάθε εβδομάδα οφείλει να συμπληρώνει ένα φύλλο αξιολόγησης για την εβδομαδιαία απόδοση των εργατών του. Η βαθμολογία γίνεται με άριστα το 10 ενώ τρεις αρνητικές αξιολογήσεις μπορούν να οδηγήσουν σε απόλυση. Οι αρχαιολόγοι πεδίου παραδίδουν τις αξιολογήσεις αυτές κάθε Παρασκευή στους τομεάρχες. Οι τομεάρχες είναι υπεύθυνοι για έναν τομέα της ανασκαφής που περιλαμβάνει μερικά σκάμματα και αντίστοιχο αριθμό αρχαιολόγων πεδίου. Αυτοί, με τη σειρά τους, αξιολογούν τους αρχαιολόγους πεδίου με τον ίδιο τρόπο βαθμολογώντας τους κάθε εβδομάδα με άριστα το 10. Και στην περίπτωση των αρχαιολόγων πεδίου μια σειρά από αρνητικά αποτελέσματα μπορεί να οδηγήσει στην απόλυση. Τέλος, των τομεαρχών προΐστανται δύο επόπτες που και αυτή με τη σειρά τους βαθμολογούν τους τομεάρχες και αναφέρονται κατευθείαν στην αρχή της ανασκαφής, τον κύριο Χρυσοστόμου. Τα κριτήρια και ο τρόπος που αξιολογούνται οι εργαζόμενοι δεν είναι γνωστά όπως επίσης άγνωστος παραμένει ο τρόπος που κάποιος παίρνει «προαγωγή». Δεδομένο είναι ότι υπάρχουν κίνητρα καθώς οι τομεάρχες λαμβάνουν 300 ευρώ επιπλέον των αρχαιολόγων πεδίου και οι επόπτες 500. Η επιπλέον αμοιβή, όπως γίνεται αντιληπτό, ουδεμία σχέση έχει με τα τυπικά προσόντα του κάθε εργαζόμενου παρά μόνο με τη θέση που έχει στη δουλειά. Στην ανασκαφή λειτουργεί και σύστημα ποινών που εφαρμόζεται από τους επόπτες και τους τομεάρχες. Οι παρατηρήσεις κοινοποιούνται στους εργαζόμενους γραπτώς και στις τρεις υπάρχει κίνδυνος απόλυσης. Ενδεικτικά παραδείγματα παρατηρήσεων σχετίζονται με την εκ παραδρομής λανθασμένη σήμανση ενός ευρήματος, με μια σακούλα κεραμικής που δεν έκλεισε σωστά ή με κάποιον εργάτη κάπνιζε εν ώρα εργασίας.

            Αντιλαμβανόμαστε ότι ο συντονισμός ενός τόσο μεγάλου έργου με τόσους πολλούς εργαζόμενους είναι δύσκολος και προφανώς πρέπει να υπάρχει κατανομή εργασιών και ρόλων. Παρόλα αυτά αν και δεν είναι το πρώτο μεγάλο αρχαιολογικό έργο στη χώρα, είναι η πρώτη φορά που εφαρμόζεται ένα σύστημα λειτουργίας που περισσότερο ταιριάζει σε στρατόπεδο παρά σε ανασκαφή. Η εβδομαδιαία αξιολόγηση στην οποία υπόκεινται όλοι καθώς και η συνεχής απειλή της απόλυσης καλλιεργεί ένα κλίμα φόβου και ανασφάλειας. Λειτουργεί διασπαστικά στο σύνολο της εργασιακής ομάδας ακόμη δε και μεταξύ των διαφορετικών ειδικοτήτων που την απαρτίζουν π.χ. μεταξύ επιστημονικού και εργατοτεχνικού προσωπικού. Ανάμεσα στους αρχαιολόγους υπάρχει σαφής ιεραρχική δόμηση και διάκριση ενώ δημιουργείται κλίμα καχυποψίας και ανταγωνισμού. Προς αυτή την κατεύθυνση λειτουργεί και η αυθαίρετη απόφαση για τα επιπλέον χρήματα. Τα 300 ή 500 ευρώ παραπάνω δεν δικαιολογούνται για καμία θέση ευθύνης ενώ φυσικά καμία σχέση δεν υπάρχει με τον τρόπο που συνήθως αμείβονται οι αρχαιολόγοι είτε όταν εργάζονται για τις υπηρεσίες του ΥΠΠΟ είτε για ιδιώτες. Τέλος το σύστημα ποινών δεν υπάρχει ούτε στις πιο ακραία φιλελεύθερες και αντεργατικές επιχειρήσεις. Τελειώνοντας, οφείλουμε να τονίσουμε ότι ο συγκεκριμένος τρόπος λειτουργίας αποτελεί απόφαση του υπεύθυνου αρχαιολόγου και όχι των εκάστοτε εργολάβων.

            Ο Σ.ΕΚ.Α. καταγγέλλει τον τρόπο που λειτουργεί η ανασκαφή του Αμυνταίου και θεωρεί ότι δε συνάδει με την πρακτική εφαρμογή μιας ανθρωπιστικής επιστήμης, δε συνάδει καν με την λειτουργία μιας ιδιωτικής επιχείρησης ακόμη και μέσα στις συνθήκες του ακραίου φιλελευθερισμού, της κατάργησης των εργασιακών δικαιωμάτων και της διάλυσης του κοινωνικού κράτους που βιώνουμε εδώ και μερικά χρόνια στη χώρα. Πολύ δε περισσότερο, δημιουργεί εσφαλμένες εντυπώσεις στους νέους αρχαιολόγους, που μόλις πήραν το πτυχίο τους και βιώνουν με τον πιο σκληρό τρόπο την εργασιακή αρένα όπου οι εργαζόμενοι είναι αναλώσιμοι και χωρίς δικαιώματα. 

 

 

Το Δ.Σ. του Σ.ΕΚ.Α.