Άστρο σε πολύ κοντινή τροχιά γύρω από τη μαύρη τρύπα στο κέντρο του γαλαξία

Ανακαλύφθηκε άστρο που περιφέρεται πιο κοντά από οποιοδήποτε άλλο, γύρω από τη μαύρη τρύπα του γαλαξία μας.

 

Αμερικανοί αστρονόμοι ανακάλυψαν ένα ασυνήθιστο άστρο που βρίσκεται σε τρομερά κοντινή τροχιά γύρω από την πελώρια μαύρη τρύπα στο κέντρο του γαλαξία μας. Το άστρο, γνωστό ως S0-102, κάνει μια πλήρη περιφορά γύρω από την μαύρη τρύπα σε μόλις 11,5 χρόνια, λιγότερα από κάθε άλλο που έχει βρεθεί μέχρι σήμερα. Το κοντινότερο που είχε βρεθεί έως τώρα γύρω από την μαύρη τρύπα, ήταν το άστρο S0-2, του οποίου η πλήρης τροχιά διαρκεί 16 χρόνια.

 

Οι επιστήμονες, μ’ επικεφαλής την καθηγήτρια αστροφυσικής Αντρέα Γκετζ του πανεπιστημίου της Καλιφόρνια-Λος Άντζελες (UCLA), που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό «Science», θεωρούν ότι η νέα ανακάλυψη θα αποδειχτεί κρίσιμη για την αποκάλυψη του ιστού του χωροχρόνου γύρω από τις μαύρες τρύπες και τον έλεγχο του κατά πόσο είναι σωστές οι σχετικές προβλέψεις με βάση τη θεωρία του Αϊνστάιν.

 

Το γαλαξιακό κέντρο και η μαύρη τρύπα του βρίσκονται στον αστερισμό του Τοξότη. Έως τώρα έχουν βρεθεί περίπου 3.000 άστρα που περιφέρονται σε διάφορες αποστάσεις γύρω από την μαύρη τρύπα, συνήθως με τροχιές πάνω από 60 χρόνια. Όπως είπε η Γκετζ, «το ταγκό των άστρων S0-102 και S0-2 είναι αυτό που θα αποκαλύψει για πρώτη φορά την πραγματική γεωμετρία του χώρου και του χρόνου γύρω από μια μαύρη τρύπα. Αυτή η μέτρηση δεν μπορεί να γίνει μόνο με ένα άστρο».

 

Οι μαύρες τρύπες έχουν τόσο υψηλή πυκνότητα που τίποτε, ούτε το φως, δεν μπορεί να δραπετεύσει από την ελκτική δύναμή τους. Συνεπώς δεν μπορούν να γίνουν άμεσα ορατές, αλλά ανιχνεύονται έμμεσα, μέσω της βαρυτικής επίδρασής τους στα κοντινά άστρα. Η θεωρία γενικής σχετικότητας του Αϊνστάιν προβλέπει ότι η τεράστια μάζα των μαύρων τρυπών διαστρεβλώνει τον χωρόχρονο στη «γειτονιά» τους. Είναι η πρώτη φορά που η θεωρία του μεγάλου φυσικού θα καταστεί δυνατό να ελεγχθεί κοντά σε μια μαύρη τρύπα.

 

«Σήμερα, ο Αϊνστάιν βρίσκεται σε κάθε iPhone, με την έννοια ότι το σύστημα GPS δεν θα δούλευε χωρίς τη θεωρία του. Αυτό που θέλουμε να εξακριβώσουμε, είναι αν το κινητό τηλέφωνο θα δούλευε επίσης τόσο κοντά σε μια μαύρη τρύπα», δήλωσε ο ερευνητής Λίο Μέγιερ. Οι νέες παρατηρήσεις θα γίνουν με το Τηλεσκόπιο των Τριάντα Μέτρων (ΤΜΤ), που θα τεθεί σε λειτουργία την επόμενη δεκαετία.

 

Το άστρο S0-102 εντοπίστηκε με τη βοήθεια ενός από τα μεγαλύτερα στον κόσμο οπτικά τηλεσκόπια, του Κεκ στο ηφαιστειακό όρος Μάουνα Κέα της Χαβάης (πρόκειται για δύο «δίδυμα» τηλεσκόπια των δέκα μέτρων το καθένα). Το άστρο αυτό, όπως και το δεύτερο κοντινότερο στη μαύρη τρύπα S0-2, έχουν ελλειπτικές τροχιές και το δεύτερο είναι 15 φορές λαμπρότερο από το πρώτο.

 

Ήταν η ίδια επιστήμων, η Γκετζ, που το 1998 έδειξε ότι μια τεράστια μαύρη τρύπα «κρύβεται» στο κέντρο του γαλαξία μας, σε απόσταση περίπου 26.000 ετών φωτός από τη Γη και έχει μάζα κατά προσέγγιση 4 εκατ. φορές μεγαλύτερη από τον Ήλιο μας. Το 2000, για πρώτη φορά εντόπισε άστρα να επιταχύνονται γύρω από την μαύρη τρύπα υπό την ελκτική δύναμή της. Το 2005, η Γκετζ τράβηξε την πρώτη καθαρή φωτογραφία του γαλαξιακού κέντρου και της περιοχής γύρω από την μαύρη τρύπα.

 

Πηγή: ΑΜΠΕ