Alfavita Newsroom ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ ΤΑ ΘΕΜΑΤΑ
ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ
Γ΄ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΚΑΙ Δ΄ ΤΑΞΗΣ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ
ΚΑΙ ΕΠΑΛ (ΟΜΑΔΑ Β΄)
ΤΕΤΑΡΤΗ 28 ΜΑΪΟΥ 2014 - ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ:
ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ
ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙΔΩΝ: ΤΡΕΙΣ (3)
ΚΕΙΜΕΝΟ
Η «ανθρωπιά» είναι μια λέξη του καιρού μας, ένας όρος κοινόχρηστος, ένα νόμισμα που κυκλοφορεί σ’ όλα τα χέρια, γιατί συμβαίνει η ανταλλακτική του αξία να είναι πολύ μεγάλη. Και με την «ανθρωπιά» εννοούμε, φυσικά, τη συμπόνια, τη συμμετοχή, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, στο πάθος του γείτονα. Και όχι μόνο του γείτονα. Του κάθε ανθρώπου. Άλλοτε χρησιμοποιούσαν τον όρο «ανθρωπισμός». Έλεγαν: «αυτός είναι μεγάλος ανθρωπιστής» και με τούτο εσήμαιναν μια προσωπικότητα που ξοδευόταν ολόκληρη για να κάμει το καλό. Ο Ντυνάν, για παράδειγμα, ο ιδρυτής του «Ερυθρού Σταυρού», υπήρξε ένας τέτοιος ανθρωπιστής. Πέρα απ’ ό,τι θα μπορούσε να ενδιαφέρει αποκλειστικά το άτομό του, εσυλλογίσθηκε τους ανθρώπους που έπασχαν, έξω από διάκριση φυλής και θρησκείας, «εν πολέμω και εν ειρήνη».
Ο «ανθρωπιστής», ένας άνθρωπος με σπουδαίες ικανότητες, που αναλίσκεται με ειλικρίνεια, χωρίς υστεροβουλία, ακόμη και χωρίς τη θεμιτή, επιτέλους, από πολλές απόψεις, επιθυμία της υστεροφημίας, υπήρξε, για πολλούς αιώνες, ένα θαυμάσιο ιδανικό, που οι προγενέστεροι το επρόβαλλαν στους μεταγενέστερους. Ακόμη τότε η «ανθρωπιά», μολονότι δεν έπαυε να είναι κοινή απαίτηση, δεν είχε καταντήσει κοινόχρηστος όρος. Ήταν η σπάνια, η υψηλή παρουσία, όπου μόνο μερικές εκλεκτές φύσεις κατόρθωναν να φτάσουν. Και ακόμη, μια καθημερινή άσκηση που ο καθένας την επιθυμούσε για τον εαυτό του, θεωρώντας την αυτονόητο χρέος του, χωρίς να συλλογίζεται ότι θα μπορούσε και διαφορετικά να την αξιοποιήσει.
Το γεγονός ότι η απαίτηση της «ανθρωπιάς» έχει γίνει κοινός τόπος σήμερα δεν είναι χωρίς ιδιαίτερη σημασία. Δείχνει πως η οικουμενική ψυχή αισθάνεται βαθύτερα την ταλαιπωρία του ανθρώπου και αναζητεί διέξοδο.
Περιττό να προστεθεί πως και η ανθρωπιά, καθώς κι ένα σωρό άλλοι όροι, έχει υποστεί τρομακτικές διαστρεβλώσεις. Όποιος είπε πως οι ιδέες είναι καθώς τα υγρά, που παίρνουν το σχήμα του μπουκαλιού τους, είχε, βέβαια, πολύ δίκιο. Και με τους όρους το ίδιο συμβαίνει. Αλλάζουν νόημα, αλλάζουν απόχρωση, κατά τον τρόπο που τους μεταχειρίζεται κανείς και κατά τον σκοπό που επιδιώκει χρησιμοποιώντας τους. Έτσι, μπορούμε να μιλούμε όλοι για ανθρωπιά, αλλά να εννοούμε ολωσδιόλου διαφορετικό πράγμα ο καθένας.
Έπειτα, ένας όρος, μια λέξη, μια έκφραση, που βρίσκεται ολοένα στο στόμα μας, σιγά σιγά φτωχαίνει, αδειάζει, αποστεώνεται, αυτοακυρώνεται. Φοβούμαι πως ίσια ίσια αυτό έχει συμβεί με την ανθρωπιά. Αρκεί μια ματιά ολόγυρά μας, για να το νιώσουμε καλύτερα τούτο. Η καθημερινή ζωή ολοένα και περισσότερο χάνει τη θαλπωρή, τη γλυκιά ζεστασιά της. Είναι ένας χειμώνας χωρίς αλκυονίδες. Η «καλημέρα», αυτό το χαρούμενο άνοιγμα παραθύρου προς τον αίθριο ουρανό, μεταβάλλεται σιγά σιγά σε μορφασμό. Η ανθρώπινη λαιμαργία, η δίψα της ευζωίας δεν αφήνει τόπο για ευγενικά αισθήματα. Κάτι περισσότερο: τα ευγενικά αισθήματα θεωρούνται ξεπερασμένα.
Λησμονούμε, ωστόσο, πως η ανθρωπιά είναι κυριότατα βούληση, δεν είναι γνώση, δεν είναι μόνο γνώση. Και δεν είναι λόγος, είναι πράξη. Είναι ένας ολόκληρος εσωτερικός κόσμος, στην τελείωσή του, που ακτινοβολεί παντού. Η ανθρωπιά αποκλείει τη μισαλλοδοξία, την καταφρόνηση του άλλου ανθρώπου· είναι επιεικής και ήπια. Περιέχει πολλή συγκατάβαση και πολλή κατανόηση. Η ανθρωπιά είναι κυκλική παρουσία. Δεν βρίσκεται στραμμένη προς ένα μονάχα σημείο του ορίζοντα. Εκείνος που είναι αληθινά ανθρώπινος δεν μπορεί παρά να είναι, σε κάθε περίσταση, ανθρώπινος. Η ανθρωπιά δεν είναι επάγγελμα, δεν είναι όργανο αυτοπροβολής και επιτυχίας. Είναι απάρνηση. Πρέπει πολλά ν’ αρνηθείς, για να κερδίσεις τα ουσιωδέστερα. Αλλά δεν είναι και παθητική κατάσταση. Ολωσδιόλου αντίθετα, αποτελεί μορφή αδιάκοπης ενέργειας. Είναι πολύ ευκολότερο να γίνεις «μέγας ανήρ» παρά να γίνεις «μεγάλος άνθρωπος». Η Ιστορία είναι γεμάτη παραδείγματα μεγάλων ανδρών. Αλλά έχει πολύ λίγους «ανθρώπους» να παρουσιάσει.
I.Μ.Παναγιωτόπουλος, Ο Σύγχρονος Άνθρωπος.
Οι Εκδόσεις των φίλων, Αθήνα 1988. 18η
έκδοση (Διασκευή).
A1. Να γράψετε στο τετράδιό σας την περίληψη του κειμένου που σας δόθηκε (100-120 λέξεις).
Μονάδες 25
Β1. Να αναπτύξετε σε μία παράγραφο 100 έως 120 λέξεων το περιεχόμενο του αποσπάσματος που ακολουθεί: «Η ανθρώπινη λαιμαργία, η δίψα της ευζωίας δεν αφήνει τόπο για ευγενικά αισθήματα. Κάτι περισσότερο: τα ευγενικά αισθήματα θεωρούνται ξεπερασμένα.».
Μονάδες 10
Β2. α) Να βρείτε δύο τρόπους ανάπτυξης στην πρώτη παράγραφο του κειμένου (Η «ανθρωπιά» … «εν πολέμω και εν ειρήνη») και να δικαιολογήσετε την απάντησή σας.
Μονάδες 6
β) Ποια νοηματική σύνδεση εκφράζουν οι διαρθρωτικές λέξεις:
έτσι (στην τέταρτη παράγραφο) ωστόσο (στην έκτη παράγραφο).
Μονάδες 4
Β3. α) Να γράψετε ένα συνώνυμο για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις του κειμένου:
αναλίσκεται, οικουμενική, διαστρεβλώσεις, ολωσδιόλου, ευζωίας.
Μονάδες 5
β) Να γράψετε ένα αντώνυμο για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις του
κειμένου:
κοινόχρηστος, συμμετοχή, αυτοακυρώνεται, γνώση, αδιάκοπης.
Μονάδες 5
Β4. α) Να αιτιολογήσετε τη χρήση των εισαγωγικών στις παρακάτω περιπτώσεις:
«αυτός είναι μεγάλος ανθρωπιστής» (στην πρώτη παράγραφο)
«Ερυθρού Σταυρού» (στην πρώτη παράγραφο).
Μονάδες 2
β) Να εντοπίσετε στο κείμενο τρεις εκφράσεις με μεταφορική σημασία.
Μονάδες 3
Γ1. Σε άρθρο σας, που θα δημοσιευτεί σε τοπική εφημερίδα, να αναφερθείτε σε φαινόμενα που αποδεικνύουν το έλλειμμα ανθρωπιάς στην εποχή μας, αλλά και σε δραστηριότητες, ατομικές και συλλογικές, που αποσκοπούν στον περιορισμό αυτού του ελλείμματος (500-600 λέξεις).
Μονάδες 40
ΟΔΗΓΙΕΣ (για τους εξεταζομένους)
1. Στο εξώφυλλο να γράψετε το εξεταζόμενο μάθημα. Στο εσώφυλλο πάνω-πάνω να συμπληρώσετε τα Ατομικά στοιχεία μαθητή. Στην αρχή των απαντήσεών σας να γράψετε πάνω-πάνω την ημερομηνία και το εξεταζόμενο μάθημα. Να μην αντιγράψετε τα θέματα στο τετράδιο και να μη γράψετε πουθενά στις απαντήσεις σας το όνομά σας.
2. Να γράψετε το ονοματεπώνυμό σας στο πάνω μέρος των φωτοαντιγράφων αμέσως μόλις σας παραδοθούν. Τυχόν σημειώσεις σας πάνω στα θέματα δεν θα βαθμολογηθούν σε καμία περίπτωση. Κατά την αποχώρησή σας να παραδώσετε μαζί με το τετράδιο και τα φωτοαντίγραφα.
3. Να απαντήσετε στο τετράδιό σας σε όλα τα θέματα μόνο με μπλε ή μόνο με μαύρο στυλό με μελάνι που δεν σβήνει.
4. Κάθε απάντηση τεκμηριωμένη είναι αποδεκτή.
5. Διάρκεια εξέτασης: τρεις (3) ώρες μετά τη διανομή των φωτοαντιγράφων.
6. Χρόνος δυνατής αποχώρησης: 10.00 π.μ.
ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ KΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ
ΤΕΛΟΣ ΜΗΝΥΜΑΤΟΣ
Δείτε ΕΔΩ όλο το κείμενο σε μορφή pdf
ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΟ ΟΡΟΣΗΜΟ
Α1.Το κείμενο αναφέρεται στην ανθρωπιά. (Θέμα του κειμένου) Αρχικά, σημειώνεται ότι η ανθρωπιά είναι μια έννοια ευρέως διαδεδομένη στην σύγχρονη εποχή και σημαίνει την θλίψη για τα προβλήματα των συνανθρώπων. (1η) Στην συνέχεια, επισημαίνεται ότι ο ανθρωπιστής είναι άνθρωπος ανιδιοτελής, αλλά σε προηγούμενες περιόδους δεν ήταν διαδεδομένη η αξία του. (2η) Επιπροσθέτως, τονίζεται ότι η διάδοσή της στην σύγχρονη εποχή δηλώνει την ύπαρξη ενός παγκόσμιου πνεύματος συμπάθειας. (3η) Ωστόσο, η ανθρωπιά έχει παραποιηθεί σε μεγάλο βαθμό την σύγχρονη εποχή (4η) διότι επικρατεί η πλεονεξία. (5η) Τέλος, υπογραμμίζεται ότι η ανθρωπιά συνδέεται με την θέληση, την πράξη, την ανεκτικότητα και την ενεργητικότητα.
Β.1. Αποτελεί γεγονός ,χωρίς καμία αμφισβήτηση, ότι η σύγχρονη εποχή χαρακτηρίζεται από την επικράτηση του υλισμού. Πολλοί άνθρωποι σε όλες τις περιοχές του πλανήτη επιδιώκουν να αποκτούν όσο το δυνατόν πιο πολλά υλικά αγαθά και συχνά αισθάνονται άγχος για να επιτύχουν τον στόχο τους. Συχνά, δεν αρέσκονται σε αυτά που έχουν ήδη αποκτήσει, αλλά επιδιώκουν περισσότερα. Εντός αυτού του πλαισίου, όχι μόνο παραμελούν να συνάπτουν σχέσεις αλληλοσεβασμού και αγάπης ,αλλά συχνά οι σχέσεις αυτές βασίζονται στον ανταγωνισμό. Επομένως, παρατηρείται ότι σε πολλές περιπτώσεις τα ιδανικά της αλληλεγγύης θεωρούνται ότι είναι χωρίς αξία και παρωχημένα. δείτε τη συνέχεια των απαντήσεων από το ΟΡΟΣΗΜΟ εδώ (pdf)
ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΟ ΕΝΑ
Α1. Το κείμενο πραγματεύεται τη διαχρονική σημασία της ανθρωπιάς. Η συχνή χρήση του παλαιότερου όρου του ανθρωπισμού προκύπτει από τη μεγάλη αξία του, αφού κάποιος συμπάσχει με όσα πλήττουν κάθε άνθρωπο αδιακρίτως και προσπαθεί να τον βοηθήσει χωρίς ωφελιμιστική διάθεση. Αυτός ο τύπος ανθρώπου αποτελεί διαχρονικό πρότυπο, αν και λίγοι μπορούσαν να ανταποκριθούν καθημερινά και έμπρακτα σε αυτό. Σήμερα το γενικό αίτημα για ανθρωπιά προκύπτει από τη συνειδητοποίηση και αναζήτηση διεξόδου στα πανανθρώπινα προβλήματα. Ωστόσο ο όρος έχει παραποιηθεί λόγω ποικίλων επιδιώξεων και πολυχρησίας, γεγονός που ευτελίζει το υψηλό νόημα της λέξης, τον αυθορμητισμό και την απλότητά της. Έτσι, ο σύγχρονος άνθρωπος ξεχνά πως η ανθρωπιά ισοδυναμεί με έμπρακτη εκδήλωση του ενδιαφέροντος για το συνάνθρωπο, χωρίς εγωισμό, και για αυτό είναι δύσκολος.
Β.1. Στη σύγχρονη υπερκαταναλωτική εποχή ο άνθρωπος έχει θέσει ως υψηλότερο στόχο του την απόκτηση όλο και περισσότερων υλικών κυρίως αποκτημάτων. Ειδικότερα, στο επίκεντρο βρίσκεται ως επί το πλείστον η κάλυψη των υλικών του αναγκών, η ανταπόκριση στα διαφημιστικά πρότυπα που καθημερινά προβάλλονται στα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης και η καλοπέραση. Άρα, η έμφαση δίνεται στο «εγώ». Συνεχώς ο άνθρωπος παραγκωνίζει την πνευματική και ηθική του διάσταση, περιορίζει το ενδιαφέρον για το συνάνθρωπο, τη συμπόνια, την παροχή βοήθειας, την ανθρωπιά. Και όχι μόνο τα παραγκωνίζει αλλά επιπλέον τα θεωρεί και ξεπερασμένα, άχρηστα, μάταια, γιατί δεν μπορεί να αντιληφθεί καμία άλλη διάσταση πλην της υλικής. Έτσι, χάνει τη βαθύτερη ουσία του, απανθρωποποιείται, αποκοινωνικοποιείται. Και αυτό μόνο με ευτυχία δεν μπορεί να ισοδυναμεί. δείτε τη συνέχεια των απαντήσεων από το Φροντιστηριακό Όμιλο ΕΝΑ εδώ (pdf)
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με μόνο 65Є εγγραφή - έως 17 Απριλίου
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής (ΕΛΜΕΠΑ) με μόνο 50Є εγγραφή- αιτήσεις ως 17/4
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη
Proficiency και Lower μόνο 95 ευρώ σε 2 μόνο ημέρες στα χέρια σας (ΧΩΡΙΣ προφορικά, ΧΩΡΙΣ έκθεση!)
ΕΥΚΟΛΕΣ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ και ΙΤΑΛΙΚΩΝ για εκπαιδευτικούς - Πάρτε τις άμεσα
