Thumbnail
Σταματία Σαρίκα

Φάρμακο είναι ουσία ή συνδυασμός ουσιών ή σύνθεση που φέρεται να έχει ιδιότητες θεραπευτικές ή προληπτικές για ασθένειες ανθρώπων ή ζώων, ως επίσης ουσία ή σύνθεση που μπορεί να χορηγηθεί σε άνθρωπο ή ζώο για να συμβάλει σε ιατρική διάγνωση ή να βελτιώσει ή να τροποποιήσει ή να αποκαταστήσει ή να υποκαταστήσει οργανική λειτουργία στον άνθρωπο ή τα ζώα».

Τα φάρμακα μπορεί να είναι φυσικές ουσίες, φυτικές, ζωικές, ή ανόργανες, ή να είναι προϊόν επιστημονικής έρευνας, δηλ. εργαστηριακό προϊόν.

Κάθε φάρμακο έχει τις επίσημα αναγνωρισμένες φαρμακολογικές, θεραπευτικές του δράσεις, έχει όμως και άλλες παράλληλες και πιθανόν επικίνδυνες δράσεις τις λεγόμενες ανεπιθύμητες ενέργειες ή παρενέργειες. Γι’ αυτό και απαιτείται μεγάλη προσοχή στη χορήγησή του.

Πρωτότυπο φάρμακο

Η φαρμακευτική ουσία που μετά από πολυετείς έρευνες καθιερώνεται ως φάρμακο, έρχεται δηλαδή στην κατανάλωση, αρχικά κυκλοφορεί ως πρωτότυπο φάρμακο ή ιδιοσκεύασμα, με πατέντα που προστατεύεται για κάποια χρόνια και δεν μπορεί κανείς να το αντιγράψει.

Γενόσημο φάρμακο

Γενόσημο είναι ένα φάρμακο με την ίδια ποιοτική και ποσοτική σύνθεση σε δραστικές ουσίες, την ίδια φαρμακοτεχνική μορφή (δισκία, σιρόπια, υπόθετα κλπ.) με το πρωτότυπο, και του οποίου η βιοϊσοδυναμία με το φάρμακο αναφοράς έχει αποδειχθεί βάσει καταλλήλων μελετών βιοδιαθεσιμότητας. Tα γενόσημα παράγονται και κυκλοφορούν μετά τη λήξη προστασίας της πατέντας του πρωτότυπου φαρμάκου.

Φάρμακο και Φαρμακευτική Περίθαλψη

Όπως είναι φανερό, το φάρμακο είναι απαραίτητο για τη διατήρηση αλλά και την αποκατάσταση της καλής υγείας των ανθρώπων. Είναι δηλαδή ένα απαραίτητο αγαθό, που μια πολιτεία, που θέλει να έχει θετικό κοινωνικό πρόσημο, θα έπρεπε να προσφέρει (δωρεάν ει δυνατόν), στους πολίτες της. Την παροχή αυτή την ονομάζουμε Φαρμακευτική περίθαλψη.

Στην Ελλάδα, η Φαρμακευτική περίθαλψη προσφέρεται κατά κύριο λόγο μέσω των ταμείων κοινωνικής ασφάλισης. Υπήρχε μία πληθώρα ταμείων μέχρι το 2012, που λειτουργούσαν με διαφορετικές νομοθεσίες και προσέφεραν διαφορετικές παροχές στους ασφαλισμένους τους.

Το μεγαλύτερο αλλά και το πρώτο ασφαλιστικό ταμείο που ιδρύθηκε στην Ελλάδα ήταν το ΙΚΑ (Ίδρυμα Κοινωνικών Ασφαλίσεων). Το ΙΚΑ ιδρύθηκε το 1934 μετά από μεγάλους εργατικούς αγώνες και εξεγέρσεις (όπως εκείνη του Λαυρίου), που ζητούσαν μια πιο ανθρώπινη ζωή και καλλίτερες συνθήκες εργασίας. Ήταν πραγματικά μια μεγάλη κατάκτηση της εργατικής τάξης. Το 1961 ιδρύθηκε και ο ΟΓΑ.

Το 2011 ιδρύθηκε ο ΕΟΠΥΥ (Εθνικός Οργανισμός Παροχής Υπηρεσιών Υγείας). Άρχισε να λειτουργεί την 1-1-2012. Σε αυτόν εντάχθηκαν σταδιακά όλα σχεδόν τα ασφαλιστικά ταμεία, μέχρι τον Ιούνιο του 2012. Εκτός, μένουν ακόμα το ταμείο της Εθνικής Τράπεζας, της Τράπεζας της Ελλάδος και της ΕΥΔΑΠ.

Επίσης από το 2017 και στα πλαίσια της αντιμετώπισης της ανθρωπιστικής κρίσης, δόθηκε η δυνατότητα πρόσβασης σε όλες τις δημόσιες δομές Υγείας, σε όλους τους μη ασφαλισμένους Έλληνες πολίτες, και τους νόμιμα διαμένοντες αλλοδαπούς, υπό την προϋπόθεση ότι διαθέτουν ΑΜΚΑ ή κάρτα υγειονομικής περίθαλψης αλλοδαπού (Κ.Υ.Π.Α.) Εννοείται ότι αυτοί έχουν και δικαίωμα φαρμακευτικής περίθαλψης όπως και οι ασφαλισμένοι.

Φυσικά η Φαρμακευτική περίθαλψη ποτέ δεν ήταν δωρεάν. Τα ασφαλιστικά Ταμεία συντηρούνται και λειτουργούν ανέκαθεν, με τις εισφορές των εργαζομένων, των συνταξιούχων, των εργοδοτών και την επιχορήγηση του κράτους. Και αυτή η κρατική επιχορήγηση μπήκε στο στόχαστρο κυβερνήσεων και …θεσμών, για να …«σωθεί» η ελληνική οικονομία.

ΚΥΚΛΟΣ ΖΩΗΣ ΤΟΥ ΦΑΡΜΑΚΟΥ

1. Φαρμακευτική έρευνα

Η έρευνα για καινούργια φάρμακα γίνεται από τις φαρμακευτικές εταιρείες, κυρίως του εξωτερικού, τα πανεπιστήμια, τα επιστημονικά ινστιτούτα, τα πανεπιστημιακά νοσοκομεία. Είναι μια μακροχρόνια διαδικασία που συνήθως διαρκεί περί τα 10 έτη, για να βγει ένα καινούργιο φάρμακο.

2. Έγκριση Φαρμάκου

Τη νόμιμη και ασφαλή κυκλοφορία όλων των φαρμάκων στη Ελλάδα, εγκρίνει, ελέγχει, τροποποιεί, ανανεώνει ή ανακαλεί, ο Εθνικός Οργανισμός Φαρμάκων, ο ΕΟΦ. Ο ΕΟΦ λοιπόν εγγυάται και την καλή και ελεγμένη ποιότητα των γενοσήμων φαρμάκων.

Αλλά πριν τον ΕΟΦ, λειτουργεί ο ΕΜΑ (European Medicines Agency), ο ευρωπαϊκός ΕΟΦ δηλαδή. Ο ΕΜΑ, εγκρίνει, ελέγχει ή ανακαλεί τα φάρμακα που κυκλοφορούν σε όλη την ΕΕ.

3. Μαζική Παραγωγή

Η μαζική παραγωγή των φαρμάκων γίνεται από τις Πολυεθνικές, κυρίως όσον αφορά τα πρωτότυπα, και τις Ελληνικές Φαρμακοβιομηχανίες.

4. Αλυσίδα Διακίνησης

a. Φαρμακευτικές εταιρείες. Εισαγωγή από τις μεγάλες Φαρμακευτικές εταιρείες του εξωτερικού (με πρώτες εισαγωγικές χώρες τη Γερμανία, τη Γαλλία και την Ελβετία), ή παραγωγή του φαρμάκου από τις εγχώριες Φαρμακευτικές εταιρείες.

β. Φαρμακαποθήκες, ιδιωτικές ή συνεταιριστικές (χονδρεμπόριο).

γ. Φαρμακεία. Ιδιωτικά φαρμακεία όπου γίνεται η λιανική πώληση, η εκτέλεση των συνταγών των ταμείων και η εξυπηρέτηση των ασφαλισμένων και των άλλων καταναλωτών του φαρμακευτικού προϊόντος.

δ. Επίσης σήμερα λειτουργούν και 30 φαρμακεία του ΕΟΠΥΥ, από όπου χορηγούνται δωρεάν, φάρμακα υψηλού κόστους (χημειοθεραπευτικά και άλλα).

ε. Το φάρμακο, το συνταγογραφεί ο ειδικός γιατρός στον κάθε ασθενή, ανάλογα με τις ανάγκες της πάθησης του, είτε αυτός είναι ιδιώτης γιατρός, είτε ασφαλιστικού ταμείου, είτε είναι γιατρός νοσοκομείου.

στ. Η Διαφήμιση του φαρμάκου. Η διαφήμιση των συνταγογραφουμένων φαρμάκων απαγορεύεται. Τα τελευταία χρόνια, στα πλαίσια της προώθησης των πωλήσεων, και με δεδομένο το φαινόμενο, το φάρμακο να θεωρείται ένα απλό εμπορικό προϊόν, βλέπουμε να αυξάνεται συνεχώς η διαφήμιση των μη συνταγογραφούμενων φαρμάκων, αλλά και κάποιων μαγικών συμπληρωμάτων διατροφής, με πληροφορίες ελεγχόμενης επιστημονικής ακρίβειας. Να σημειώσουμε εδώ ότι τα μη συνταγογραφούμενα φάρμακα (ΜΗΣΥΦΑ), ΕΙΝΑΙ ΦΑΡΜΑΚΑ. Με θεραπευτικές δράσεις αλλά και παρενέργειες.

Τι σημασία λοιπόν έχει αν είναι φαρμακευτικά προϊόντα που δεν μπορούν να χορηγούνται ανεξέλεγκτα; !!!!!!

5. Αξιολόγηση Χρήσης- Επανέλεγχος

Ο Εθνικός Οργανισμός Φαρμάκων, ο ΕΟΦ, παρακολουθεί την ασφαλή χρήση των φαρμάκων και τροποποιεί τους όρους, ανανεώνει ή ανακαλεί την άδεια κυκλοφορίας κά­ποιου φαρμάκου.

Επίσης ο ΕΟΦ θα όφειλε να εξασφαλίζει την επάρκεια της ελληνικής φαρμακευτικής αγοράς, σε όλα τα φάρμακα που πρέπει να κυκλοφορούν στην ελληνική επικράτεια. Αλλά δεν το κάνει.

Κοινωνικές εξελίξεις στην Ελλάδα κατά τα χρόνια του μνημονίου

Κατά τα χρόνια του μνημονίου, δηλ. από το 2010 και μετά, είχαμε ραγδαία επιδείνωση σε όλους τους κοινωνικούς δείκτες :

1. Υψηλά ποσοστά ανεργίας με υψηλότερα το 2013. Στο γενικό πληθυσμό 27,5% και στους νέους 15-24 ετών 58,3.

2. Υψηλό ποσοστό μακροχρόνια ανέργων. Δηλαδή με πάνω από 12 μήνες έξω από την αγορά εργασίας (το 72% του συνόλου των ανέργων το 2016).

3. Μεγάλη μείωση μισθών και συντάξεων. Ακόμη χαμηλότερους μισθούς για τους νέους έως 25 ετών.

4. Νέες εργασιακές σχέσεις, όπου νέοι προσλαμβάνονται για μερική απασχόληση, δουλεύουν ανεξέλεγκτες ώρες, με κυριολεκτικά μισθούς πείνας και τον συνεχή φόβο της απόλυσης. Επίσης ανθεί η ανασφάλιστη εργασία.

5. Μαζική μετανάστευση νέων επιστημόνων στο εξωτερικό. Τα υψηλά ποσοστά ανεργίας, αλλά και οι πολύ χαμηλοί μισθοί οδήγησαν σε μαζική φυγή των νέων στο εξωτερικό, ιδιαίτερα των νέων επιστημόνων. Να σημειώσουμε ότι αυτοί οι νέοι επιστήμονες εκπαιδεύτηκαν, σε πολύ υψηλό επίπεδο, στα ελληνικά πανεπιστήμια, με χρήματα του ελληνικού λαού, και τώρα γίνονται ανάρπαστοι από της χώρες της Ευρώπης, της Αμερικής, της Αυστραλίας ή και της Ασίας.

6. Υψηλό ποσοστό του πληθυσμού στα όρια της φτώχειας. Η μεγάλη μείωση των εισοδημάτων και η ανεργία οδήγησε ένα υψηλό ποσοστό του πληθυσμού στα όρια της φτώχειας (36% το 2014).

7. Αρνητική φυσική μεταβολή του πληθυσμού. Γήρανση του πληθυσμού. Μέχρι το 1990 είχαμε σταθερά περισσότερες γεννήσεις από θανάτους ανά έτος. Από το 2000 και μετά η σχέση αυτή αλλάζει και από το 2012 και μετά έχουμε σταθερά περισσότερους θανάτους από γεννήσεις. Το 2016 έχουμε 93.000 γεννήσεις και 119.000 θανάτους. Με το σταθερά αρνητικό αυτό πρόσημο, αναμένεται μείωση κατά -20,4% στον πληθυσμό το 2050.

Παράλληλα αυξάνεται το ποσοστό των ατόμων άνω των 65 ετών, που είναι τα άτομα που χρειάζονται περισσότερο την ιατρική φροντίδα και φαρμακευτική αγωγή.

8. Αύξηση του προσδόκιμου επιβίωσης. Με τη βελτίωση των συνθηκών ζωής και της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών υγείας, την εφαρμογή καινοτόμων θεραπειών, την ανάπτυξη της τεχνολογίας και τη χρήση νέων πιο αποτελεσματικών φαρμάκων, οδηγηθήκαμε στην Ελλάδα σε μία αύξηση του προσδόκιμου επιβίωσης κατά 9,1 έτη από το 1960 έως το 2015. Ποσοστό μεγαλύτερο από τον Μ.Ο. των χωρών του ΟΟΣΑ. Έτσι το 2015 το προσδόκιμο επιβίωσης στην Ελλάδα ήταν 81,1 έτη έναντι του 82,6 στις χώρες του νότου της Ευρώπης.

Είναι εύλογο ότι όλα τα παραπάνω οδηγούν σε επιδείνωση της κατάστασης των ασφαλιστικών ταμείων, τόσο λόγω της μείωσης των καταβαλλόμενων εισφορών όσο και λόγω της αύξησης των ανθρώπων που έχουν ανάγκη ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης.

Οι δαπάνες για τη Φαρμακευτική Περίθαλψη

Η οικονομική πολιτική που εφαρμόστηκε από όλες τις κυβερνήσεις από το 2010 και μετά, όπως πολύ καλά γνωρίζουμε, έπληξε βάναυσα, όλους τους τομείς της οικονομίας. Όμως ο τομέας που δέχθηκε από τις πιο σφοδρές υποβαθμίσεις και αλλαγές ήταν ο τομέας του φαρμάκου.

Είναι γεγονός ότι στον τομέα αυτόν έπρεπε να γίνουν σοβαρές αλλαγές: εκσυγχρονισμός στον τρόπο συνταγογράφησης, έλεγχος των κυκλωμάτων και περιορισμός της ανεξέλεγκτης πολυφαρμακίας.

Έγιναν αλλαγές. Όμως προς όφελος τίνος έγιναν αυτές οι αλλαγές; Καθόσον παρατηρούνται παραδοξότητες όπως θα δούμε παρακάτω.

Εδώ να διευκρινίσουμε ότι με τον όρο Φαρμακευτική δαπάνη εννοούμε τη συνολική εξωνοσοκομειακή δαπάνη για φαρμακευτικά και άλλα υγειονομικά αναλώσιμα. Τόσο τη δημόσια όσο και την ιδιωτική, όπου συμπεριλαμβάνεται και η συμμετοχή των ασφαλισμένων στα φάρμακα.

Το 2009 η συνολική Φαρμακευτική δαπάνη έφτασε τα 6,1 δις €. Το 2015 η δαπάνη αυτή έφθασε στα 3,8 δις €. Δηλ. είχε μια μείωση κατά -37,6% σε σχέση με το 2009. Αντίστοιχα, η δημόσια δαπάνη από 4,8δις € το 2009, διαμορφώθηκε στα 2 δις € το 2015, δηλ. είχε μια μεγαλύτερη μείωση κατά -58,7%. Η δε ιδιωτική δαπάνη από 1,3 δις € το 2009 έφθασε στα 1,8 δις € το 2015, σημειώνοντας άνοδο.

Παρουσιάζεται δηλ. μία σαφής μετατόπιση από τη δημόσια στην ιδιωτική δαπάνη. Στο διάστημα 2012-2017 έχουμε μια περαιτέρω μείωση στη δημόσια δαπάνη κατά -32%, ενώ κατά το ίδιο διάστημα, υπάρχει μια αύξηση στη συμμετοχή των ασφαλισμένων στα φάρμακα κατά 50%. Κι αυτό παρά τις συνεχείς μειώσεις στις τιμές των φαρμάκων.

Μέτρα για μείωση της δημόσιας φαρμακευτικής δαπάνης

Κατά την τελευταία περίοδο έχουν παρθεί μέτρα με στόχο τη μείωση της δημόσιας φαρμακευτικής δαπάνης υπέρ της ιδιωτικής.

1. Συγχώνευση ασφαλιστικών ταμείων, δημιουργία ΕΟΠΥΥ.

2. Αλλαγές στα ποσοστά συμμετοχής των ασφαλισμένων στα φάρμακα ανάλογα με τη θεραπευτική κατηγορία.

3. Διαχωρισμός των φαρμάκων σε θετική λίστα (φάρμακα που αποζημιώνονται από τα ασφαλιστικά ταμεία), και σε αρνητική λίστα (φάρμακα που δεν αποζημιώνονται, τα λεγόμενα ΜΗΣΥΦΑ) και τα οποία πληρώνουν οι ασθενείς από την τσέπη τους.

4. Συνεχείς μειώσεις των τιμών των συνταγογραφούμενων φαρμάκων τόσο των πρωτοτύπων, όσο και κατά κύριο λόγο των γενοσήμων.

Πώς τιμολογούνται τα φάρμακα:

Ίσως είναι ενδιαφέρον, να πούμε δυο λόγια για τον τρόπο τιμολόγησης των φαρμάκων, επιγραμματικά.

1. Τα φάρμακα που ευρίσκονται σε καθεστώς προστασίας της πατέντας, παίρνουν ως τιμή τον μέσο όρο των τριών χαμηλότερων τιμών στις χώρες της Ε.Ε. Δηλ. πρέπει οπωσδήποτε να έχουν κυκλοφορήσει σε τρεις χώρες της ΕΕ.

2. Τα γενόσημα, παίρνουν αρχικά ως τιμή το 50% της αρχικής τιμής του πρωτότυπου, χωρίς όμως όλα τα γενόσημα να έχουν μεταξύ τους την ίδια τιμή.

Έτσι είναι φανερό ότι τα φάρμακα στην Ελλάδα έχουν από τις χαμηλότερες τιμές μεταξύ των χωρών της ΕΕ.

Κατά την περίοδο 2009-2016, οι τιμές των φαρμάκων υποχώρησαν κατά -12,4% και μέχρι σήμερα ακόμη περισσότερο.

3. Αύξηση στις τιμές των ΜΗΣΥΦΑ. Παράλληλα υπάρχει μια μεγάλη αύξηση στις τιμές των ΜΗΣΥΦΑ, καταρρίπτοντας έτσι τον μύθο ότι η απελευθέρωσή τους από τα φαρμακεία θα οδηγήσει σε μειώσεις τιμών. Παραδείγματα: H Ασπιρίνη BAYER των 500mg. To κουτί από 1,81 πωλείται σήμερα 3,41. Τo Depon eff. Maximum 1000 mg, από 1.63>2.30. Το κολλύριο tears free 30 amp. 5,43>8,91.

4. Επιβολή rebate στα φαρμακεία, δηλ. υποχρεωτική έκπτωση σε βάρος του φαρμακείου και σε όφελος του ασφ. Ταμείου, και επιβολή αντιστοίχως claw back στις φαρμακευτικές εταιρίες. Το claw back είναι το ποσό υπέρβασης των πωλήσεων που οι φαρμακευτικές έχουν προσυμφωνήσει με την κυβέρνηση. Τη διαφορά αυτή πρέπει οι εταιρείες να την επιστέψουν στα ταμεία του κράτους.

5. Εφαρμογή της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης. Εδώ έχουμε αξιοποίηση του internet. Ο γιατρός μπορεί να έχει πρόσβαση στο ιατρικό προφίλ του ασθενούς και να συνταγογραφεί τα φάρμακα που θεωρεί κατάλληλα γι’ αυτόν. Η συνταγογράφηση γίνεται πλέον με τη δραστική ουσία ώστε να μην επιλέγει ο γιατρός το ιδιοσκεύασμα συγκεκριμένης εταιρίας.

6. Ενίσχυση της κυκλοφορίας των γενοσήμων φαρμάκων τα οποία έχουν σημαντικά χαμηλότερη τιμή από το πρωτότυπο. Κατά την εκτέλεση της συνταγής, ο ασθενής μπορεί να επιλέξει το πρωτότυπο ή το γενόσημο που επιθυμεί. Στον νόμο που ψηφίστηκε πρόσφατα για τα προαπαιτούμενα της τέταρτης αξιολόγησης, προβλέπονται κίνητρα ώστε ο ασφαλισμένος να προτιμάει τα γενόσημα φάρμακα.

7. Εφαρμογή της ασφαλιστικής τιμής ή τιμής αναφοράς του κάθε ιδιοσκευάσματος. Αυτό σημαίνει ότι το κάθε ιδιοσκεύασμα, εκτός από την Χ.Τ., Ν.Τ., και Λιανική τιμή παίρνει και μία Ασφαλιστική τιμή, η οποία συνήθως είναι πολύ μικρότερη της λιανικής τιμής και βάσει αυτής υπολογίζεται η αποζημίωση του ταμείου. Πάνω σε αυτήν υπολογίζεται και η συμμετοχή του ασθενούς. Σε περίπτωση όμως που ο ασθενής επιλέξει να πάρει φάρμακο με υψηλότερη τιμή της ασφαλιστικής, τότε, εκτός από τη συμμετοχή του, επιβαρύνεται και με τη διαφορά που προκύπτει. Οι υπολογισμοί αυτοί γίνονται από το κεντρικό κρατικό ηλεκτρονικό σύστημα της ΗΔΙΚΑ, στο οποίο είναι συνδεδεμένος ο υπολογιστής του φαρμακείου. Επίσης ο ασθενής επιβαρύνεται και με ένα ευρώ ανά συνταγή. Με όλους αυτούς τους υπολογισμούς προκύπτει η κατά 50% αύξηση στη συμμετοχή των ασθενών που είπαμε παραπάνω.

Αποτέλεσμα αυτού είναι, πολλοί ασφαλισμένοι να αδυνατούν να πληρώσουν τη συμμετοχή για τα φάρμακά τους και να διακόπτουν την θεραπεία τους. Πόσο μάλλον οι ανασφάλιστοι, οι άνεργοι, οι αλλοδαποί. Στο σημείο αυτό πρέπει να επισημάνουμε το μεγάλο κοινωνικό έργο που προσέφεραν οι δομές αλληλεγγύης, και ιδιαίτερα τα Κοινωνικά Ιατρεία και Φαρμακεία που λειτούργησαν στους Δήμους. Μεγαλύτερο από όλα, και με πολύ σημαντικό έργο, είναι το Μητροπολιτικό Κοινωνικό Ιατρείο και Φαρμακείο του Ελληνικού, το οποίο πρόσφατα επεδίωξε να κλείσει η ΕΛΛΗΝΙΚΟΝ Α.Ε.

Φαρμακευτική Αγορά – Σκάνδαλα

Στην Ελλάδα, ο κλάδος εγχώριας παραγωγής φαρμακευτικών προϊόντων είναι από τους πιο ανεπτυγμένους. Κατέχει την 9η θέση μεταξύ 24 κλάδων μεταποίησης για το 2016. Ο κλάδος αυτός απασχολεί 15.500 άτομα εκ των οποίων το 64% πανεπιστημιακής εκπαίδευσης. Θα μπορούσε να αποτελέσει σημαντικό ανασχετικό παράγοντα για τη μετανάστευση των νέων επιστημόνων.

Ο κλάδος του φαρμάκου είναι ένας κλάδος με πολύ σημαντικές εξαγωγές. Κατά το πρώτο 6μηνο του 2017 σημειώθηκε μια αύξηση των εξαγωγών φαρμακευτικών ειδών κατά 5,7% και μείωση των εισαγωγών κατά -3,6%. Ο κλάδος φαρμάκου δέχεται εισαγωγές από 61 χώρες με πρώτες τη Γερμανία, τη Γαλλία και την Ελβετία. Εξάγει δε σε 141 χώρες με πρώτες τη Γερμανία, το Ην. Βασίλειο και την Κύπρο. Αλλά και στον κλάδο αυτό, κατά τα χρόνια της κρίσης, υπήρξαν εξαγορές ανθηρών ελληνικών φαρμακοβιομηχανιών από ξένα κεφάλαια.

Είναι γνωστό ότι η Φαρμακοβιομηχανία διεθνώς είναι ένας κλάδος πολύ ισχυρός και πολύ κερδοφόρος, που έχει στα χέρια της ένα πολύ ευαίσθητο προϊόν. Και αυτό ακριβώς την κάνει τόσο ισχυρή. Η φαρμακευτική αγορά, παρόλο ότι ασχολείται με ένα προϊόν πού αφορά την Υγεία των ανθρώπων, λειτουργεί όπως ακριβώς και η αγορά κάθε άλλου εμπορικού προϊόντος. Με επίκεντρο και πάλι το καπιταλιστικό οικονομικό κέρδος και όχι τον άνθρωπο.

Στη Φαρμακευτική αγορά κυριαρχούν οι πολυεθνικές βιομηχανίες. Από αυτές οι 5 πρώτες, μεταξύ των οποίων και η Novartis, το 2017, κατείχαν το 23,2% (278 δις δολ.) του κύκλου εργασιών του φαρμάκου διεθνώς. Είναι κατανοητό ότι και ο μεταξύ τους πόλεμος για την κερδοφορία, αλλά και η διαμάχη μεταξύ φαρμακευτικών ομίλων διαφορετικών χωρών (π.χ. Η.Π.Α-Γερμανία), είναι αιτία για σκάνδαλα, μίζες, διαφθορά. Στην Ελλάδα από τις 110 συνολικά φαρμακευτικές εταιρείες οι 55 είναι θυγατρικές πολυεθνικών.

Διαπλοκή με τα θεσμικά όργανα Εξουσίας. Οι πολυεθνικές ασκούν πιέσεις σε ανώτατο θεσμικό επίπεδο (Ευρωπαϊκή επιτροπή και Ευρωκοινοβούλιο, κυβερνήσεις των επί μέρους χωρών κλπ.), για την προστασία των συμφερόντων τους. Οι πιέσεις αυτές, οι οποίες συνήθως βεβαίως γίνονται με το «αζημίωτο», συνιστούν σκάνδαλο, όπως και αυτό της Novartis. Και δεν είναι τυχαίο ότι προανακριτικές επιτροπές και ελεγκτικοί μηχανισμοί γενικώς, για τη διαλεύκανση αυτών των σκανδάλων έχουν πάντα την ίδια κατάληξη. Να μη καταλήγουν πουθενά με διάφορες δήθεν αιτιολογίες. Όπως επίσης δεν είναι τυχαίο ότι με αυτές τις πιέσεις στην εξουσία, καταφέρνουν και περνούν ό,τι μέτρο τις συμφέρει (π.χ. προστασία πατέντας για 20 χρόνια!!!).

Η έρευνα στις υπηρεσίες των συμφερόντων των πολυεθνικών.

Η ιατρική και φαρμακευτική έρευνα που κάνει η Φαρμακοβιομηχανία, μόνη της ή σε συνεργασία με πανεπιστήμια και ερευνητικά ινστιτούτα και πανεπιστημιακά νοσοκομεία, γίνεται κατά κύριο λόγο, με κονδύλια της Ευρωπαϊκής Ένωσης αλλά και άλλων χορηγών. Τα αποτελέσματα όμως τα οικειοποιείται κυρίως η Φαρμακοβιομηχανία. Είναι λοιπόν αναμενόμενο ότι το έδαφος είναι πολύ ευνοϊκό για διαφόρων ειδών σκάνδαλα. Όπως επιβολή νέων πολύ ακριβότερων φαρμάκων με παράλληλη απαξίωση κλασσικών και εξίσου αποτελεσματικών φαρμάκων, απόκρυψη ή διάδοση θεραπευτικών μεθόδων με κριτήριο καθαρά το οικονομικό κέρδος. Αυτά συμβαίνουν και αφορούν δυνητικά όλες τις φαρμακοβιομηχανίες, ακόμα και αν δεν γίνονται γνωστά ή δεν παίρνουν μεγάλες διαστάσεις, όπως αυτό της Novartis.

Σκάνδαλο μεγάλων διαστάσεων, όπως φαίνεται, είναι και το τελευταίο σκάνδαλο με την κλοπή και εμπορία των φαρμάκων υψηλού κόστους, που εντοπίστηκε πρόσφατα, και εμπλέκει γιατρούς, φαρμακοποιούς, νοσηλευτές. Είναι γεγονός, όπως είπαμε και πιο πριν, ότι οι τιμές των φαρμάκων στην Ελλάδα είναι όντως χαμηλότερες από τις άλλες χώρες της Ευρώπης και το γεγονός αυτό ανοίγει τον δρόμο, για «νόμιμες» και παράνομες εξαγωγές φαρμακευτικών σκευασμάτων, με όργιο κερδοσκοπίας από τους εμπλεκόμενους.

Προκλητές μόνιμες ελλείψεις σημαντικών φαρμάκων

Σκάνδαλο διαρκείας είναι, επί της ουσίας, και οι μόνιμες ελλείψεις σημαντικών φαρμάκων από την αγορά, όπως π.χ. οι ινσουλίνες, τα εμβόλια, τα ενέσιμα αντιπηκτικά κ.ά. Οι ελλείψεις αυτές οφείλονται στο ότι πολλές, ή μάλλον οι περισσότερες φαρμακαποθήκες, μόνες ή και σε συνεργασία με τις αντίστοιχες εταιρείες, με «νόμιμο» τρόπο, επανεξάγουν τα φάρμακα αυτά σε φαρμακαποθήκες του εξωτερικού, κυρίως της Ευρώπης, εκμεταλλευόμενες όπως είπαμε και πριν την πολύ χαμηλότερη τιμή τους στη χώρα μας. Και έτσι οι 'Ελληνες ασθενείς κινδυνεύουν να μείνουν χωρίς το απαραίτητο για τη ζωή τους φάρμακο. Την επάρκεια της ελληνικής αγοράς σε όλα τα φάρμακα οφείλει να εγγυάται και να εξασφαλίζει ο ΕΟΦ. Με αυτό όμως το σκάνδαλο δεν ακούμε να ασχολείται κανείς.

Με λίγα λόγια, το πραγματικό σκάνδαλο είναι ο καπιταλιστικός τρόπος αντιμετώπισης του πολύ σημαντικού αγαθού της Υγείας των ανθρώπων, σε όλες τις μορφές (Φάρμακα και εμπορία τους, ιδιωτικοποίηση της νοσοκομειακής περίθαλψης αλλά και της κοινωνικής ασφάλισης, κλπ.)

Φαρμακεία

Το φαρμακείο ανέκαθεν στην Ελλάδα αποτελούσε ένα κέντρο πρώτης ιατρικής συμβουλής, όπου αναπτύσσεται μια ιδιαίτερη σχέση του φαρμακοποιού με τους κατοίκους της γειτονιάς και πελάτες του.

Είναι ο φαρμακοποιός που γνωρίζει τις παθήσεις και τα προβλήματα υγείας του ασθενούς, παίρνει την πίεση, κάνει ενέσεις, αλλά ακόμα κάνει και πιστώσεις ή και delivery αν χρειαστεί.

Είναι το φαρμακείο της γειτονιάς του ενός ή των δύο εργαζομένων.

Φυσικά πάντα υπήρχαν και κάποια μεγάλα φαρμακεία που λειτουργούσαν με άλλους όρους.

Τα τελευταία χρόνια της κρίσης, και με πρόσχημα την κρίση, όλες οι μέχρι σήμερα μνημονιακές κυβερνήσεις, με τις εντολές του ΔΝΤ και της εργαλειοθήκης του ΟΟΣΑ, προσπαθούν με νύχια και με δόντια να αλλάξουν αυτό το μοντέλο, το μοντέλο του φαρμακείου της γειτονιάς. Στόχος τους από τα 10300 φαρμακεία να μείνουν μόνο 3000. Με την αλλαγή της νομοθεσίας και την είσοδο στον κλάδο ξένων προς το φάρμακο κεφαλαίων (Έλληνες και ξένοι επιχειρηματίες, αλυσίδες φαρμακείων, φαρμακευτικές εταιρίες και ποιος ξέρει τι άλλο...) και τη δυνατότητα πολλών αδειών φαρμακείου στο όνομα ενός φαρμακοποιού, το φαρμακείο της γειτονιάς έχει πληγεί καίρια. Έχει πληγεί τόσο η επιβίωσή του όσο και η ηθική του. Το ποσοστό κέρδους έχει μειωθεί σημαντικά και είναι κλιμακούμενο ανάλογα με το ύψος της χονδρικής τιμής. Έχει επιβληθεί rebate, δηλ. υποχρεωτική έκπτωση προς όφελος του ασφ. Ταμείου. Το φάρμακο αντιμετωπίζεται σαν ένα κοινό εμπορικό προϊόν και επιτρέπεται η πώλησή κάποιων ΜΗΣΗΦΑ στο σούπερ μάρκετ και το περίπτερο. Ποιος θα συμβουλεύσει τον ασθενή; Ίσως ο υπάλληλος του σούπερ μάρκετ!!! Από πολυκαταστήματα επίσης επιτρέπεται και η πώληση συμπληρωμάτων διατροφής και φαρμακευτικών καλλυντικών, τα οποία προ μνημονίων, ήταν αποκλειστικά εμπορική ύλη του φαρμακείου.

Το φαρμακείο θέλουν να το μετατρέψουν σε πολυκατάστημα απρόσωπο, με πολλούς υπαλλήλους, με απάνθρωπο διευρυμένο ωράριο. Με αυτού του τύπου τη λειτουργία, τα μεγάλα ψάρια που έχουν ξεφυτρώσει παντού επιδιώκεται να κλείσουν τα μικρά φαρμακεία της γειτονιάς. Και το καταφέρνουν. Πολλά μικρά φαρμακεία έχουν κλείσει. Υπάρχουν και φαρμακεία που στην πραγματικότητα έχουν αγοραστεί από επιχειρηματίες άσχετους με το φάρμακο, και ο φαρμακοποιός έγινε υπάλληλος στο δικό του φαρμακείο, υπό τις οδηγίες και την ηθική του επιχειρηματία και φυσικά υπό την απειλή της απόλυσης εάν δεν συμμορφώνεται προς τας υποδείξεις.

Επίσης έχουν ανοίξει πολλά ηλεκτρονικά καταστήματα (e-shop). Συνήθως, τα έχουν οι ίδιοι που έχουν και τα μεγάλα φαρμακεία, και πωλούν συμπληρώματα διατροφής, παραφάρμακα και καλλυντικά σε τιμές κάτω της χονδρικής τιμής. Ο ανταγωνισμός είναι πολύ σκληρός και άδικος γι' αυτούς τους φαρμακοποιούς που θέλησαν και προσπάθησαν μια ζωή να υπηρετήσουν τον ασθενή, τον ασφαλισμένο, και να εφαρμόσουν τις γνώσεις και την πείρα τους.

Οι φαρμακοποιοί με φαρμακείο, σαν κλάδος, είναι συνδικαλισμένοι στους κατά τόπους φαρμακευτικούς συλλόγους, και τον ΠΦΣ, όλοι ΝΠΔΔ, και μάχονται μέσα από αυτούς. Στους ίδιους συλλόγους, ανήκουν τόσο οι μεγαλοφαρμακοποιοί όσο και οι φαρμακοποιοί της γειτονιάς, με πολύ διαφορετικά συμφέροντα και αντιλήψεις όπως είναι φυσικό. Και αυτό δεν είναι προς όφελος των μικρών φαρμακείων. Ιδιαίτερα σε μια εποχή που αυτά βάλλονται από πολύ μεγάλα οικονομικά προβλήματα και χάνονται μέσα σ' αυτά.

Στο παρελθόν, και ιδιαίτερα στην αρχή της κρίσης, έγιναν σημαντικοί αγώνες, και ξεπήδησαν μέσα από αυτούς αγωνιστικές παρατάξεις, που ακόμα σήμερα και συνεχώς αγωνίζονται για την επιβίωση του κλάδου και του φαρμακείου της γειτονιάς.

Συμπεράσματα Προτάσεις

Το μέλλον, όπως φαίνεται από τα παραπάνω, δεν διαγράφεται αισιόδοξο, όσο ακολουθείται η ίδια πολιτική που δεν έχει στο επίκεντρο τον άνθρωπο, αλλά το ατομικό οικονομικό κέρδος, σε έναν τομέα, που αφορά όλη την κοινωνία και είναι ιδιαίτερα ευαίσθητος και σημαντικός για την Υγεία όλων μας.

Η « ανάπτυξη» που ευαγγελίζονται δεν προϋποθέτει και δεν εξασφαλίζει την καλλίτερη πρόσβαση στις παροχές υγείας για τον απλό πολίτη, εργαζόμενο, συνταξιούχο. Το αντίθετο μάλιστα.

Όμως, στον τομέα του φαρμάκου, η επιστήμη και η επιστημονική έρευνα, έκαναν και κάνουν πραγματικά άλματα.

Στα επιτεύγματα αυτά της επιστήμης, ΟΛΟΙ οι άνθρωποι, ανεξάρτητα από οικονομική δυνατότητα, από ασφαλιστική κάλυψη ή ηλικία, ΟΛΟΙ θα πρέπει να έχουν άμεση πρόσβαση. Για μια καλλίτερη υγεία, για μια καλλίτερη ποιότητα ζωής.

Γιατί Υγεία δεν είναι μόνο η απουσία ασθένειας ή αναπηρίας. Είναι η πλήρης σωματική, ψυχική και κοινωνική ευεξία του ανθρώπου.

Σταματία Σαρίκα

 

Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα

Κατάρτιση 500.000 ενηλίκων: 10.000 προσλήψεις εκπαιδευτών ενηλικών με έως 22 ευρώ την ώρα

Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με μόνο 65Є εγγραφή - Ξεκινάει 28 Μαρτίου

Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής (ΕΛΜΕΠΑ) με μόνο 50Є εγγραφή- αιτήσεις ως 28/3

2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη

Proficiency και Lower μόνο 95 ευρώ σε 2 μόνο ημέρες στα χέρια σας (ΧΩΡΙΣ προφορικά, ΧΩΡΙΣ έκθεση!)

ΕΥΚΟΛΕΣ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ και ΙΤΑΛΙΚΩΝ για εκπαιδευτικούς - Πάρτε τις άμεσα

Google news logo Ακολουθήστε το Alfavita στo Google News Viber logo Ακολουθήστε το Alfavita στo Viber

σχετικά άρθρα

εκπαιδευτικος
Υστερία διώξεων στα σχολεία του Πειραιά: Νέες κλήσεις για απολογία σε 3 εκπαιδευτικούς!
Κάτω τα χέρια από τη συναδέλφους, Χρύσα Χοτζόγλου, Γιώργο Καββαδία. Δημήτρη Χαρτζουλάκη
Υστερία διώξεων στα σχολεία του Πειραιά: Νέες κλήσεις για απολογία σε 3 εκπαιδευτικούς!